انار
انار درخت کوچکی است که ارتفاع آن حداکثر تا 6 متر می رسد و در مناطق نیمه گرمسیری میروید. گلهای انار درشت به رنگ قرمز اناری ولی بی بو می باشد. میوه آن کروی با اندازه های مختلف دارای پوستی قرمز رنگ و یا زرد رنگ می باشد. رویهمرفته در حدود بیست نوع مختلف انار که شامل واریته های بسیار متنوعی می باشد در دنیا موجود است. انار از گیاهان بومی ایران بشمار می آید، و امروزه به صورت وحشی در کلیه سواحل دریای شمال و نقاط استپی معتدل نظیر جنگلهای غرب در لرستان، کردستان، بختیاری و فارس میروید…..
ایرانیان از حدود سه هزار سال پیش با کشت انار آشنائی داشتند و با کشت مداوم آن در نقاط مختلف و مساعد آن را به صورت اهلی درآورده و با سلکسیونهای متعدد موفق به کشت ارقام پر محصول و مرغوب تجاری در کلیه مناطق از جمله در نواحی حاشیه کویر مرکزی ایران شدند. به گونه ای که هم اکنون شهرهای مستقر در این مناطق از عمده ترین مراکز استقرار باغات انار می باشند.
به جز در مناطقی با زمستان سرد و طولانی، این درخت قابلیت سازگاری با آب و هوای مختلف که دارای بهاری آفتابی و تابستانی گرم باشند، را دارا می باشد.
این درخت نسبت به سرما شدیدا حساس بوده و در دمای کمتر از 12- درجه سانتیگراد که بیش از دو روز استمرار یابد قسمت هوائی آن از بین رفته و در شرایط دمائی سردتر حتی ریشه درخت نیز آسیب دیده و از بین خواهد رفت. از اینرو میباید قبل از احداث باغ انار نسبت به ارزیابی آب و هوائی منطقه اقدام نموده و از وضعیت دوره های سرمای زمستانه اطلاع حاصل کرد. به طور کلی میباید از احداث باغ انار در مناطقی که برودت هوایی کمتر از 10- درجه سانتیگراد را به صورت طولانی در تناوب زمانی 30 ساله تجربه کرده اند اجتناب نمود.
گرما و تابش شدید نیز موجب آفتاب سوختگی تنه و میوه درخت می شود از اینرو در مناطقی با آفتاب فراوان و تابستانی معتدل درختان انار شاداب تر و محصول آن مطلوبتر می باشد. جهت جلوگیری از آفتاب سوحتگی میوه انار باغات موجود از گذشته با تراکم زیاد کشت گردیده تا میوه درخت در سایه انداز شاخ و برگها از گزند آفتاب سوزان در امان باشد.
این درخت رشد سریعی داشته و پاجوشها و تنه جوشهای فراوانی تولید می کند. شاخه های این درخت دارای خارهای فراوان و تیز می باشد. به تجربه دیده شده درختان با خار فراوان محصول نازلتری تولید می کنند. به دلیل پاجوش فراوان در جوانی هرس این درخت و حذف پاجوشها باید از سال سوم به طور مستمر انجام گیرد. تا اسکلت اصلی درخت حفظ شود. درختان انار عمدتا به صورت چند تنه تربیت می شوند. بگونه ای که همه جوانه ها و شاخه های جوان و پاجوشهای برآمده روی سه شاخه اصلی تنه درخت را بعد از سال چهارم به طور مرتب تا ارتفاع 1 متری حذف مینمایند. با افزایش سن، تنه اصلی دیگر پاجوش تولید نخواهد کرد.بر روی شاخه های انار پس از یک سالگی تا سال چهارم میخچه های تولید کننده میوه رشد می کنند، طول این میخچه ها متغیر و از یک تا 20 سانتیمتر دیده شده است.
در تربیت و هرس درختان انار هم اکنون سعی در جلوگیری بر افزایش ارتفاع درختان و تربیت آنها تا ارتفاع حداکثر 3 متر به جهت سهولت در برداشت محصول و افزایش سایه انداز درخت به منظور جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه آن می باشد. از اینرو رعایت تراکم کاشت (حداکثر 800 درخت در هکتار) از الزامات باغداری نوین می باشد. جهت حفظ ارتفاع درخت سربرداری سالیانه پس از سال ششم الزامی است.
