هیچ چیز قشنگ تر از داشتن یک گلدان گوجه فرنگی در منزل نیست هر زمان که بخواهید می توانید از گوجه های سالمی که خود کاشته اید استفاده کنید. بهار فصل کاشتن گوجه فرنگی است. برای پرورش گوجه شما فقط به آفتاب و گرمای مناسب نیاز دارید. برای این کار گلدانی را در نظر گرفته و بذرها را در آن می کاریم. فاصله هر دانه باید 35 تا 60 سانتیمتر باشد و یا اگر در بالکن می خواهیم داشته باشیم بهتر است اول بذرها را در گلدان کوچک کاشته و وقتی به 20 تا 30 سانت رسید تک تک به گلدان بزرگ منتقل کنیم. این گوجه فرنگیها را تمام تابستان و پائیز دارید.
باید توجه داشت که زمین کشت گوجه فرنگی باید کاملاً آفتابگیر و شیب آن حتی المقدور از شمال به جنوب باشد و به تجربه ثابت شده است که بوته هایی که در کنار دیوار شمالی قرار دارند زودرس تر و شاداب ترند، سرمای نابهنگام بهاره موجب از بین رفتن تمام بوته ها میگردند و در مناطق سرد بایستی در زیر شاسی حرارت مورد نیاز آن تأمین گردد.
نوع خاک:
گوجه فرنگی در زمینهایی که دارای خاک تازه و بکر باشند به عمل می آید ولی بایستی به حد کافی کود پوسیده حیوانی در یک هکتار زمین پخش کرده و خاک را برگردان کرد و در هنگام بهار 2 هفته قبل از کاشت مقدار 1200 کیلو کود شیمیایی مخلوط کودهای مختلف به نسبت 4 قسمت نیترات دوسود، 2 قسمت سولفات دوپتاس و 6 قسمت سوپرفسفات به خاک داده و آن را با خاک مخلوط مینمایند، میتوان به جای سوپرفسفات پودر استخوان مصرف نمود.
طرز کاشت:
باید دقت کرد که نشا گوجه فرنگی چنانچه بدون خاک حمل و نقل شود تأثیر بسیار بدی در رشدونمو و بالاخره تولید محصول و مخصوصاً حساسیت شدید نسبت به حمله آفات پیدا مینماید. بنابراین بایستی نشای آن را در گلدانهای استکانی و یا در جعبه های محتوی خاک حمل و نقل نمود بهترین فصل در نقاط معتدل برای نشاکاری آن، نیمه دوم خردادماه است.
به گلدانهای نشای گوجه فرنگی که ارتفاع بوته آن به 20 سانتیمتر رسیده است روز قبل از کاشت آب داده و برای خارج کردن بوته از داخل گلدان انگشتها را روی گلدان حائل نموده و محتویات گلدان را با یک ضربه که کناره گلدان به لبه سنگ وارد آورده و به کف دست منتقل مینمایند و بدون آنکه اطراف ریشه دست بخورد در گودالی که به همین منظور روی ردیف هایی که فاصله آنها 75 سانتیمتر است به فاصله 45 سانتیمتر از هم آماده نمودهاند میکارند و اطراف آن را خاک مخلوط با کود ریخته و با دست فشار میدهند تا هوای اطراف ریشه خارج گردد و چنانچه نشا قبلاً زیر شاسی یا نایلون پرورش داده شده مجدداً برای چند روزی روی بوته ها را نایلون میکشند تا گیاه به حالت اولیه خود برسد سپس پوشش را برمیدارند.
در 2 هفته آخر، قبل از انتقال نشا به زمین اصلی باید آن را به محیط خارج عادت داده و به همین جهت در طول روز و مواقعی که هوا گرم است دریچه های گلخانه را باز کرده و در هنگام عصر آنها را میبندند. در روزهای آخر چنانچه بوته ها در مقابل نور آفتاب پژمرده نشوند، برای انتقال به محیط خارج آمادگی پیدا نموده اند اما باید توجه داشت که سرمای ناگهانی، همه بوته ها را از بین خواهد برد. در موقع کاشت بایستی حتماً نصف بیشتر از ساقه نشا در خاک گذاشته شود.
