گل ختمی گونه ای از گیاهان چندساله و خودرو است که گل، میوه و ریشه آن مصرف دارویی دارد. کاشت گل ختمی در گلدان، باغ و باغچه به راحتی امکان پذیر است و می توان از زیبایی آن بهره برد.
گل ختمی (Alcea Rosea) در بوته هایی به ارتفاع 2 متر، به رنگ های صورتی، قرمز و سفید وجود دارد. خواص گل ختمی باعث شده تا این گل دارای مصارف دارویی و یا خوارکی مانند شربت گل ختمی باشد. گل ختمی بومی مناطق گرم، گرمسیری استوایی و نواحی گرمسیری بین دو مدار شمال و جنوب استوا است. گل های ختمی معمولا در باغ ها و باغچه ها کاشته می شوند؛ اما کاشت گل ختمی در گلدان هم می تواند تجربه جالبی باشد. اگر تمایل دارید در مورد این گیاه و روش کاشت و مراقبت آن بیشتر بدانید، مطالب زیر را دنبال کنید.
کاشت گل ختمی
گل ختمی در اواسط تابستان شکوفه می کند. رایج ترین گونه های این گل دوساله هستند؛ به این معنا که چرخه زندگی گل 2 سال است. سال اول مربوط به رشد شاخه و برگ ها و ذخیره انرژی است. سال دوم ساقه، گل و دانه ها شکل می گیرند. البته گونه های دیگری هم هستند که روند رشد آن ها مانند گیاهان چند ساله است؛ این گیاهان در سال اول و در فصل بهار به اندازه کافی گل می دهند و در فصل زمستان نیاز دارند که در یک فضای بسته از سرما محافظت شوند.
گل های ختمی به نگهداری خاصی نیاز ندارند؛ فقط برای نگهداری گل نیاز به یک چوب یا قیم است و بعد از گل دهی باید ساقه ها را هرس کرد. همچنین گل ها باید از حشرات و بیماری های قارچی مانند زنگ محافظت شوند.
مشخصات کلی گل ختمی
نیاز به نور: آفتاب کامل تا کمی ابری
زمان گل دهی: خرداد - شهریور
مشخصات: گل ها به صورت تکی یا جفتی هستند. شکل گل ها فنجانی است و بر روی شاخه های بلند ایجاد می شوند.
طیف رنگی گل ها: آبی، صورتی، قرمز، سفید، زرد و حتی مشکی است. برگ های گل ختمی بزرگ، زبر و پهن هستند.
میزان سمی بودن: گل های ختمی سمی در نظر گرفته نمی شوند. اما ساقه ها و برگ های آن می توانند باعث سوزش پوست شوند.
کاشت گل ختمی در گلدان و باغچه
زمان و روش مناسب برای کاشت گل ختمی
کاشت گل ختمی خیلی راحت است و می توان بذر آن را هم در داخل باغچه و هم در محیط خانه کاشت. بذر را می توان به طور مستقیم در فضای بیرون، کاشت. بذر گل ختمی را یک هفته قبل از اتمام فصل سرما بکارید؛ توجه داشته باشید که بذرها را در عمق 0.6 سانتیمتر و در حدود 0.5 متر جدا از هم بکارید. ریشه اصلی گل ختمی بلند است؛ بنابراین اگر آن را در گلدان می کارید از گلدان های تکی و بلند استفاده کنید. 2 تا 3 هفته بعد از کاشت گل ختمی، می توانید گلدان خود را به فضای بیرون انتقال دهید.
مکان مناسب برای کاشت گل ختمی
گل ختمی را در محلی با زهکشی خوب و دسترسی به آفتاب کامل و تا حدی سایه بکارید. با توجه به ارتفاع این گیاه، برای محافظت آن در برابر باد، از حصار، دیوار، داربست یا ستون چوبی استفاده کنید. گل ختمی یکی از اندک گیاهانی است که می تواند در مجاورت درخت گردوی سیاه کاشته شود؛ چرا که در برابر مواد شیمیایی که توسط این درخت به خاک نفوذ می کند، مقاوم است.
بیشتر بخوانید: نحوه کاشت و نگهداری گل رز در باغچه و گلدان
مراقبت از گل ختمی
هرس کردن
بعد از پژمرده شدن گل ها، آن ها را از شاخه جدا کنید. هم چنین بعد از گل دهی باید ساقه ها را هرس کنید. این کار از ریختن بذر و جوانه زدن آن ها در کنار بوته جلوگیری می کند. اما اگر می خواهید دانه ها را برای بهار آینده داشته باشید گل ها و چند ساقه را هرس نکنید. گل های ختمی در فصل زمستان به خواب می روند. برای جلوگیری از بیماری زنگ، همه ساقه ها و برگ ها را در زمستان قطع کنید.
خاک
خاک های غنی، مرطوب و با زهکشی خوب برای کاشت گل ختمی مناسب هستند.