آب (نیاز آبی، کیفیت آب و میزان آب مصرفی در باغهای انار)
آب از جمله عوامل مؤثر در تولید اقتصادی انار محسوب می گردد. هرچند درخت انار به شرایط کم آبی مقاوم است و شواهد نشان می دهد، حتی باغ هایی که چند سال آبیاری نشده اند، بعد از آبیاری، مجدداً شروع به رشد نموده و پاجوش های زیادی تولید می کنند و با تربیت این پاجوش ها می توان بار دیگر آن را به یک باغ پرمحصول و اقتصادی تبدیل نمود. با این حال کمیت و کیفیت آب برای درختان انار عامل تعیین کننده در میزانعملکرد و کیفیت میوه و حتی مدیریت آفات آن می باشد.
آبهای با هدایت الکتریکی(Ec)کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر(ds/m) برای انار بسیار مناسب است. اما تحت شرایط خاص از جمله در اختیار داشتن آب کافی، مناسب بودن بافت و عمق خاک و داشتن زهکش، می توان با مدیریت خوب، از آبهای با هدایت الکتریکی تا 5 دسی زیمنس بر متر نیز استفاده نمود. شور یهای بالاتر باعث افت شدید کمی و کیفی محصول و افزایش حساسیت درخت در مقابل استرس های محیطی می گردد.
میزان آب مورد نیاز انار در استان یزد حدود 11000 متر مکعب در هکتار برآورد شد ه است.
بر اساس تحقیق دیگری در اصفهان میزان آب مصرفی در روش آبیاری سطحی(غرقابی)
حدود 22000 تا 26000 متر مکعب و در روش آبیاری قطر های 7500 تا 13000 متر مکعب در هکتار متغیر بوده است. این آزمایش و پاره ای تحقیقات دیگر توصیه بر استفاده از روش آبیاری قطر های دارد. در این روش علاوه بر افزایش راندمان آبیاری و صرفه جویی 50 تا60 درصدی آب مصرفی، عملکرد نیز بین21 تا 44/5 درصد افزایش یافته است. به علاوه هیچ گونه شوک یا تنش رطوبتی ناشی از تغییر سیستم آبیاری درختان مورد آزمایش(10 تا16 ساله) از روش سطحی به قطر های مشاهد ه نشد هاست.
خاک مناسب برای احداث باغ انار
از جمله ی ویژگیهای با ارزش درخت انار، انعطاف پذیری آن نسبت به انواع خاکها و تحمل کم آبی و شوری آب و خاک می باشد. انار را می توان در انواع خاک ها از شنی تا رسی و حتی اراضی شور کشت کرد، اما درخت انار برای رشد مطلوب، به خاکی با زهکشی خوب و بافت متوسط رسی احتیاج دارد. خاکهای با بافت شنی- رسی مناسب ترین خاک برای تولید انار می باشند.بافت لوم و هدایت الکتریکی (Ec) کمتر از 2 دسی زیمنس بر متر حد مطلوب برای خاک باغ انار می باشد. ریشه ی درخت انار تا عمق 5/ 1 متری زمین نفوذ می کند و قدرت ریشه زایی آنها بالاست ولی حداکثر ریشه ها در عمق 50-20 سانتیمتری قرار دارند. شخم سالانه و مصرف کودهای دامی در بهبود شرایط فیزیکی، تهویه بهتر خاک، گسترش ریشه و افزایش کمی و کیفی میوه بسیار مؤثر است. به تجربه ثابت شده است که باغ های قدیمی انار برای احداث باغ نو مناسب نیست.
