فابریک یعنی چه؟
در خصوص مبحث تفاوت نبشی پرسی و فابریک بد نیست ابتدا با واژه هایی که در بازار آهن و فولاد و همچنین در صنعت فولاد مصطح شده اند اطلاعاتی داشته باشیم. در اینجا به معنای واژه فابریک می پردازیم و سپس به تفاوت نبشی فابریک و پرسی می رسیم.
واژه فابریک از کلمه Fabrication که در زبان انگلیسی به معنای عمل و فرآیند ساخت چیزی است گرفته شده. اما اصطلاح فابریک در زبان فارسی بیشتر به چیزی بر می گردد که به صورت مستقیم از کارخانه ساخت به دست مشتری می رسد.
منظور این است که پس از بیرون آمدن از کارخانه عملیات دیگری بر روی آن انجام نشده است. نبشی فابریک نیز به همین مفهوم می باشد. یعنی نبشی که به همین شکل قابل استفاده در صنعت و ساختمان سازی از کارخانه بیرون آمده. منظور از کارخانه در اینجا کارخانه نورد گرم می باشد. از این رو نبشی فابریک معادل عبارت Hot rolled steel angle که به معنی نبشی آهنی نورد گرم می باشد تعریف شده است.
نبشی پرسی چیست؟
به طور کلی در مقابل واژه فابریک کلمات متفاوتی ذکر می شود. یکی از این واژه ها غیر اصلی می باشد. گاهی در مقابل کلمه فابریک از اصطلاح جعلی استفاده می کنند. اما در صنعت فلزات و خصوصا صنعت فولاد متضاد کلمه فابریک بیشتر کلمه پرسی می باشد.
منظور از پرسی محصولی است که با فرآیند شکل دهی سرد از خط تولید تشکیل شده از قالب به دست می آید. پرس در مجموع به معنای فشار بوده که از کلمه Pressure انگلیسی برداشت شده است. چون در خط تولید قالب که ورق به صورت فورمینگ سرد شکل دهی می شود به محصولات آن پرسی اطلاق می گردد. نبشی پرسی نیز نبشی ساخته شده در کارخانه فورم دهی سرد می باشد.
اکنون که از لحاظ واژه شناسی به مفهوم نبشی فابریک و نبشی پرسی پی بردیم بد نیست که به تفاوت های این دو محصول نیز به طور جزئی بپردازیم. برای این منظور از استانداردهای مورد استفاده در ساخت این محصولات بهره می گیریم و جزئیات مندرج در این دو استاندارد را به اختصار بیان می کنیم:
نبشی پرسی
در نبشی پرسی که بر اساس استاندارد آلمانی DIN 1022 ساخته می شود موارد مربوط به ابعاد و رواداری های محصول به شرح زیر آمده است:
این استاندارد نبشی تولید شده از طریق فورمینگ ورق سیاه را پوشش می دهد. دامنه ای ابعادی 20 تا 50 میلیمتر برای بالهای این نوع نبشی در نظر گرفته شده است. استفاده از این استاندارد فقط برای نبشی با بالهای مساوی مفهوم دارد. اصولا نبشی پرسی دارای بالهای مساوی می باشد به دلیل اینکه خطوط تولید این نوع نبشی به صورتی است که ورق نوار بری شده از وسط خم می گردد.در ادامه نبشی های پرسی به شرح زیر لیست شده اند:
نبشی فابریک
این نبشی بر اساس استاندارد GOST8510 تولید می گردد.در ایران برای تولید بسیاری از مقاطع فولادی استانداردهای GOST به کار می رود. یکی از این استانداردها شماره 8510-86 می باشد که در این بخش از مقاله بخش های از این استاندارد را شرح می دهیم. البته بد نیست در اینجا به یکی دیگر از استاندارد های مورد استناد برای تولید نبشی فابریک نام ببریم.
استاندارد BS EN 10056-1 با عنوان نبشی های بال مساوی و بال نامساوی ساختمانی. این استاندارد که استاندارد اروپایی به حساب می آید، بر اساس آنچه در دامنه این استاندارد ذکر شده است، برای نبشی های تولید شده از طریق نورد گرم یا همان نبشی فابریک مورد استناد قرار می گیرد. نبشی تولید شده مطابق با این استاندارد به نبشی اروپایی مشهور است. در اینجا به الزامات ذکر شده در استاندارد GOST 8510-86 اشاره می نماییم:
این استاندارد برای نبشی های فابریک بال نامساوی کاربرد دارد. استاندارد CMEA 255-76 مطابقت دارد.
برای استفاده از اعداد درج شده در جدول شماره 1 می بایست تصویر شماره یک را که نشان دهنده مقطع نبشی، ضخامخت و همچنین زاویه انحنای آن است مد نظر قرار داد.
جمع بندی: به طور کلی برای تولید مقاطع فلزی مراجعه به استاندارد تولید آن می تواند راهگشا باشد. نبشی فابریک در کشور ما سالها بر اساس استانداردهای روسی تولید شده است. اما اخیرا نبشی اروپایی نیز طرفداران خاص خود را پیدا نموده.
یکی ازنکاتی که می توان در بحث نبشی فابریک به آن اشاره نمود این است که در نبشی فابریک می توان تنوع متریال بیشتری را شاهد بود. نبشی های پرسی معمولا از جنس ورق سیاه بوده و گرید آن همان St37 می باشد. ضخامت در نبشی پرسی محدودیت بیشتری دارد چراکه دستگاه های قالب پرسی نهایتا تا ضخامت 6 میلیمتر را فرم دهی می کنند.
در نبشی فابریک ضخامت های گوناگون نیز مشاهده می گردد. برای مصارف ساختمانی اصولا همان نبشی های پرسی و برای مصارف صنعتی همچون ساخت کارخانه های فولاد، از نبشی فابریک استفاده می شود.