کاشت و پرورش هل

هل گیاهی است بومی جنوب شرق آفریقا که به صورت وحشی و پرورشی می روید. هل در واقع از خانواده زنجبیل ها است و انواع مختلفی دارد که از ویژگی های آن می توان به معطر بودن و خاصیت دارویی آن اشاره کرد.

هل در واقع میوه ای کوچک از خانواده زنجبیل ها است که انواع گوناگونی از جمله هل سیاه، هل سفید و هل سبز را داراست که البته نوع سبز آن به دلیل عطر تندش محبوبیت بیشتری دارد. هل به عنوان یک طعم دهنده و چاشنی خوشبو در بسیاری از مواد غذایی از جمله غذاها، شیرینی ها و هم چنین مرباها مورد استفاده قرار می گیرد. از هل نیز در چای به خاطر طعمش و به دلیل خاصیت ضد نفخ بودن آن استفاده فراوانی می شود. کاشت هل امروزه در بیشتر کشور های واقع در شبه جزیره هند انجام می پذیرد به طوری که حدود 60 درصد از تولید آن در گواتمالا، تانزانیا و سریلانکا و همچنین در هندوستان همانطور که گفته شد صورت می گیرد. از میوه هل به عنوان تقویت کننده قلب و دستگاه گوارش در بسیاری از منابع علمی یاد شده است.

نحوه آموزش کاشت هل
مراحلی که باید درهنگام کاشت هل رعایت نمود:

1- اولین کاری که انجام می دهیم این است که کپسول های بذر را در آب قرار دهیم و بعد از آن با فشار کمی به پوسته کپسول را باز کنیم تا دانه خارج شود و به خاطر اینکه پوشش چسبنده آن حذف شود لازم است که دانه ها را در آب بشوییم.

2- به مدت دو روز بذرها را درون آب قرار می دهیم و داخل دستمال خیس می گذاریم تا جوانه بزند و بعد از اینکه جوانه زنی انجام شد لازم است که بلافاصله بذرها را در گلدان و یا زمین اصلی که در نظر داشتیم بکاریم. البته بهتر است که از خاک های سبک همانند پیت ماس یا کوکوپیت برای کاشت بذرها استفاده نمود.

3- فصل مورد نظر برای کاشت هل معمولا اواخر تابستان و پاییز است و مناسب ترین مکان برای کاشت بذر گلخانه ای است که شیب ملایمی داشته باشد و از لحاظ دسترسی به آب خوب باشد.

4- مقدار بذری که برای کاشت هل مورد نیاز است 10 گرم بر متر مربع می باشد بعد از آن روی بذرها را با لایه نازک و تخت ماسه و سپس با کاه برنج می پوشانند.

5- در مدت زمان 30 روز و در نهایت 90 روزجوانه زنی دانه ها ادامه دارد.نهال هایی که در محیط کشت اولیه سبز شدند را پس از 6 ماه به محیط کشت ثانویه منتقل می کنیم و با فاصله 30 سانتی متر از هم می کاریم که به مدت یک سال باید در آنجا باقی بمانند.

6- آبیاری بستر بذر باید به صورت مداوم باشد و سایه بانی جهت بالای سر آن باید در نظر گرفته شود. زمان مناسب برای برداشت کپسول ها قبل از تبدیل شدن رنگ آنها به زرد است چرا که در این زمان کاملا رسیده هستند.

شرایط مناسب جهت پرورش گیاه هل
در ادامه با عوامل محیطی که برای کاشت هل باید به آنها توجه داشت آشنا می شوید.

دمای مناسب:
بهترین دما برای رشد گیاه هل 10تا 35 درجه سانتی گراد می باشد که البته این گیاه در درجه حرارت های بین 30 تا 35 درجه نیز می تواند رشد مناسبی داشته باشد.

محل کاشت:
حساسیت گیاه هل به وزش باد در زمان رشد بسیار بالاست بنابراین توصیه می شود که در مکان هایی که باد خیز هستند کاشت هل صورت نگیرد چرا که باعث کاهش شدید راندمان و محصول دهی گیاه می شود.

خاک مناسب:
خاکی که برای کاشت هل مطلوب می باشد خاک های سنگین رسی و لوم رسی است. برای رویش بهتر گیاه هل پی اچ بین 4٫2 تا 6٫8 مناسب است.

کود مورد نیاز:
به منظور بهبود کیفیت و بالا رفتن محصول دهی گیاه هل استفاده از میزان مناسبی کودهای شیمیایی به همراه کودهای آلی در طول رشد توصیه می شود چرا که این گیاه نیاز بالایی به مواد معدنی و عناصر غذایی دارد.

نور مناسب:
مکانی که برای کاشت هل در نظر گرفته می شود بهتر است پر نور و روشن ولی از تابش مستقیم نور آفتاب به دور باشد به دلیل اینکه اگر این گیاه در معرض نور مستقیم قرار بگیرد کناره و نوک برگ ها دچار سو ختگی می شود و هم چنین پژمرده و خشکیده می گردند. در محلی که نور کافی نباشد نیز فاصله برگ ها از هم دیگر زیاد و اندازه آن ها کوچک تر و رنگشان بی حال می گردد.

آبیاری:
برای رشد مطلوب گیاه هل علاوه بر اینکه رطوبت باید در خاک باشد در هوای اطراف برگ ها نیز باید شاهد آن باشیم. باید در نظر داشت که آبیاری بیش از حد باعث سیاه شدن برگ ها، پوسیدگی ساقه ها و ریشه های گیاه می شود.

روش های تکثیر و کاشت هل
بذر گیاه هل به دو گونه رویشی (تقسیم ریزوم) و زایشی تکثیر پیدا می کند که در روش رویشی توده های بزرگی از ریزوم گیاه در حال رشد را گرفته و از هم جدا و به اندازه های کوچک تر تقسیم می کنیم که این توده ها باید یک ساله و حداقل یک جوانه داشته باشند و بعد از آن باید آنها را در چاله هایی بکاریم سپس چاله ها را با مخلوطی از خاک سطحی، کمپوست و کود گاو به مدت یکی دو ماه قبل از آغاز کاشت هل پر می کنیم. استفاده از تکثیر رویشی باعث رشد سریع تر گیاه می شود.

خواص درمانی و مزیت های گیاه هل
دانه های هل ویژگی های فراوانی دارد از جمله برطرف کردن بوی نامطبوع دهان، کمک کردن به هضم غذا و تحریک کردن اشتهای افراد را می توان نام برد. به طوری که دم کرده آن نشاط آور، تقویت کننده معده و باد شکن است و هم چنین باعث رفع حالت تهوع و بی حالی و ممانعت از ترشح زیاد اسید معده می شود. گیاه هل طبع گرمی دارد و بسیار انرژی زا می باشد و در واقع با کاهش اضطراب و نگرانی باعث بهبود روحیه می شود. هل در تقویت کلیه ها نیز موثر می باشد. باید توجه داشت که مصرف بیش از حد هل باعث افزایش تپش قلب می شود.