میزان گیرایی قلمه و نهال انار و رشد و نمو بعدی آن در این اراضی بسیار پایین است. استقرار تعداد زیادی از بیمارگرهای خاکزی، مثل نماتدها، می تواند یکی از دلایل آن باشد. برای نوسازی و اصلاح این گونه باغ ها می توان از روش کفبری تدریجی (درصورتیکه
ارقام آن مناسب باشند)و از روش سربرداری و پیوند برای اصلاح ارقام نامرغوب استفاده کرد. به هر حال توصیه می شود، حتی الامکان از باغ های قدیمی برای احداث باغ جدید استفاده نشود و در صورت الزام، بعد از پاکسازی باغ قدیمی، زمین برای چند سال به حالت آیش گذاشته شود و یا به کشت غلات اختصاص یابد و سپس اقدام به احداث باغ جدید گردد.
نور
اصولاً درخت انار به نور کافی نیاز دارد و درختانی که در زیر درختان بزرگ تر قرار می گیرند، فاقد تولید مناسب می باشند. معمولاً شاخه هایی که فضای آزادتری داشته و از نور کافی برخوردارند، گل و میوه بیشتری تولید می کنند. به همین دلیل توصیه می شود که درختان انار در محل نور گیر و با فاصله مناسب کاشته شوند.
عملیات احداث باغ انار
1- آماده سازی زمین اصلی
قبل از انجام هر اقدامی لازم است با مطالعات خاکشناسی و بررسی پروفیل خاک محل احداث باغ، از عدم وجود لایه های غیرقابل نفوذ اطمینان حاصل نمود.در صورت مشاهده چنین لایه ای ابتدا باید، با نظر کارشناس، نسبت به شکستن آن اقدام گردد. چنانچه قبلاً نیز اشاره شد باغهای قدیمی برای احداث باغ جدید انار مناسب نیست.
آماد ه سازی بستر کاشت باغ انار به یکی از سه روش زیر انجام می شود:
1- شخم تمام زمین باغ با لدر به عمق حدود یک متر. کاری که در قدیم در مناطقی مثل استان یزد تحت عنوان احیاء باغ به وسیله شخم عمیق(شخم دوبیل)مرسوم بوده است. در این روش زمین محل احداث باغ را به عمق حدود 60 - 50 سانتیمتر با بیل شخم عمیق زده و در هر ردیف شخم مقداری از ضایعات کشتارگاهی، مثل شاخ و استخوان می ریختند. این مواد در سال های بعد تجزیه و به تدریج در اختیار درخت قرار می گرفت. استفاده از این دانش بومی می تواند با اصلاحاتی در احداث باغات جدید بکار گرفته شود.بدیهی است در این روش، به دلیل نرم شدن تمام سطح باغ، گسترش ریشه درخت راحت ترانجام شده و سرعت رشد آن بهتر خواهد بود.
2- شخم محل ردیف های کاشت به صورت نواری به عرض و عمق حدود یک متر
3- کندن چاله به ابعاد 1×1× 1 و اصلاح خاک آن در محل غرس نهال
توصیه می شود در هر هکتار زمین محل احداث باغ انار حدود 50-40 تن کود دامی پوسیده و مقدار 400-300 کیلوگرم از هریک از کودهای فسفره و پتاسه و به همین میزان کودهای گوگرد ی با خاک محل کاشت درخت مخلوط گردد.
2- فاصله، جهت و تراکم کاشت
با توجه به آب و هوای منطقه، شرایط زمین، آب وخاک، جهت باد غالب در منطقه ونوع ارقام مورد نظر، سیسم کاشت و فاصله ی بین ردیف ها و بین درختان و جهت کاشت تعیین می گردد. به منظور کاهش خسارت آفتاب سوختگی جهت شمالی- جنوبی برای ردیف های درختان انار پیشنهاد می گردد.فاصله بین درختان نیز با توجه به رقم و شرایط منطقه 5× 3، 4× 4ویا 6×3 پیشنهاد می گردد. در این صورت تراکم درخت در هر هکتار باغ انار حدود 650- 550 اصله خواهد بود.
