همه چیز درباره ی کود و انواع آن

انواع کود
کود دارای انواع بسیاری مختلفی است که هر کدام دارای خصوصیات مختص به خود می باشد.

• کود زیستی
• کود شیمیایی
• کود حیوانی
• کود انسانی
• کود کمپوست
• کود گیاهی
• کود سبز
• کود بیوفسفات گرانوله
• نانو کودهای کلاته

کودهای شیمیایی:

تولید این نوع کودها، در کشاورزی و ازدیاد تولید محصولات زراعی انقلابی را به وجود آورد. طی مرور زمان تولید این کودها رو به فزونی گذاشته و از آنجا که علاوه بر این که این کود ها باعث ازدیاد محصول می گردد باید این را هم در نظر داشت که، این کودها صدمات زیادی را به خاک، موجودات زنده و اکوسیستم وارد می نمایند.ترکیب شیمیایی و درصد خلوص کودهای مختلف حاوی یک عنصر، بسیار متفاوتند. این تفاوتها بر مورد مصرف، نحوه پخش، زمان کوددهی و اثر بخشی کودها تأثیر بسیار مهمی دارند. بنابراین شناخت کافی از انواع کودهای شیمیائی قبل از انتخاب و یا مصرف آنها ضرورت دارد.کودهای شیمیایی به دو دسته که برخی جزء عناصر پر مصرف گیاه یا ماکرو المنت و برخی نیز جز عناصر کم مصرف گیاه ( میکرو المنت) می باشد تقسیم می شود.

عناصر پر مصرف (ماکرو) شامل: ازت - فسفر - پتاس - کلسیم - منیزیم

عناصر کم مصرف (میکرو) شامل: آهن - روی - منگنز - مس - بور

کود های شیمیایی بر اساس نوع عنصر تقسیم بندی می کنند. به عنوان مثال کودهای ازتی، فسفری و پتاسیمی دارای یک یا دو عنصر هستند.اگر یک کود همه عناصر را با هم و به نسبت متناسب داشته باشد اصطلاحاً کود کامل نامیده می شود.

کود آلی ارگانیک:

هر ماده آلی که به وسیله میکروبها قابل تجزیه باشد می تواند به عنوان کود آلی به کار رود. اما کودهای آلی مختلف از نظر کیفیت و دوام در خاک و قیمت بسیار متفاوتند. توجه گردد که تامین مواد غذایی گیاه از طریق اضافه کردن مواد آلی به خاک گران تمام می شود. ارزش اصلی کودهای آلی به علت تغییرات فیزیکی است که در خاک ایجاد می کنند. کودهای آلی را می توان به سه گروه کودهای حیوانی، کود سبز و کمپوست تقسیم نمود.

کود سبز:

کود سبز شامل گیاهی است که آن را قبل از کاشت محصول اصلی کشت کرده و بعد از مقداری رشد سبزینه ای آن را به زمین بر می گردانند بدون اینکه از این گیاه محصولی برداشت کنند این گیاه می تواند شامل هر گیاهی باشد غیر از آنهایی که بخشهای خشوی دارند یا اثر آللوپاتی بر روی گیاه محصول دار بعدی می گذارند. در اصل کود سبز یک تناوب است که محصول ندارد و برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک و در صورت لگوم بودن تامین کل یا بخشی از ازت مورد استفاده محصول بعدی استفاده می شود به طوری که از نظر رطوبت با محصول اصلی در رقابت نباشد.کود سبز عملاً مواد غذایی به خاک اضافه نمی کند، بلکه آن چه را که طی رشد خود از خاک جذب کرده و در خود ذخیره نموده است به خاک بر می گرداند اما در صورتی که از گیاهان تیره بقولات به عنوان کود سبز استفاده شود تمام ازت تثبیت شده را به خاک بر می گرداند. از طرف دیگر کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذایی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری می نماید.

کمپوست:

کودی است که از بازیافت مواد ارگانیک (مواد زائدی که ازگیاهان و حیوانات برجای می مانند) به دست می آید. از کمپوست (Compost) در باغبانی و کشاورزی به عنوان تقویت کننده خاک استفاده می شود. کمپوست یکی از بهترین کودهای گیاهی و تقویت کننده های طبیعی خاک است و می تواند جایگزین خوبی برای کودهای تجاری شود. مهم ترین حسن این کود، ارزان بودن آن است. استفاده از کمپوست ساختار خاک را ارتقا می دهد، محتوای خاک را تقویت می کنند و سبب می شود خاک مدت زمان بیشتری بتواند آب را در خود نگه دارد. کمپوست قدرت باروری خاک را افزایش می دهد و کمک می کنند ریشه های سالم در گیاه رشد کند. مواد ارگانیک موجود در کمپوست در حقیقت مواد غذایی میکروارگانیسم هایی هستند که خاک را در وضعیتی سالم و متعادل نگه می دارند. نیتروژن، پتاسیم و فسفر موادی هستند که در نتیجه تغذیه میکروارگانیسم ها از مواد آلی تولید می شوند و در نتیجه تنها تعداد اندکی از مواد مغذی می ماند که باید به خاک افزوده شود. با طی زمان کافی تمام زباله های ارگانیک در طبیعت به کمپوست تبدیل می شوند. البته همه زباله ها برای تولید کمپوست در خانه مناسب نیستند. در اغلب سیستم های تولید کمپوست که در خانه ها به کار می روند، سیستم به دمای مناسب برای کشتن عوامل بیماری زا نمی رسد، در نتیجه باید در نوع مواد اولیه ای که برای تولید کمپوست به کار می رود دقت کرد.

