کاشت داشت برداشت خرما

آموزش کاشت خرما مرحله به مرحله:

مراحل کاشت خرما:

 پاجوش خرما:

در گذشته های دور، درخت خرما را با کاشتن هسته زیاد می­کردند ولی چون این درخت دو پایه است قبل از گل دادن، نر و ماده درخت مشخص نمی­شد، به این ترتیب هزینه زیادی برای باغدار داشت و تعدادی درخت نر بدون استفاده روی دست او می­ماند. در حالی که برای هرصد درخت ماده 4 درخت نر کافی است. به تدریج کاشت بذرکنار گذاشته شد و به جای آن کاشت پاجوش رواج یافت، و به این ترتیب به تعداد دلخواه پاجوش نر را ازدرخت نر و پاجوش ماده را ازدرخت ماده انتخاب می­کنند. پاجوش حاصل­رویش جوانه­ای است که در روی ساقه یا ریشه به وجود می­آید. به طور معمول پاجوش­های ریشه را برای کاشت انتخاب می­کنند. پاجوش­ها بعد از 3 سالگی برای کاشتن انتخاب می­شوند. برای جداکردن پاجوش از درخت، خاک اطراف آن را کنار می­زنند، بعد با چند ضربه یک دیلم آهنی لبه تیز، آن را از درخت مادر جدا می­کنند.

 کشت بافت خرما:

می­توان قسمتی از بافت گیاهی جوان درخت خرما یا پاجوش آن را در محیط کشت مصنوعی در آزمایشگاه مجهز و استریل و با استفاده از مواد محرک پرورش داد. هم چنین ازدیاد بافت گیاهی یاد شده در لوله­های آزمایش امکان­پذیر است. این نهال­ها پس از انتقال به گلدان نیاز به یک سال مراقبت دارد پس از رشد نهال تا ارتفاع حدود 40 سانتی­متر گلدان را عوض می­کنند. این نهال به 3 سال مراقبت در منطقه و در شرایط محیطی نیمه بسته نیاز دارد، پس از آن برای کاشتن آماده می­شود. این گونه نهال­ها از بعضی جهات از جمله آلوده نبودن به ویروس نسبت به پاجوش رقم مشابه مزیت دارد و دیگر اینکه درختان حاصل از کشت بافت یک رقم از خرما، از نظر ژنتیکی کاملاً مشابه هستند، همچنین تمام خصوصیات آن­ها از جمله ویژگی­های میوه تشکیل شده نیز شبیه به یکدیگر است، این امر به ویژه برای صادرات بسیارمناسب است.

آماده سازی زمین برای کشت خرما:

مدتی پیش از کاشتن نهال(پاجوش) زمین را شخم می­زنند، ردیف­های کاشت را روی زمین با خط­کشی معین می­کنند. سپس چاله­هایی به گودی یک تا 5/1 متر حفر می­کنند. برخی از نخل­کاران با کود حیوانی و خاک نیمی از چاله را پر می­کنند.

 نحوه کاشت پاجوش خرما:

پاجوش را داخل چاله می­گذارند و اطراف آن را با خاک می­پوشانند، به گونه­ای­که فاصله ریشه­ها از سطح خاک کمتر از 15 سانتی­متر و بیشتر از 50 سانتی­متر نباشد. بعد از کاشتن پاجوش، اطراف آن را با برگ خرما می­پوشانند تا مانع صدمه دیدن آن از تابش شدید آفتاب یا آسیب توسط حیوانات بشوند. فاصله درختان از یکدیگر معمولاً 8 تا 10 متر است و بستگی به این دارد که بخواهند بین درختان، گیاه یا درختی دیگر بکارند یا نه. اگر زیر درختان خرما درختان دیگری مثل مرکبات غرس شود لازم است فاصله­های زیادتری منظور شود.

2 - مرحله داشت و مراقبت از نخل خرما:

آبیاری نخلستان خرما:

نخلستان­ها را به روش­های گوناگون آبیاری می­کنند.

در خوزستان و در منطقه خرمشهر و آبادان با استفاده از جذر و مد دریا، آبیاری به روش جوی و پشته­ای انجام می­شود. به این ترتیب که درخت خرما را کنار جوی می­کارند و هنگام مد رودخانه اروند، آب به نهرهایی که به رودخانه وصل است وارد می­شود، سپس آب نهرها به داخل نخلستان­ها می­رود. در هنگام جذر و فروکش سطح آب رودخانه، آب نخلستان­ها به رودخانه باز می­گردد و به این ترتیب نخلستان­ها آبیاری می­شوند.

در منطقه شادگان خوزستان با انشعاب از رودخانه جراحی به وسیله نهرهایی که طول برخی از آنها به 20 کیلومتر نیز می­رسد، نخلستان­ها را به شکل جوی و پشته­ای و کرتی آبیاری می­کنند. نهرهای اصلی به نهرهایی فرعی منشعب می­شوند. در بعضی مناطق یا نخل را داخل کرت می­کارند و آن را به صورت غرقابی آبیاری می­کنند و یا به شکل جوی و پشته­ای.

در برخی نواحی کم آب مانند بلوچستان خرما را روی مرز کرت­های بزرگ کاشته­ اند و داخل کرت گندم یا برنج می­کارند. با آبیاری این زراعت­ها درختان­ خرما هم آبیاری می­شوند. درمنطقه برازجان اطراف­ نخلستان­ها دیواره­های خاکی بزرگی ایجاد می­کنندو در زمان پرآبی رودخانه ­ها (زمستان) کرت­ها را از آب پر می­کنند و درتابستان و فصل کم ­آبی3 تا 4 بار آبیاری می­کنند. درمیناب وحاجی ­آباد بندرعباس درطول تابستان درخت خرمارا 2 تا 3 بارآبیاری می­کنند. اکنون چند سالی است که آبیاری قطره­ای نیز به شیوه­های پیشین آبیاری افزوده شده است.

 کوددهی نخل:

 کودحیوانی: آن دسته از بهره­برداران که دامدار هستند و کود حیوانی دارند هردو سال یک بار مقدار 10 تا 15 کیلوگرم کودحیوانی پای هر درخت خرما می­ریزند و آن را با بیل زیرخاک می­کنند. زمان کوددادن پاییز و پس از برداشت خرما تا اسفند ماه(زمان گرده افشانی) است. نخلدارانی که زیر درختان خرما محصول دیگری می­کارند حتماً به زمین کود می­دهند.

کودشیمیایی برای نخل:

تا چند سال پیش استفاده از کودشیمیایی برای درخت خرما معمول نبوده است. اکنون برخی از کشاورزان به ویژه آنهایی که زیر درختان خود را به زراعت­های دیگری مانند کشت باقلا، غلات(گندم، برنج) اختصاص می­دهند، از کود شیمیایی استفاده می­کنند. میزان مصرف کود شیمیایی فسفات 100 تا 150 کیلوگرم در هکتار در فصل زمستان همراه با شخم است، کود اوره نیز به صورت سرک در بهار به مقدار 150 کیلوگرم در هکتار مصرف می­شود.