کوددهی
در فصل بهار، میزان کمی کود و کمپوست برای تقویت گل ختمی استفاده کنید.
بیشتر بدانید: طرز تهیه کود ورمی کمپوست در خانه (تبدیل زباله خانگی به کود)
آب دهی
به طور منظم به گیاه آب دهید و خاک را مرطوب نگه دارید. البته این گیاهان در برابر خشکی مقاوم هستند. از قسمت پایین به این گیاه آب دهید و از مرطوب کردن شاخه و برگ های آن خودداری کنید؛ چرا که ممکن است برگ های آن آسیب ببینند.
تکثیر
گل ختمی به راحتی با دانه به وجود می آید؛ بنابراین در صورتی که ساقه های گل در محلی قرار بگیرند، خودشان عمل تکثیر را انجام می دهد.
بیماری ها و آفات
گل های ختمی در معرض مبتلا شدن به زنگ و عفونت قارچی هستند که در ابتدا لکه های زردی بر روی برگ ایجاد می شود، سپس لکه ها قهوه ای یا زنگی رنگ در زیر برگ ظاهر می گردد.
توجه کنید که پیشگیری از بیماری زنگ بسیار ساده تر از مقابله با آن است. آبیاری از قسمت پایینی گیاه، گردش هوای خوب و گردگیری در طول اواخر پاییز، از زنگ جلوگیری می کند. هر برگی که علائم زنگ دارد را باید قطع و از تکثیر بیشتر آن جلوگیری کنید. ارقامی از گل ختمی مانند Alcea Rugosa در مقابل زنگ مقاوم هستند. حلزون های صدف دار و بی صدف، عنکبوت و سوسک های ژاپنی می توانند برای این گیاه مشکل ساز باشند.
کاشت گل ختمی در مناطق سرد
در مناطقی که سرما زیاد است، گیا هان ختمی می توانند به صورت سالیانه در فضای داخلی خانه و در گلدان ها کاشته شوند. در زمستان، کم و بیش آن ها را آب بدهید و زمانی که هوا گرم تر است می توانید آن ها را در فضای باز قرار دهید.
در مناطقی که می شود آن ها را در فضای بیرون قرار داد، گل ختمی را در پاییز، از حدود 15 سانتیمتر بالاتر از سطح زمین، هرس کنید؛ سپس روی قسمت ریشه و پایه گیاه، پوششی از کاه و مالچ به قطر 10 تا 15 سانتیمتر قرار دهید. در فصل بهار لایه ها را به تدریج کم کنید تا ریشه ها به آب و هوای جدید خو بگیرند. زمانی که رشد آغاز شد همه مالچ یا کاه را بردارید. در صورت بروز سرما در بهار، پوشش را مجددا ایجاد کنید.
نکات جالب در مورد گل ختمی
این گیاه، مرغ مگس خوار (Hummingbirds) و پروانه ها را به باغ شما جذب می کنند.
این گل را در کنار گیاهانی چون Dahlia, Clematis, Shasta daisy، درختچه گل رز، سوسن، فلوکس، قرنفل و گل سرخ بکارید.
گل های ختمی به عنوان گیاه میزبان برای کرم های پروانه ای به نام" بانوی رنگ آمیزی شده" شناخته می شوند. همچنین این گل سایر گرده افشان ها مانند زنبور عسل و مرغ مگس خوار را به خود جذب می کند.
توضیحاتی در خصوص چند نمونه گل های ختمی
Blacknight یا شب سیاه
تیره ترین نوع گل ختمی است که در میان تمام گل ها منحصر به فرد است. دیگر رنگ های این گونه، قرمز، صورتی، زرد و سفید است. این گیاه بیشتر رفتاری شبیه به یک گیاه چند ساله با زندگی کوتاه دارد تا یک گیاه دوساله.
Chater’s double یا چاتر دوتایی
این گیاهان دوساله هستند. در دومین سال خود، گل های ختمی پرزدار می دهند.
Fiesta time یا روز مقدس
یک نمونه گل ختمی کوتاه قد با گل های پر و حاشیه دار است که در اویل سال گل می دهد. قد کوتاه آن گزینه مناسبی برای باغ ها است.
Majorette Mix یا ماژوریتی
این گونه کوتاه قد دارای گل های پر، حاشیه دار و دو قسمتی، مناسب برای کاشت در کناره های باغ است. اگر زود کاشته شوند، اوایل سال گل می دهند.
Queeny purple یا ملکه بنفش
یکی از کوتاه ترین گونه ها، در حدود 7 تا 10 سانتیمتر، دارای گلبرگ های لبه دار، زاویه دار است. اگر در بهمن یا اسفند کاشت شود در اویل سال بعد گل می دهد.
Rugosa یا روگوسا
مبدا این گیاه روسیه است. گل های 10 سانتیمتری دارد که مرغ مگس خوار را به خود جذب می کند. خوردنی است و نسبت به گونه های دیگر در برابر آفات و بیماری ها مقاومت خوبی نشان می دهد.