3- روش های تکثیر انار
آسا ن ترین و باصرفه ترین روش تکثیر انار در ایران از طریق قلمه می باشد. تکثیر انار از طریق بذر و همچنین به روش خوابانیدن، پیوند و پاجوش نیز امکان پذیر بوده و در بعضی از مناطق و یا در موارد خاص مورد استفاده قرار می گیرد. ازدیاد انار از طریق بذر صرفاً برای کارهای تحقیقاتی انجام می شود. زیرا درختان حاصل از تکثیر بذری نمی توانند خصوصیات مادری خود را حفظ کنند.
-4 مشخصات قلمه و زمان تهیه آن
قلمه را باید از شاخه های 3 -2 ساله بارده درختان سالم و از ارقام مرغوب مورد نظر تهیه نمود. تهیه قلمه از شاخه های نرک مناسب نیست. گرچه این دسته از قلمه ها قدرتگیرایی بالاتری دارند، ولی درختان حاصل از آنها کم بار خواهد بود. طول مناسب قلمه حدود 40 سانتیمتر و قطر آن می تواند از یک تا 3 سانتیمتر متغیر باشد. مناسب ترین زمان تهیه قلمه اواخر زمستان و در هنگام بیدارشدن جوانه ها می باشد. در این زمان جوانه ها قرمز رنگ هستند. البته در صورت وجود شرایط و امکانات مناسب برای کنترل سرمای زمستانه، تهیه قلمه و کاشت آن در اواسط پاییز نیز امکا نپذیر است. قلمه را می توان در زمین اصلی و یا در خزانه کاشت. توصیه می شود، ابتدا قلمه را در خزانه بکاریم و نها لهای حاصل را در سال بعد به زمین اصلی منتقل کنیم.
5- ارقام انار
انار بومی ایران و ذخائر غنی ژنتیکی از ارقام مختلف انار، از جمله توانمندیهای بینظیر کشور محسوب می گردد. وجود بیش از 760 توده انار با ویژگیهای متفاوت در کلکسیون جامع ذخائر توارثی انار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد گواهی بر این مدعاست.
به همین دلیل در هریک از مناطق عمده انارکاری کشور تنوع زیادی از ارقام شیرین، ترش،
میخوش، پوست قرمز، پوست سفید، زودرس و دیررس وجود دارد. با بهره گیری از اینپتانسیل قوی می توان به راحتی ارقام مورد نظر را انتخاب و با توجه به روش آسان و زود بازده تکثیر انار (روش قلمه) نهال مورد نیاز را تأمین کرد. انار رباب نیریز فارس، ملس ساوه، ملس دانه سیاه یزد، ملس یزدی، شیشه کپ فردوس، نادری بادرود، قجاق قم، اردستانی مه ولات، بجستانی گناباد و خزر بردسکن از مهم ترین ارقام صادراتی انار کشور و رقم واندرفول (Wonderful)معروفترین رقم انار در اسپانیا و آمریکا می باشد.
انتخاب رقم انار یکی از موارد بسیار مهم در احداث باغ انار می باشد که سهل انگاری و یا کم توجهی به آن می تواند عواقب ناخوشایند و خسارات جبران ناپذیری را در بر داشته باشد. در انتخاب رقم، توجه به نکات ذیل ضروری است:
1- انتخاب رقم باید بر اساس هدف و برنامه پیشبینی شده برای نحوه مصرف محصول باغ صورت گیرد. این هدف می تواند صادرات، تازه خوری، تولید کنسانتره و یا ترکیبی از آنها باشد.
2- حت یالامکان رقم انار از بین ارقام بومی منطقه با ویژگیهای مورد نظر انتخاب شود.
3- درختان مرغوب و مورد نظر را در زمان برداشت انتخاب و علام تگذاری کنید.
4- حتی المقدور باغدار خودش نهال مورد نیاز خود را تولید کنید و در غیر این صورت نهال را از تولیدکنندگان مطمئن و از نهال های پلا کخورده مورد تأیید مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر تهیه نماید.
5 - از کشت درهم ارقام خودداری شود. در صورت تمایل به داشتن ارقام متنوع، هر رقم در قطعات جداگانه کشت گردد.
6 -حساسیت ارقام انار به استرس های محیطی مثل سرمازدگی و آفتا بسوختگیمتفاوت می باشد. بنابراین در انتخاب رقم به اطلاعات هواشناسی منطقه و خصوصیات رقم توجه شود.