کود بیولوژیک:

کود های بیولوژیک دارای باکتری و قارچ های مفیدی می باشند که برای اهداف خاصی استفاده می شوند.از این موارد می توان به تثبیت ازت - رها سازی یون فسفات، آهن، پتاسیم و.. از ترکیبات نامحلول انها اشاره نمود.این با کتریها معمولا در اطراف ریشه گیاه استقرار یافته و به گیاه در جذب عناصرغذایی کمک می نماید.این گونه کودها منشاء طبیعی دارند و معمولا از خاک گرفته می شوند.کود های بیولوژیک دیگر الودگی کود های شیمیایی را ندارد و باعث کاهش الودگی کود های شیمیایی هم می شود این کودها باعث بهبود ساختمان خاک، افزایش محصول و کاهش بیماریها می شوند.شرکت های مختلفی در این زمینه فعالیت دارند و از مشهورترین این شرکتها در ایران می توان به زیست فناور سبز اشاره نمود و از محصولات انها می توان به کود زیستی فسفاته بارور 2 اشاره نمود. موسسه فن اوری زیستی اسیا هم در این زمینه فعالیت گسترده ای دارداین موسسه همچنین در تولید حشره کش های بیولوژیک فعالیت دارد از کود های بیولژیک این موسسه می توان به کود بیولوژیک ازتو باکتر(نیتروکسن- ازتو باکتر مایع)، بیووم پلاس(حل کننده فسفات)، ریزو چک پی، بیووم، سوپر نیترو و...و از حشره کش های بیولوژیک بی تورین رانام برد. قارچ کش بیو لوژیک بیوسوبتیل نیز از این موارد می باشد.

کود حیوانی:

کود حیوانی در حقیقت از فضولات حیوانات تهیه می شود که بیشتر از کود گوسفند و گاو و اسب و یا مرغ تشکیل می شود. کود حیوانی به علت دارا بودن حجم وسیعی از مود آلی و غذایی باقی مانده که برای غنای خاک بسیار مفید می باشد در طول تاریخ همواره مورد توجه کشاورزان بوده است.کود انسانی نیز در رده کودهای حیوانی به حساب می آید. در بعضی کشورها از جمله ایران از مدفوع انسانی به عنوان کود در مزارع کشاورزی استفاده می شود.

کاربرد:

کود اسبی:

اسب مقدار زیادی علف هرز می خورد و غذای خود را نرم و پودر نمی کند و در نتیجه تعداد از بذور علف هرز سالم از دستگاه گوارش آن عبور می کنند و به همین علت کود اسبی بذر علف هرز زیادی دارد. برای گیاهان اسید دوست کود اسبی مناسب می باشد. کود اسبی نسبت به کودهای گاوی و مرغی درصد ازت بیشتری دارد. سرعت قابلیت استفاده عناصر غذایی کود اسبی متوسط می باشد. کود اسبی برای گیاهان گلدار، سبزی و صیفی و گیاهان ریشه ای و غده ای مناسب ترین کود می باشد.

کود گاوی:

گاو مقدار زیادی علف می خورد و آنها را خوب جویده وخرد می کند و سیستم گوارش گاو کارایی بیشتر در هضم غذا دارد و در نتیجه کود گاوی تعداد بذر علف هرز کمتری دارد. آزاد سازی عناصر غذایی از کود گاوی تا میزان 50 درصد ممکن است بیش از 18 هفته طول بکشد.

شرایط مصرف کودهای حیوانی:

کودهای حیوانی بلافاصله بعد از مصرف با خاک مخلوط کنید تا از هدر رفتن ازت آن جلوگیری بعمل آید.
نزدیک به زمان کاشت گیاه زراعی از کودهای حیوانی به مقدار کمتر استفاده کنید در صورت مصرف زیاد کود حیوانی نزدیک به زمان کاشت مشکلات تاخیر در کاشت به دلیل ایجاد شرایط بسیار مرطوب هم چنین پس از کاشت نیز بعلت آزاد سازی آمونیاک می تواند موجب گیاه سوزی در بذور و رشد گیاهچه شود.

کود مرغی:

کود مرغ مخلوطی از کود مرغی خام و مواد بستر نظیر خاک اره، خرده چوب و پوسته برنج می باشد.

کود سبز:

کود سبز شامل گیاهی است که آن را قبل از کاشت محصول اصلی کشت کرده و بعد از مقداری رشد سبزینه ای آن را به زمین بر می گردانند بدون اینکه از این گیاه محصولی برداشت کنند این گیاه می تواند شامل هر گیاهی باشد غیر از آنهایی که بخشهای خشوی دارند یا اثر آللوپاتی بر روی گیاه محصول دار بعدی می گذارند. در اصل کود سبز یک تناوب است که محصول ندارد و برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک و در صورت لگوم بودن تامین کل یا بخشی از ازت مورد استفاده محصول بعدی استفاده می شود به طوری که از نظر رطوبت با محصول اصلی در رقابت نباشد. کود سبز عملاً مواد غذایی به خاک اضافه نمی کند، بلکه آن چه را که طی رشد خود از خاک جذب کرده و در خود ذخیره نموده است به خاک بر می گرداند اما در صورتی که از گیاهان تیره بقولات به عنوان کود سبز استفاده شود تمام ازت تثبیت شده را به خاک بر می گرداند. از طرف دیگر کود سبز با جذب و ذخیره مواد غذایی در خود از شسته شدن آنها جلوگیری می نماید.