چنانچه درجه حرارت خاک کمتر از 10 درجه باشد بذر گوجه فرنگی در داخل شاسی رشد و نموی ندارد ولی در درجات بالاتر رشد خوبی داشته به طوریکه در حرارت 20 درجه در مدت 8 روز اولین جوانه آن ظاهر میگردد. به طور معمول در هر یک صد گرم بذر گوجه فرنگی، بالغ بر 40 هزار عدد بذر وجود دارد بدیهی است کلیه بذرهای کاشته شده به ثمر نمیرسد و در هنگام نشاکاری مقدار قابل توجهی به علت رشد کم و یا آفت زدگی از رده خارج میگردند به طور متوسط مقدار بذر لازم برای نشاکاری زمین که گوجه فرنگی بعداً در آن کاشته میشود 2000-500 گرم در هکتار میباشد پس از آنکه بوته ها کاشته شدند باید مزرعه را به حد کافی و به طور فراوان آبیاری نمود.
عملیات زراعی:
در مناطقی که 4-3 ماه از سال، آب و هوای معتدل و آفتابی و کمی خشک دارند بایستی رطوبت خاک را به طور یکنواخت نگهداری نمود و از بادهای شدید محفوظ باشد و درجه حرارت مناسب برای پرورش بوته گوجه فرنگی بین 35-20 درجه است.
بوته گوجه فرنگی به بوته توتون و درخت گردو حساس است و چنانچه در مجاور آنها کاشته شود، خوب رشد نمیکند. آنهاییکه بوته گوجه فرنگی را در گلدان پرورش میدهند، نبایستی گلدان آن را در دریچه آشپزخانه قرار دهند، زیرا بوی گاز موجب متوقف شدن رشد آن میگردد.
به طور کلی برای آبیاری مزرعه حداقل هفته ای یک مرتبه آبیاری تمام مزرعه ضرورت دارد و در تمام مدت رشد بایستی خاک مزرعه را سله شکنی نمود و علفهای هرز را از بین برد و از مزرعه خارج نموده و سوزاند، زیرا بسیاری از بیماریها و آفات، به وسیله علف های هرز منتقل میشوند برای هدایت شاخه بوته های گوجه فرنگی میتوان از داربست چوبی و یا پلاستیکی ویا فلزی استفاده نمود. در هر صورت بایستی از تماس میوه گوجه فرنگی با خاک جلوگیری نمود.
لازم به یادآوری است که در هنگام رشد شاخه ها معمولاً تعداد شاخه غیر بارور در کنار شاخه های بارور به وجود می آید، این شاخه های اضافی را باید از بوته جدا نمود تا کلیه مواد غذایی گیاه به مصرف میوه برسد. طبق تجربه، چنانچه از هر شاخه فقط 2 شاخه بارور نگهداری شده و بقیه هرس شوند، مقدار محصول بیشتر و انواع آن مرغوبتر خواهد شد.
لازم به تذکر است که عمل هرس کردن باید تا آخر فصل ادامه داشته باشد. زیرا اگر هرسی فقط یک مرتبه انجام گیرد شاخه های بالایی، بیش از حد رشد کرده و عده ای از شاخه ها که میوه نمیدهند قوت گیاه را میگیرند.
گاهی شکافهایی روی میوه به وجود می آید علت آن خشکی طولانی مزرعه است که ناگهان با یک آبیاری فراوان مواجه میشود و موجب ترک خوردگی گوجه میشود، بنابراین باید مزرعه را به طور مرتب و به طور یکنواخت آبیاری نمود.
چون جوانه هایی که در آخر فصل تشکیل میشوند، دیگر نمیتوانند گل خود را به ثمر برسانند لذا بایستی کلیه جوانه هایی که در آخر فصل تشکیل میشوند قطع نمود تا میوه های موجود به ثمر برسد.
باید توجه داشت در تمام مدت سال که هرس انجام میگیرد نبایستی بیش از حد بوته را لخت کرد زیرا در هر صورت برگها هستند که مواد غذایی میوه را تهیه نموده و برای ذخیره به داخل میوه میفرستند.