7- بسیاری از صفات کمی وکیفی ارقام انار با انتقال از یک منطقه به منطقه جدید فرق می کند. لذا باید از کاشت وسیع ارقام جدید، بدون مطالعه و بررسی جداً خودداری گردد. ایجاد با غهای سازگاری از ارقام مختلف می تواند ریسک سرمای هگذاری را تقلیل دهد.
6 -خزانه تولید نهال انار
زمین خزانه باید از زمین های بکر، سالم با خاک حاصلخیز و شیرین انتخاب گردد. زمینهایی که قبلاً زیر کشت سبزی و صیفی و یا باغ بوده است، برای ایجاد خزانه مناسب نیست. بعد از انتخاب زمین مناسب، آن را شخم زده و سپس به صورت جوی و پشته در میآوریم و قلمه ها را به فاصله 10 سانتیمتر از یکدیگر در دو طرف پشته و به صورت مایل، به نحوی که 10- 5 سانتیمتر از قلمه ها بیرون از خاک و بقیه در زیر خاک باشند، میکاریم.
مصرف هیچ نوع کود، اعم از دامی یا شیمیایی، برای زمین خزانه انار توصیه نمی شود.
کاشت انار
تسطیح تجهیز و آماده سازی اراضی جهت احداث باغ انار
احداث باغ انار به مقدماتی نظیر تسطیح و آماده سازی اراضی، معماری باغ، تهیه نهال و قلمه معتبر، مشخص کردن نحوه آبیاری باغات و منابع آب مورد نیاز و موارد متنابه دیگر نیاز دارد. قبل از ورود به بحث ذکر این نکته لازم است که اطلاعات زیر در تشریح خصوصیات لازم برای احداث باغات انار مبتنی برای تجارب عملی و رعایت نکات کارشناسی و اصول باغداری نوین بنا گردیده و قصد ما صرفا تکرار تجربیات باغداران در چگونگی احداث این باغات نمی باشد. از این رو موارد ذیل به عنوان پیش نیازهای ضروری جهت احداث این باغات به منظور رسیدن به حداکثر تولید و بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک و تولید با کیفیت رقابتی می باشد.
1- احداث باغ انار در اقلیم مناسب و برخورداری از خاک مطلوب متناسب با موارد یاد شده در این خصوص اولین ضرورت جهت رسیدن به تولید حداکثری می باشد.
2- با توجه به مطالعه میدانی و عملکرد بهینه تعدادی از واریته های بومی و معرفی شده در استانهای مختلف کشور استفاده از این ارقام جهت توسعه و بهسازی باغات و تهیه نهال پایه یا قلمه معتبر در احداث باغات انار ضروری می باشد.
3- با توجه به عدم استفاده از سموم و آفت کشها در اکثر باغات انار ایران و گرایش کشورها به تولید ارگانیک محصولات کشاورزی و تأثیر بسیار موثر استفاده از کودهای حیوانی و بیولوژیک در ارتقا کمی و کیفی باغات انار، حذف کودهای شیمیایی از چرخه تولید و استفاده صرف از کودهای بیولوژیک پیش فرض دیگر ما در احداث باغات انار جهت تولید پایدار و حداکثری می باشد.
4- محدودیت منابع آب امری روز افزون و ملموس برای کلیه فعالین بخش کشاورزی می باشد. استفاده بهینه از منابع آب مستلزم توجه به شیوه های نوین آبیاری از زمان احداث باغات انار می باشد. همچنین بستر سازی صحیح و سازگار با نحوه آبیاری جهت توسعه صحیح ریشه های درختان انار از همان ابتدا از نکات کاملا اثر گذار در عملکرد بهینه درخت و سرعت رشد و باردهی کمی و کیفی آن محسوب می شود.
