نحوه کاشت هلو انجیری

کاشت داشت و برداشت هلو

هلو (Prunus persica) گیاهی است از خانواده گل سرخ و زیرخانواده پرونوییده و جنس پرونوس. هلو در دوران پیش از تاریخ در کشور چین کاشته می شد و از طریق جاده ابریشم به ایران آورده شد.

برخلاف آنچه که از نام علمی هلو استنباط می شود منشا آن ایران نیست. اما از آنجایی که اروپاییان نخستین بار این گیاه را در ایران مشاهده کردند آن را پرونوس پرسیکا نامیدند. یونانیان و عمدتاً رومیان هلو را از ایران به سرتاسر اروپا و انگلستان گسترش دادند. هلو تقریباً 400-300 سال پیش از میلاد مسیح، روانه ی اروپا شد. سیاحان قرون شانزده و هفده میلادی نخستین کسانی بودند که هلو را با خود به قاره آمریکا بردند. سیاحان پرتغالی هلو را به آمریکای جنوبی و همتایان اسپانیا یی شان آن را به آمریکای شمالی بردند. به تدریج هلو توسط بومیان آمریکایی و مهاجران اروپایی از آمریکای شمالی به جنوب کانادا راه یافت و امروزه در اکثر ایالت های آمریکا کاشته می شود.

در آسیا نیز هلو از چین به ژاپن راه یافت و در آنجا آن را «تو» به معنی هلو نامیدند. این نامگذاری احتمالاً از نام چینی هلو یعنی «tao» نشات گرفته است. هلو در فلسفه تائو، آیین فلسفی که در چین باستان پا گرفت، مظهر طول عمر انسان است. در اسطوره شناسی چین «هسی وانگ مو» مادر باغ هلو، هر سه هزار سال یک بار در هنگام رسیدن میوه های هلو ظاهر می شود تا از آن اکسیر جاودانگی خدا تهیه شود. در اسطوره شناسی روم، هلو میوه الهه ونوس است و ماگنوس آن را ماده محرک جنسی می داند. در برخی از یادداشت های به جا مانده از دوران باستان هلو، مظهر جاودانگی، صداقت و حقیقت است. میوه هلو با برگی که به آن متصل است نشانه یکپارچگی قلب و زبان است. مصریان باستان هلو را به عنوان پیشکش تقدیم بارگاه خدایان می کردند. لشکرکشی های اسکندر کبیر باعث شد که نئوفراسطوس در سال 392 پیش از میلاد از هلو به عنوان میوه ایران یاد کند. کنفسیوس نیز از هلو در کتاب خود نامی به میان می آورد.

گیاه شناسی

هلو گیاهی است درختی و کوچک با تاج پوشش گسترده به طول 5/3-2 متر. درخت هلو معمولاً عمر کوتاهی دارد و تنها 20-15 سال دوام می آورد. طول عمر درختان هلویی که در باغ های پرورشی کاشته می شوند بسیار کمتر از این رقم است و معمولاً این درختان چیزی در حدود هشت سال عمر می کنند. برگ ها باریک و دارای راس نوک تیز هستند. برگ ها از نمای نیمرخ داسی شکل به نظر می رسند.

گل ها از صورتی کم رنگ تا قرمز جگری و ارغوانی متغیرند و قطری معادل 5/2 سانتی متر دارند. گل ها معمولاً به طور منفرد بر روی ساقه گل پدیدار می شوند. گلبرگ ها می توانند بزرگ و پرزرق و برق یا کوچک و کم جلوه باشند. گل از جوانه جانبی مستقر بر روی ساقه های یک ساله به وجود می آید.

