کودهایی که برای رشد پرتقال استفاده می شود

متریال و روشها: به منظور مشاهده تأثیر تلفیقی از اندازه های مختلف کودهای شیمیایی و کود حیوانی (گوسفندی) ودست پیدا کردن به ترکیب قابل قبول کودی مرکبات (پرتقال نوع تامسون ناول) آزمایشاتی. در سال های 2014_ 2013 به صورت فاکتوریل وبراساس طرح های بلوک های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در یکی از باغات شهرستان ساری از توابع استان مازنداران مورد انجام و آزمایش قرار گرفت.

تیمارها متشکل از سه سطح از کود حیوانی ( گوسفندی) (صفر، شش و دوازده کیلوگرم به ازای هر یک از درختان) و سه سطح از کودهای شیمیایی ماکرو که متشکل از سولفات آمونیوم، سوپرفسفاتتریپل و سولفات پتاسیم (صفر، سی و شصت درصد)توصیه بر مبنای امتحان زمین بود.

مطالب به دست آمده:دست آورد ها مشخص نمود که جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ درخت پرتقال در تیمار تلفیقی شصت درصد ازکودهای شیمیایی (نود کیلوگرم آمونیوم سولفات، شصت کیلوگرم سوپر فسفات، صد کیلوگرم سولفات و شش کیلوگرم کود حیوانی (گوسفندی) به دست آمد. هم چنین بالاترین مقدار غلظت کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی در برگ درخت پرتقال تامسون با به کارگیری سی درصد از کودهای شیمیایی (چهل و پنج کیلوگرم آمونیوم سولفات. سی کیلوگرم سوپر فسفات، چهل کیلوگرم سولفات پتاسیم در هکتار) و دوازده کیلوگرم کود گوسفندی به دست آمد. درخت های پرتقال مورد بررسی قرار داده شده با استفاده شصت درصد از کودهای شیمیایی (نود کیلوگرم آمونیوم سولفات، شصت کیلوگرم سوپر فسفات، صد کیلوگرم سولفات پتاسیم برای هر یک از درختان پرتقال) و 12 کیلوگرم کود حیوانی(گوسفندی) بالا ترین میزان رشد بهاره و تابستانه را به خود اختصاص داده اند.

از نتایج به دست آمده در این آزمایش می توان به این موضوع پی برد که در این آزمایش به کار گیری تلفیقی شصت درصد از کودهای شیمیایی رشد درخت پرتقال و شش کیلوگرم کود حیوانی (گوسفندی) به دست آمد.بیشترین مقدار جذب نیتروژن، فسفر، پتاسیم برگ درخت میوه پرتقال تامسون در این تیمار به دست آمد. علاوه بر این به کار گیری سی درصد از کودهای شیمیایی رشد درخت پرتقال و 12 کیلوگرم کود حیواانی (گوسفندی) بالاترین غلظت کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، روی در برگ میوه درخت پرتقال تامسون به وجود آورد. با به کار گیری سی درصد از کودهای شیمیایی و دوازده کیلوگرم کود حیوانی ( گوسفندی) بالاترین جذب گوگرد برگ درخت میوه پرتقال تامسون به دست آمد.

زمان گل دهی در مرکبات اعم از پرتقال و … به صورت محسوس و قابل ملاحظه ای تحت تأثیر عامل های محیط اطراف مخصوصا دما و رطوبت زمین است.گل ها در مرکبات از دو جنس می باشند یا به عبارتی دو جنسی بوده و به شکل فردی یا تک به تک یا گروه های با اندازه های کوچک در محور برگ و روی شاخه های جوان به وجود می آیند. زمان رشد گل های به وجود آمده در یک گل آذین بسیار زیاد با هم متفاوت می باشد.

جوانه های روی محور گل بعد از رشد جوانه های آخر شروع به رشد و نمو می کنند. گل برگ ها در آغاز داخل جوانه و به شکل فلسی روی هم دیگر قرار می گیرنند اما با باز شدن و شروع به رشد و نمو گل مخصوصاً در مرحله کامل شدن (بلوغ) به مقدار بسیار زیادی از هم دیگر دور می شوند.

پرچم ها و گل برگ ها بر روی نهنج و درست پایین صفحه ای کوتاه وبه شکل حلقه به وجود می آیند. بساک ها در گوشه و یا نزدیک به سطح کلاله قرار می گیرند و مادگی را به تصرف خود در می آورند. هر یک از بساک ها از دو کیسه گرده به وجود آمده است که به نحو طولی شکافته می شوند.