5- معماری باغات انار با توجه به اقلیم گرم این باغات حائز ظرافتهای درخور توجه می باشد. آفتاب سوختگی و خشکسالی از حوادث طبیعی است که باغات انار را همواره تحت تأثیر قرار می دهد. از یک سو تراکم زیاد درختان مانع از رسیدن نور کافی و شکل گیری صحیح اسکلت درختان انار و استفاده از مکانیزاسیون می شود، و از سویی برخورداری از میوه سالم و آبدار نیازمند حراست محصول در سایه انداز درختان انبوه می باشد. که برقراری تعادل بین این دو نیازمند راه کاری مناسب در این خصوص می باشد.
کاشت نهال انار
جهت کاشت نهال انار، بعد از تسطیح، شخم و کوددهی، ابتدا یک آبیاری سنگین انجام می دهیم تا خاک شخم خورده، نشست کند. بعد از گاورو شدن زمین، تسطیح نهایی صورت گرفته و طرح کاشت پیاده و محل های کاشت نهال میخ کوبی می شود. سپس با توجه به نوع روش آبیاری، نسبت به آماده سازی حوضچه، جوی و پشته و یا لوله های آبیاری قطره ای اقدام می گردد.
برای کاشت نهال، در محلهای میخ کوبی شده، گوده ای به ابعاد 50 سانتیمتر کنده و سپس در هر کدام تعداد یک یا دو نهال ریشه دار سالم قرار داده و سپس گوده را با خاک خودش پر و با پا لگد و بعد آبیاری میکنیم. زمان انتقال نهال از خزانه تقریباً همزمان با تهیه قلمه، در اواخر زمستان و زمانی است که جوان ههای برگی قرمز شده و در حال باز شدن هستند. هنوز هم تعدادی از باغداران، قلمه را مستقیماً در زمین اصلی می کارند. در این صورت بعد از انجام مراحل آماده سازی در هر گوده تعداد چهار عدد قلمه در جهات مختلف، به صورت مایل و به نحوی که فقط حدود 10- 5 سانتیمتر از سر قلمه ها بالاتر از سطح خاک باشد، قرار داده و سپس گوده را با خاک خودش پر و با پا لگد نموده و بعد آبیاری صورت می گیرد. کشت مستقیم قلمه در زمین اصلی، به دلیل مصرف آب زیاد و غیر یکنواخت شدن شدن باغ (به علت سبز نشدن تعدادی از قلمه ها)روش مناسبی نیست و بهتر است ابتدا قلمه ها را در خزانه کاشت و نهال های ریشه دار را در سال بعد به زمین اصلی منتقل نمود.
هرس ساقه درختان انار
هرس در درختان انار یکی از مهم ترین عواملی است که جهت افزایش عملکرد و تولید میوه مرغوب و با کیفیت صورت می گیرد. هرس در درختان انار یک عمل ضروری و مستمر
می باشد. زیرا انار دارای رشد رویشی شدید بوده و پاجوش و تن هجوش زیاد تولید می کند و در صورت عدم هرس، ظرف مدت کوتاهی به حالت انبوه و پرپشت درآمده و محصول آن از جهت کمی وکیفی شدیداً کاهش مییابد. در عین حال هرس درختان انار به تجربه کافی نیاز دارد. عدم توجه به شرایط اقلیمی منطقه و هرس غیرفنی و شدید باعث آفتا ب سوختگی میوه و خشکیدگی تنه و شاخه های در معرض تابش مستقیم آفتاب می گردد.
به طور کلی دو نوع هرس شامل هرس فرم(تربیت) و هرس باردهی در درختان انار انجام می گیرد.
الف- هرس فرم (هرس تربیت)
هرس فرم یا شک لدهی در سال های اولیه کاشت نهال انجام م یشود و خود شامل دو نوع می باشد:
هرس فرم پاکوتاه(بوته ای)
در این نوع هرس درخت دارای یک تنه کوتاه به ارتفاع 40 - 30 سانتیمتر می باشد.بدین منظور نهال را به هنگام کاشت از ارتفاع 40-30 سانتیمتر قطع می کنند و روی تنه کوتاه باقیمانده، از بین شاخه های سبز شده دو شاخه انتخاب و بقیه را حذف می کنند. در سال دوم شاخه های انتخابی سال قبل را از 30 سانتیمتری قطع می کنند. سپس روی هریک از این شاخه ها، از بین شاخه های جدید دو شاخه انتخاب می شود. در سال سوم، شاخه های جدید را مثل سال قبل به اندازه 30 سانتیمتر نگهداشته و بقیه را قطع می کنیم. سپس روی هر کدام سه شاخه تازه و قوی نگه داشته و بقیه را حذف می کنند. روی شاخه های انتخابی نیز حدود دو سوم طول شاخه را باقی گذاشته و بقیه قطع می گردد. بدین ترتیب در پایان سال سوم روی هر درخت 12 شاخه خواهیم داشت.