در هلوهای زینتی گل دارای گلبرگ های بسیار و ظاهر میخک مانند است و رنگ آن از صورتی تیره تا سفید متغیر است. گیاه هلو خود بارور است و معمولاً نیازی به گرده افشانی ندارد. میوه آن جزو میوه های هسته دار است و مزوکارپ یا میان بر همان گوشت میوه است. در بیشتر ارقام هلو، میوه 5-3 ماه پس از شکوفه دادن می رسد. البته در شمار اندکی از واریته ها نیز طول دوره رسیدن میوه ممکن است شش ماه به طول بینجامد.

در آب و هوای گرم بهتر نتیجه می داد و در نقاط سرد یا معتدل به خوبی مناطق گرم رشد ننموده و محصول خوبی نخواهد داد و در این مناطق باید این درخت را در گرمترین نقطه باغ بکارند و درخت ها را به فرم های پهن پاکوتاه پرورش دهند.

فاصله این درختان از یکدیگر حداکثر 5 متر در نظر گرفته می شود در اراضی قابل نفوذ که زود گرم می شود آن را می کارند و به عکس در اراضی رسی یا سدر نباید آن را کاشت. بعضی از انواع آن مستقیماً به وسیله هسته ولی انواع بیشتر آن به وسیله پیوند تکثیر می شوند.

پایه درخت هلو را می توان از کاشتن بذر هلو، بادام، شلیل، و آلو تهیه نمود که البته پایه هلو و شلیل ارجحیت دارد بذر هلو را می توان علاوه بر خزانه در محل اصلی نیز کاشته و در همان محل پیوند بزنند.

میوه این درخت اکثرًا روی شاخه های یک ساله است بنابراین جوانه گل روی شاخه های چون ظاهر می شوند و هرس درخت هلو با توجه به این نکات باید صورت بگیرد.

درخت هلو در زمینی که خاک آن رس آهکدار و یارس شنی است محصول زیاد می دهد.

گونه ها

هلوها به دو دسته کلی؛ «هسته جدا» و «هسته چسب» تقسیم می شوند. در هلوهای هسته جدا همان طوری که از نامشان پیداست هسته و گوشت میوه تقریبا جدا از هم هستند در حالی که در هلوهای هسته چسب، به هم پیوسته می باشند. نوع اول برای استفاده عادی و نوع دوم بیشتر برای تهیه کمپوت ها و آبهلو به کار می رود. هر کدام از این دسته ها دارای گونه های متفاوتی هستند که از نظر رنگ پوست، گوشت میوه، و سفتی و آبداری آن با هم متفاوت اند.

انواع هلو

1- انجیری 2 - هلوی آلبرتا پیش رس

3 - آلبرتا دیر رس 4 - هلوی حاج کاظمی

5 - ولد آبادی 6- هلوی زعفرانی

7 - فرانسه پیش رس

ازدیاد درخت هلو

هلو را به وسیله کاشتن هسته و پیوند زدن تکثیر می کنند.

پایه های هلو به روش جنسی (بذری) یا به طریق رویشی ازدیاد پیدا می کنند. بذور پایه هایی که از طریق بذر ازدیاد می یابند به ویژه بذور P.persica از گرده افشانی آزاد به دست می آیند که 95 % آن ها از طریق خود گشنی حاصل آمده اند و تصور می شود که ارقام هلو خود بارور هستند. ازدیاد پایه ها به طریق کلونی (رویشی) دارای مزیت یکنواختی در باغ و خزانه می باشد. این روش در مقایسه با روش ازدیاد بذر دارای معایبی از جمله مشکل و پر زحمت بودن عمل ازدیاد، هزینه بیشتر، همچنین متفاوت بودن عادت ریشه دهی پایه ها و بازدهی کمتر می باشد.

درختان خزانه ای میوه هلو توسط کوپیوند سپری (شکمی) و یا قاشی بر روی پایه های دانهال ازدیاد می شوند.کوپیوند پاییزه بسیار معمول است، اما کوپیوند بهاره و یا کوپیوند جودرو ( در نواحی که فصل رشد طولانی دارند) نیز انجام می شود.برخی از ارقام هلو را می توان از طریق گرفتن نرم تیل های آبدار و برگدار در بهار و تابستان و تیمار آنها با یک ماده ی تسهیل کننده ی ریشه زایی و ریشه دار کردن در یک بستر ازدیاد تکثیر کرد.