تخمدان ها از هشت تا پانزده برچه به وجود آمده است. در مرحله های آغازین رشد و نمو، در درون مادگی دیواره ای قرار دارد که در اصل متشکل از برچه های بسیار جوان می باشد. برچه ها به صورت تدریجی به سمت بالا نمو پیدا کرده و کناره های آن ها به سمت درون و برجستگی مرکزی تمایل پیدا می کنند. جفت در زاویه درونی سوراخ هر کدام از برچه ها آغاز به نمو نموده و تخمک ها را به تخمدان ها وصل می کنند.

هر یک از تخمک های یه بلوغ رسیده متشکل از ناف، خورش، کیسه جنینی با هشت سلول و دو پوشش احاطه کننده است. دانه های گرده مرکبات بسیار چسبنده بوده و گل ها تبه وسیله حشره ها به علت وجود رنگ جذب کننده و شهد فراوان، بزرگ بودن جام گل، معطر بودن بسیار زیاد گل جذب شده و به این وسیله خودگرده افشانی یا دگرگرده افشانی می شوند. اگر شرایط ایجاد شده مورد قبول و مطلوب باشد، هشت روز زمان می برد پس از گرده افشانی عمل لقاح انجام شود اما بعضی از مواقع این زمان تا چهار هفته نیز به طول خواهد انجامید.

کود دهی باغ برای رشد درخت پرتقال
در بین عناصر شیمیایی که به وسیله درخت های مرکبات مورد استفاده قرار می گیرد سه عنصر کربن، اکسیژن و هیدروژن در عملیات فتوسنتز تأمین می شوند. ازت، فسفر و پتاس عناصر مهم و اصلی تغذیه می باشند که به مقداربسیار بالایی از خاک مورد بهره برداری قرار می گیرند و به آن ها عناصر "ماکرو" گفته می شود. در این بین عناصری وجود دارند که مقدار آنها در خاک پایین و نیاز گیاه هم به آن ها پایین می باشد اما در تغذیه و تندرستی گیاه نقش مهمی بازی می کنند و به آن ها عناصر "میکرو" گفته می شود. مقداری از نیاز غذایی مرکبات از خاک تأمین می شود و مقداری دیگر را با استفاده از کودهای حیوانی و شیمیایی(ماکرو و میکرو) تأمین می شود.

استفاده از کود حیوانی در تغذیه مرکبات
مورد استفاده قرار دادن کود حیوانی ( پلت مرغی) به اضافه تغذیه گیاه دارای نقش مهم تری در اصلاح زمین دارد. هر سه سال یک بار (آخر فصل زمستان)بیست تا سی تن در هکتار در حوزه فعالیت ریشه با خاک مخلوط می گردد. ترجیح بدهید چال کود بدین ترتیب که شیاری به عمق بیست سانتی متر در خارج از آب چکان درخت به وجود آورده و کود برای پرتقال درون آن ریخته شود.زمان کوددهی پاییز تا اسفند و پس اززمان برداشتمحصول می باشد.

استفاده از کود شیمیایی برای رشد درخت پرتقال
کود فسفر برای رشد درخت پرتقال به شکل فسفات آمونیوم برای پرتقال، پتاس به شکل سولفات پتاس و ازت به شکل سولفات آمونیم مورد استفاده قرار می گیرنند. میانگین مصرف فسفات آمونیم به ازای هرسال که از سن درخت میگذرد پنجاه گرم می باشد. سولفات پتاس به ازای هرسال سن درخت صد گرم و سولفات آمونیم به ازای هرسال سن درخت دویست گرم (در دو تا سه نوبت) می باشد.

کودهای فسفره و پتاسه پس ازچیدن محصول تا اسفند ماه(ترجیحاً اسفند ماه) با شخم زدن باغات، همراه کود حیوانی به خاک داده می شود. سولفات آمونیم از اسفند ماه تا اردیبهشت ماه در دو تا سه نوبت مورد استفاده قرار می گیرد. سری اول همراه با شخم زدن خاک و با بقیهر کودها، سری دوم به شکل سرک با فاصله یک ماه از سری اول و سری سوم (اگر داده شود) با سری دوم یک ماه فاصله زمانی خواهد داشت.