هرس فرم پابلند
در هرس پابلند درخت دارای یک تنه خواهد بود. در این نوع هرس نهال را بعد ازکاشت از ارتفاع 60- 50 سانتیمتری قطع و در سال بعد از بین شاخه های فرعی رشدکرده، یک شاخه قوی واقع در بالای تنه دو ساله را نگه داشته و بقیه را حذف می کنیم. ازاین شاخه نیز حدود 80-70 سانتیمتر نگه داشته و بقیه قطع می گردد. در سال سوم4-5 شاخه قوی و سالم در جهات مختلفو با زاویه باز نسبت به تنه باقی گذاشتهو بقیه را حذف می کنند. روی شاخه های انتخابی هم حدود دو سوم طول را نگه داشته و بقیه را قطع می کنیم. هرچند هرس نوع پابلند برای استفاده از تراکتور و ادوات مکانیزه مناسب است، ولی به دلیل سخت شدن عملیات هرس باردهی و برداشت محصول، کمتر مورد استقبال انارکاران قرار گرفته است.
هرس باردهی
هرس باردهی یک عملیات ضروری و مستمر در با غهای انار است و خود شامل هرس سیاه(زمستانه) و دیگری هرس سبز(هرس تابستانه) می باشد.
افات انار
مانند سایر درختان، انار نیز مورد هجوم آفات خاص خود می باشد. علی رغم خسارات قابل توجه این آفات، باغات انار ایران از مبارزه شیمیایی مصون مانده و باغداران با توجه به تجربه عملی نسبت به رفتار و نوع خسارات آفات مختلف از روشهای غیر تهاجمی و ارگانیک در برخورد با آنها بهره می گیرند. با تلاش درخور کارشناسان عمده ترین آفات باغات انار ایران بقرار ذیل شناسایی شده اند:
روشهای کنترل کرم گلوگاه انار
براساس نتایج مجموعه کارهای تحقیقاتی و تجربیات مفید موجود، اجرای نکات زیر می تواند کرم گلوگاه انار را در زیر سطح زیان اقتصادی نگه داشته و کنترل قابل قبولی روی حشره آفت در پی داشته باشد.
1- اولین گام برای بهبود کمی و کیفی تولید و کنترل منطقی آفات و بیماریهای انار، داشتن باغهایی است که از شرایط مطلوب زراعی و باغی برخوردار باشند. در این رابطه توصیه می شود باغهای انار طی یک برنامه 5 ساله اصلاح و باغ های رها شد ه و یا آنهایی که تأمین حداقل نیازهای زراعی و باغی، به ویژه آب مناسب و مورد نیاز، برای آنها میسر نیست، حذف و باغهای جدید با رعایت اصول فنی احداث گردد.
2- در احداث باغهای جدید و جایگزین، از ارقام مقاوم به کرم گلوگاه و یا ارقامی با حساسیت کمتر استفاده شود. مانند رقم ملس دانه سیاه یزدی که برای شرایط استان یزد توصیه می گردد.
3- از کشت مخلوط درختان انار با سایر درختان میوه و همچنین احداث باغ انار در مجاورت درختانی مثل انجیر و پسته که میزبان کرم گلوگاه انارهستند، خودداری شود.
4- به منظور حمایت از دشمنان طبیعی آفا ت و بیماریها، جلوگیری از طغیان کنه پاکوتاه انار و سایر آفات بالقوه و حفظ بهداشت و محیط زیست، از هرگونه سمپاشی درختان انار اجتناب گردد.