هم چنین در نواحی دارای زمستان های ملایم برخی از ارقام هلو را می توان با سخت تیل ازدیاد کرد به شرط اینکه با اسیدایندول بوتیریک ( 4000 قسمت در میلیون برای 5 ثانیه) تیمار شده و آنگاه در پاییز در خزانه کشت شوند.به صورت تجاری تکثیر هلو توسط تیل انجام نمی شود اما ممکن است در آینده از تیل نیز استفاده شود.

بذر:

بذر هلو را می توان علاوه بر خزانه در محل اصلی نیز کاشته و در همان محل پیوند بزنند.

پیوند:

پایه درخت هلو را می توان از کاشتن بذر هلو، بادام، شلیل، و آلو تهیه نمود که البته پایه هلو و شلیل ارجحیت دارد. در روش ازدیاد هلو به وسیله پیوند جوانه در نهالستان ها اکثرا از نهال های بذری به عنوان پایه استفاده می شود.برا ی این منظور بذرها به مدت 3 ماه تحت معرض چینه سرمایی قرار می گیرند.پایه های بذری هلو ریشه های نازک حاصل نموده و به نماتد حساس می باشند.

پیوند هلو
مقاومت در برابر سرمای زمستانه از سیب و گلابی کمتر و تقریبآ مشابه (به) می باشد. برای هلو سرمای کشنده معمولآ حدود 21- درجه سانتی گراد است ولی اگر هوا به سرعت سرد شود در دمای 9- تا13- درجه سانتی گراد نیز جوانه و حتی شاخه های جوان خشک می شوند.نیاز سرمایی برای بیرون آمدن از استراحت زمستانه 500تا 1000 ساعت می باشد.هلو در مقابل گر مای تابستان مقاوم تر از سیب است و در تابستانهای گرم میوه های آن مانند گلابی کیفیت بهتری دارد.

- ریشه در برابر کمبود تهویه خاک بسیار حساس است و از غرقاب شدن به شدت صدمه می بیند.این درخت برای بهترین رشد به خاکهای نسبتآ سبک با عمق1تا5/1 متر و زهکشی کامل نیاز دارد.هلو2 تا 3 سال بعد از کشت شروع به گل دادن کرده و اولین محصول اقتصادی خود را در سال چهارم یا پنجم تولید می کند.عمر اقتصادی هلو حدود 10سال است و بعداز آن بار دهی آن کم می شودو باید درخت را قطع کرد.

- گل هلو به صورت جانبی از یک جوانه ساده ( SIMPL BUD)روی شاخه یک ساله به وجود می آید. اکثر ارقام هلو خود بارورند، گرده افشانی می تواند توسط باد انجام شود ولی کندو گذاری مقدار محصول را بالا می برد.در هلو معمولآتعداد میوه تشکیل شده بسیار بیشتر از حد تحمل درخت است و این درخت باید حتمآ تنک شود.

- میوه هلو به وسیله تعدادی کرک پوشیده شده است.گوشت میوه ممکن است سفید یا زرد و در اطراف هسته قرمز باشد.هسته ممکن است به گوشت چسبیده یا از آن جدا باشد. FREE STONE به خاطر گوشت نرم و پر آبی که داردند برای مصرف به صورت تازه و انواع هسته چسبان یا CLING برای کمپوت سازی مناسبند.

خاک

خاک های سنگین و مرطوب برای کشت مناسب نبوده و هلو طالب خاک های زهکشی شده با بافت لومی شنی و شنی لومی به عمق 1-1/5 متر می باشد. نیاز آبی نسبت به دیگر میوه های هسته دار بیشتر بوده و در اواخر دوره رشد میوه، این نیاز افزایش می یابد. ریشه هلو در برابر کمبود تهویه خاک بسیار حساس است و از غرقابی شدن، به شدت آسیب می بیند.

