در تعریف شمش فولادی آمده است: قطعه ای متشکل از متریال خالص فولاد که به صورت ریختگی (با استفاده از فرآیند ریخته گری) تولید می شود و برای قرار گرفتن در خط تولید دیگر محصولات استفاده می گردد. از این رو شمش یک محصول میانی در صنعت فولاد در نظر گرفته می شود.
جایگاه شمش در زنجیره تولید فولاد
زنجیره تولید فولاد به کلیه مراحل تولید مواد خام، محصولات میانی، محصولات نیمه پایانی و در نهایت محصولات نهایی فولادی گفته می شود. مواد خام نظیر سنگ آهن، محصولات میانی نظیر شمش، اسلب، بیلت و بلوم، محصولات نیمه میانی نظیر ورق آهن و در نهایت محصولاتی نظیر قوطی، پروفیل و...
کاربرد شمش فولادی
با توجه به تعریفی که از جایگاه شمش فولادی در زنجیره فولاد شد، به خوبی می توان فهمید کاربرد شمش تولید محصولات نیمه پایانی و گاهی محصولات نهایی فولادی می باشد. به عنوان مثال برای تولید ورق که یک محصول نیمه پایانی محسوب می گردد از تختال استفاده می شود.
البته در ایران کارگاه هایی هستند که برای تولید ورق از بیلت و بلوم نیز بهر می گیرند ولی به طور معمول برای تولید ورق آهن تختال به کار گرفته می شود. همچنین از بیلت و بلوم برای تولید مقاطعی نظیر میلگرد، نبشی، ناودانی، تیرآهن، هاش و انواع ریل استفاده می نمایند. پس به نوعی می توان گفت که هرکدام از انواع شمش ها کاربردهای مشخصی دارند. این نکته دلیل عمده تولید شمش با مشخصات متفاوت است.
جنس شمش فولادی
هنگامی که می خواهیم در مورد گرید فولاد یا جنس شمش فولادی سخن بگوییم ابتدا می بایست استاندارد مورد نظر را مشخص نماییم. همانطور که می دانیم در کشور ما ذوب آهن سیستم روسی دارد. بنابراین استاندارد استفاده شده برای تولید شمش قطعا یکی از استانداردهای روسی است. استانداردهای روسی با مشخصه GOST متمایز می گردند.
اما استانداردهای GOST در زمینه های بسیار زیادی تولید شده و الزامات آن توسط کارخانه های زیادی در سراسر دنیا مورد استناد قرار می گیرد. بنابراین می بایست شماره استاندارد GOST مورد استفاده را در دست داشت تا در مورد مشخصات یک محصول و از جمله در خصوص جنس آن بتوان اظهار نظر نمود.
استاندارد GOST380
شماره ی استاندارد روسی مورد استناد برای تولید شمش های فولادی 380 می باشد. به این معنی که الزاماتی که در این استاندارد ذکر شده اند در تولید شمش های فولادی در ایران رعایت می گردند. از این رو باید دید در استاندارد مورد اشاره در مورد جنس فولاد به کار رفته در شمش چه مواردی ذکر شده است.
شمش 5SP
شاید در خبرها و مطالب علمی زیادی عبارت 5SP یا شمش 5SP را شنیده باشیم. اما این گرید فولادی واقعا از کجا آمده است؟ همانطور که گفتیم استاندارد مورد استناد برای تولید شمش فولادی استاندارد روسی GOST380 می باشد.