5- داخل تاج انارهای مرغوب گل اول، پس از خشک شدن پرچم (حدوداً در اواخر خرداد) به وسیله دستگا ههای ساده موجود تمیز گردد.
6- انارهای پوسیده و یا باقیمانده بر روی درخت یا ریخته شده در کف باغ به صورت همگانی و در فصل زمستان (دی و بهمن) جمع آوری و منهدم گردد.
7- انارهای آلوده شده در طول فصل داشت، به ویژه در نسل اول آفت، نیز جمع آوری و معدوم گردد.
8- به منظورتقویت پارازیتیسم طبیعی آفت، مبارزه بیولوژیک از طریق تولید و رهاسازی زنبور پارازیتوئید تریکوگراما با استفاده از سوشهای بومی و با رعایت نکات فنی صورت گیرد.باید این واقعیت را پذیرفت که کرم گلوگاه قسمتی از باغداری انار است. حذف کامل این آفت ناممکن است و تنها با اعتنا به توصیه های پیش گفته می توان کمیت خسارات ناشی از این آفت را کنترل کرد.
مبارزه قطعی با کرم گلوگاه انار و جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه ها
کاور یا پوشیدن میوه انار بعد از مرحله گرده افشانی و مشخص شدن میوه های انار می تواند خسارت ناشی از این افت را به صفر برساند. همچنین این امر می تواند میوه را در برابر افتاب سوختگی محافظت کند. اما مسلما این راه حل وقت زیادی را از شما می گیرد اما این راه حل نشان داده است که هزینه ها خود را چند برابر جبران می کند.در خرید کاور باید دقت کنید کاور توانایی تبادل هوای مورد نیاز میوه وتامین نور مناسب آن را داشته باشد و دارای استحکام وکشسانی مناسبی است ودر عین حال به خوبی در مقابل عبورآب مقاومت کند. این روش در شهر رضا امتحان شده است.
پاشیدن مخلوطی از گوگرد سم مورچه یا حشرات و آرد درگلو انار بعد از گرده افشانی گل های انار و در فصل تخم گزاری پروانه آفت کرم گلوگاه می تواند این مشکل را حل کند. سر یک بطری را سوراخ کنید و یک نی از ان عبور دهید مخلوط را داخل بطری بریزید و در بطری را ببندید. نی را روبه روی گل انار قرار دهید و بطری را فشار دهید. حتما از دستکش و ماسک استفاده کنید. این روش در شهر ستان داراب امتحان شده و نتیجه خوبی گرفته شده است.
شته انار: شته انار با نام علمی Aphis punicae عمومی ترین آفت درختان انار محسوب می گردد و در بعضی از سالها و در باغهای محصور که شرایط برای رشد و تکثیر آفت فراهم باشد، موجب ریزش غیر طبیعی گلهای اول انار در ابتدای فصل می گردد.
هرچند بعضی از باغداران در سطوحی محدود با استفاده از شته کش اختصاصی پریمور اقدام به کنترل این آفت می کنند، اما با رعایت چند نکته ساده می توان از خسارت زیاد آن جلوگیری و از مبارزه شیمیایی اجتناب کرد. توصیه می شود پاجوشها ی انار را تا زمان جفت گیر ی و تخمگذاری شته ها ی جنسی در پای درختا ن حفظ نموده و حذف آنها را به بعد از این زمان، که در شرایط آب و هوایی استان یزد حداکثر پایان آذر ماه می باشد، موکول کرد. همچنین باید از هرس پاجوش ها و نرک های درختان انار در فصل بهار خودداری و زمان حذف آنها را تا اواسط تابستان به تاًخیر انداخت. استقرار کلنی های شته انار روی اینها باعث مصون ماندن بقیه درخت می گردد.
چنانچه برای حمل و نقل یا صادرات محصولات خود نیاز به مشاوره دارید، زینگ را دانلود کرده یا با ما تماس بگیرید.
پاسخ زینگ:
سلام. از افراد متخصص در این موضوع خواهشمند است پاسخ خود را درج نمایند (ثبت نام متخصصان)
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