این درخت برای بهترین رشد به خاک های به نسبت سبک نیاز دارد.پایه های هلو در سازگاری با انواع خاک های مختلف متفاوت اند. نهال های بذری هلو بهترین رشد را در خاک های لومی شنی با زهکشی خوب دارند. گرچه رشد آن ها در سایرخاک ها با زهکشی خوب، نظیر؛ خاک های لومی سیلیتی، لومی سنگلاخ و شنی رضایت بخش می باشد ولی در خاک هایی با بافت ریز و زهکشی ناقص مطلوب نیست.

پس از کندن درختان هلو از یک باغ نمی توان مجدداً داخل آن خاک هلو کاشت. به این دلیل که ریشه هلوهای قبلی آرسنیک و گاز سیانید هیدروژن دارد خاک کرده که منجر به مسمومیت درختان هلوی بعدی می شود.

در درخت هلو شاخه های شیفون دیده می شود. گرده افشانی به صورت کلیستوگامی (گرده افشانی داخل غنچه) در درخت هلو صورت می گیرد.

شرایط رشد و نگهداری

گیاه هلو در خاک های عمیق، به خوبی زهکشی شده، آهکی و با PH معادل 7-6 رشد می کند. شکوفه های هلو خیلی زود شکفته می شوند، از اینرو معمولاً هلو در نواحی جنوبی بهتر رشد می کند. سرمازدگی بزرگ ترین مشکل پرورش دهندگان است. چنانچه گل های شکفته شده و میوه های نارس در معرض دمای 2- درجه سانتی گراد یا کمتر قرار بگیرند، از بین می روند. تکثیر معمولاً از طریق کاشت جوانه ساقه های زیرزمینی صورت می گیرد و برای کنترل ارتفاع درخت، چندبار آن را هرس می کنند.

هرس کردن مانع بلندشدن بیش از اندازه گیاه می شود و بدین ترتیب انرژی گیاه صرف شاخه دهی و در نتیجه تولید میوه بیشتر می شود. میوه های هلو را معمولاً با دست می چینند و سپس آنها را درون جعبه های مخصوص حمل میوه قرار می دهند. طول عمر میوه هلو پس از برداشت بسیار کوتاه است و تحت شرایط خاص نهایتاً می توان آنها را به مدت دو هفته در انبار نگه داشت. میوه هلو پس از برداشت عمدتاً دچار بیماری های قارچی مانند آنتراکنوز، ریزوپوس، پوسیدگی قهوه ای و پوسیدگی باکتریایی می شود که برای جلوگیری از آنها می توان از قارچ کش استفاده کرد.

هلوهایی برای خوردن مناسب است که هنگام لمس، کمی نرم تا سفت بوده و عاری از هرگونه خال و لک باشند. در صورتی که هلوها کال باشند می توان آن ها را به مدت 2 تا 3 روز در یک پاکت کاغذی در هوای اتاق قرار داد. وقتی هلو رسید 3 تا 4 روز در دمای اتاق و به مدت بیشتر در یخچال می ماند.

افات و بیماری ها معمول و کنترل آنها
پوسیدگی قهوه ای: سمپاشی مس تثبیت شده و یا بردو در طی زمستان در کنترل این بیماری موثر است.
پوسیدگی طوقه: از این بیماری با دور نگه داشتن طوقه درخت از خیس شدن توسط آب ابیاری می توان جلوگیری نمود.
پیچیدگی برگ هلو: در زمان خواب درختان از ترکیبات مسی برای کنترل این بیماری استفاده می شود.