کود دهی به دوشکل چال کود یا پخش سطحی و بالا وپایین کردن زمین انجام می شود (به فاصله پنجاه سانتی متر از تنه درختان به سوی آب چکان درختان، کوددهی صورت می گیرد)اگر آبیاری کردن ما به صورت قطره ای باشد کودهای فسفره و پتاسه بهشکل دستی و کود ازته همراه با آب (محلول در آب آبیاری)مورد استفاده قرار می گیرد.

عنصر های فرعی که به کودهای میکروشهرت دارند اکثر مواقع به شکل محلول بر روی درختان پاشیده می شوند. در جا هایی که آبیاری به شیوه قطره ای باشد کودهای میکرو نیز همراه آب مورد استفاده قرار می گیرند و به درختان داده می شوند. در جنوب کشورما در بین کودهای میکرو "سکوسترین 138" برای از بین بردن کمبود آهن داده می شود.

در شمال کشورما آهن، مس، روی، منگنز، منیزیم، کلسیم و گوگرد و بٌر مورد استفاده قرار می گیرد. زمان استفاده از کودهای میکرو یک نوبت می باشد و زمانی است که میوه بسیار کوچک مثلا به اندازه فندق است و نوبت دیگر بیست تا سی روز بعد که میوه مقداری بزرگ تر مثلا به اندازه گردو شده باشد.

در این مسئله که راه کاری مناسب برای جلوگیری کردن از ریختن گل ها و یا به کم ترین میزان رساندن ریزش گل در مرکبات شهداد صحبت خواهیم کرد: در حالات کلی و بدون در نظر گرفتن عامل های تأثیر گذاز بر محیط اطرف مقادیری از گل ها به شیوه طبیعی ریزش دارند ولی ما قادر هستیم با استفاده از یک سری کودهای هورمونی در این زمان از محصول زیاد تری با نگه داشتن گل ها به دست آوریم.

همراه با مورد های کودی که در بالا آورده شد و برای باغات مرکبات امری ضروری قلمداد شد می توان از یک کود هورمونی به نام بیوتراک استفاده کرد این مورد کود محرک گل می باشد و شامل ازت، پتاس، بر، روی و اندازه قابل توجهی از الکل های قندی، اسید های ارگانیک، آمینو اسیدها، کربوهیدرات ها، فیتو هورمون ها و ویتامین ها می باشد.

البته این نکته حائز اهمیت می باشد که این نوع کود در زمانی که میوه ها حالت فندقی می شوند می توان به شکل محلول پاشی سه تا پنج لیتر با توجه به نکات روی ظرف محلول پاشی استفاده نمود. در زمانی که مرکبات در گل هستند محلول پاشی موجب ریختن گل شده و سبب آسیب رسیدن به درخت می شود.

در این بین به مقدار هردرخت و با توجه به اطلاعات درج شده بر روی ظرف سم در دو حالت آبیاری غرق آبی و قطره ای که متفاوت است همراه با آبیاری مورد استفاده قرار می گیرد. در مجموع این راه کارها و مراقبت ها در انتها منجر به باردهی بهتر و ماندگاری بیشتر گلهای مرکبات می شود.

روش چال کود برای پرتقال
روش چال کود برای پرتقال نوع مخصوصی از جایگزین کردن موضعی کودها به حساب می آید.در این شیوه نزدیک ریشه درختان چاله هایی کنده می شود، سپس با ترکیبی از کودهای آلی و شیمیایی پُرمی کنند.در صورتی که تعداد چاله ها پایین باشد، تماس ریشه درختان با نقاط اصلاح شده زمین پایین بوده و اثر بخشی روش کامل نخواهد بود، بالا بردن تعداد چاله ها نیز هزینه زیادی خواهد داشت و پُرخرج می باشد، درکل برای درختان میوه بیش تر از ده سال دو تا چهار چاله برای هر درخت مورد استفاده باید قرار گیرد و در باغ هایی که تعداد درختان زیاد است به جای چال کود از کانال کود استفاده می شود.

در تعدادی از باغات، نفوذ پذیری خاک دارای محدودیت است و آب به خوبی در خاک وارد نمی شود، چاله های پر شده با مواد آلی، نفوذ آب به داخل زمین را زیاد می کنند.کودهای شیمیایی غیرمتحرک در زمین نیز به نحوی که برروی سطح چاله ها قرارداده به شوند، به سهولت به وسیله جریان آب به عمق چاله می روند و در اختیار ریشه درخت قرار می گیرند.