پایه های مناسب کشت هلو

1- پایه آلو وگوجه سبز (برای خاکهای رسی ومرطوب)

2- پایه های هولوی نرک (برای افزایش باردهی)

3- پایه گیلاس چینی (برای تولید هلوی پاکوتاه)

4- پایه بادام (برای زمینهای آهکی وسنگلاخی)

5- پایه G677(دورگ بادام وهلو، تکثیرآن باقلمه خشبی ونیمه خشبی)

فواید هلو برای سلامتی

با پوست نرم و گوشت شیرین خود، یکی از بهترین میوه های تابستانی است.

موادمغذی بسیاری را با کالری کم و بدون چربی فراهم می کند که می تواند انتخاب بسیار سالمی به عنوان یکی از وعده های میوه روزانه باشد.
هلو باعث کنترل کنترل وزن می شود
یک عدد هلوی بزرگ فقط چیزی درحدود 68 کالری در خود دارد و فاقد چربی است. خوردن هلو به جای تنقلات چاق کننده و پرکالری مثل چیپس، چیزهای سرخ کردنی، سیریال ها و شیرینی جات به شما برای کنترل وزنتان کمک می کند. میوه ای به طور طبیعی شیرین است و می تواند جایگزین خوبی برای بسیاری از قندهای رژیم غذاییتان شود. از آن بر روی سیریال، ماست یا پنیر استفاده کنید.

ویتامین های موجود در هلو

حاوی 10 ویتامین مختلف است. یک عدد هلوی بزرگ 570 واحد ویتامین A در خود دارد که برای سلامت بینایی بسیار مهم است، و11.6 میلی گرم ویتامین C، که آنتی اکسیدان و سازنده بافت هاست. میزان کمتری ویتامین K و E دارد که حدود 6 درصد ارزش روزانه را برحسب رژیم غذایی 2000 کالری، تامین می کند. ویتامین E یک آنتی اکسیدان دیگر است، درحالی که ویتامین K برای توانایی لحته شدن خون در بدن بسیار مهم است. همچنین منبع خوبی از تیامین، ریبوفلاوین، ویتامین B6، نیاسین، فولات و اسید پانتوتنیک می باشد.

موادمعدنی موجود در هلو

یک عدد هلوی بزرگ 333 میلی گرم پتاسیم در خود دارد. پتاسیم به شما برای حفظ فشارخون سالم کمک کرده و همچنین از سنگ کلیه و از بین رفتن استخوان ها پیشگیری می کند. شما روزانه به 2000 میلی گرم پتاسیم نیاز دارید. مقداری منیزیم، فسفر، روی، مس، منگنز، آهن و کلسیم نیز فراهم می کند. این موادمعدنی از گلوبول های قرمز خون، استخوان ها و سیستم عصبی بدن محافظت می کند.

آنتی اکسیدان ها

در یک تحقیق مشخص شد که برخی آنتی اکسیدان های خاص در گوشت و پوست هلو وجود دارد که یکی از مهم ترین آنها اسید کلروژتیک است که به از بین بردن رادیکال ای آزاد کمک می کند-ترکیباتی که بدن شما وقتی در معرض آلاینده ها، موادغذایی و محیط قرار می گیرد، به آن نیاز دارد تا تأثیرات بالا رفتن سن را کاهش داده و بیماری های مزمن را دور کند. این آنتی اکسیدان همچنین به دور کردن سرطان کمک کرده و التهاب بدن را کاهش می دهد.

دارای فیبر است

یک عدد هلوی بزرگ حدود 17 گرم کربوهیدرات دارد که 3 گرم آن فیبر است. فیبر برای هضم و گوارش خوب غذاها الزامی است و از بروز یبوست جلوگیری کرده و سلامت کلیه ها را تضمین می کند. فیبر همچنین در تنظیم سطح کلسترول بدن نقش دارد و به کاهش خطر بروز بیماری های قلبی کمک می کند. خانم ها باید روزانه به طور متوسط باید 25 گرم و آقایان 38 گرم فیبر مصرف کنند.