سنگین بودن بافت زمین مشکل دیگری درتعدادی از باغ هاست، چنین زمین هایی پس از آبیاری مدت زمان زیادی تهویه ضعیفی داشته و باعث نداشتن اکسیژن کافی برای ریشه ی درختان می شوند.این نکته قابل ذکر است که، پایین بودن اکسیژن و بالا بودن دی اکسید کربن و بی کربنات به شدت به ریشه ها آسیب رسانده و جذب عناصر غذایی را با اختلال رو به رو می کند.

در چال کود به علت استفاده از کودهای آلی، کودهای سولفاته و گوگرد محیط اسیدی می شود و در ای شرایط حاضر شدن یون های بی کربنات زیاد در آب آبیاری از نظرترشح زیاد یون هیدروژن در محیط چال کود، مساله ساز نیست، به عبارتی دیگر با اسیدی شدن محیط غذای درختان، جذب مواد غذایی به آسانی و راحتی بیشتری انجام می گیرد.

در روش چال کود دیگر احتیاج به پابیل درختان میوه که هزینه بری زیادی داشته و مواقعی در اثر بی احتیاطی و نبود دقت کارگران ریشه های فعال درختان آسیب پذیر می شود، نبوده و از لحاظ اقتصادی نیز این روش به نفع باغ دار می باشد.

باغ دار برای هر چند سال یک بار با ایجاد دو تا چهار چال کود رشد درخت پرتقال در سال های بعد نیازی به پابیل خاک نخواهد داشت. دلیل حضور آهک فعال در زمین های آهکی، فراوانی بی کربنات در آب های آبیاری، پایین بودن مواد آلی استفاده غیرصحیح (پخش سطحی) کود در سایه انداز درختان و با توجه به پایین بودن تحرک اکثر کودهای مصرفی مخصوصا کودهای فسفاته و سولفاته برای رشد درخت پرتقال و عدم رعایت استفاده درست بهینه کود و آب، درختان میوه در کشورما سبب عدم تغذیه درست هستند و به همین علت بیان شیوه درست کوددهی در باغ های میوه اولویت خاصی پیدا کرده است. یکی از بهترین و ساده ترین شیوه های درست کوددهی استفاده از شیوه چال کود می باشد.

با استفاده از شیوه چال کود مشکل علف های هرز تا حد بسیار بالایی کاهش می یابد. کود دامی که منبع بالا بذر علف های هرز می باشد، به صورت توده در چاله قرار می گیرد و بذر علف ها محل خوبی برای رویش نخواهند داشت.

خاک استخراج شده از چاله ها را به شکل یکنواخت در فاصله بین ردیف های درختان پخش و از ریختن دوباره آن به داخل چاله منع می شود.راندمان و کارآیی استفاده از کود در شیوه چال کود به مراتب بهتر از شیوه پخش سطحی می باشد و چون ریشه ها به نحوی مستقیم غذای مطلوب خود را تأمین می کنند.بنابراین غذای سالم برای چند سالی بدون زحمت در اختیار درخت خواهد بود.

کم بودن مواد آلی و مقدار بسیار بالای کربنات کلسیم درزمین های زیر کشت باغ ها موجب شده برای نفوذ پذیری پایین و فعال نبودن ریشه دوانی درختان عنوان شده است.

ریشه ها به شیوه مستقیم در روش چال کود رشد درخت پرتقال غذای مورد نیاز خود را تامین کرده.و غذای سالم تا چندین سال بدون زحمتی در اختیار درخت قرار خواهد گرفت.در شیوه چال کود به علت تهویه قابل قبول ریشه ها از رشد نمو بهتر و بالا تری برخوردار می باشند و رنگ آن ها سفید و خوش رنگ با تراکم بسیار زیاد می باشد.

کارشناسان بالا رفتن نفوذ پذیری آب داخل زمین را به وسیله حفره های پر از مواد آلی را از دیگر حسن های ارزشمند این روش تغذیه گیاهی می دانند.چاله های مملو شده با مواد آلی، مکان هایی فاقد آهک و مناسب برای ریشه ها را فراهم می کنند. و جذب عنصر ها را بهتر می کنند. از آنجا که درخت میوه گیاهی می باشد که دائمی هر ساله تراکم ریشه در حوالی منطقه چال کود برای پرتقال بیش از پیش افزایش می یابد و تماس ریشه با این منطقه غنی از کود افزایش می یابد.

چنانچه برای حمل و نقل یا صادرات محصولات خود نیاز به مشاوره دارید، زینگ را دانلود کرده یا با ما تماس بگیرید.