یکی از مسائل و دغدغه های مهندسین عمران و پیمانکاران در کارگاه ها، تشخیص سایز میلگرد می باشد. معمولا تشخیص سایز میلگرد کار سخت و دشواری نیست، اما اگر چندین سایز نزدیک بهم داخل کارگاه وجود داشته باشد، ممکن است اشتباهی رخ دهد.
یکی از پرکاربردترین مقاطع در صنعت ساختمان سازی در سازه های بتن آرمه، میلگرد است. میلگرد دارای مقادیر دقیق در سایز و وزن می باشد و این مشخصات روی قیمت میلگرد که به خریداران ارائه می شود موثرند. روش یا ابزارهای مختلفی نظیر شابلون یا گیج سایز میلگرد، کولیس، ترازو، آچارفرانسه، کنترل چشمی و.. جهت شناسایی دقیق سایز میلگرد موجود می باشد.
تشخیص سایز میلگرد با کنترل چشمی
رایجترین روش برای تشخیص سایز میلگرد، کنترل چشمی است. اغلب مهندسین ناظر با توجه به تجربه کاری که در طول چندین سال کسب نموده اند، به راحتی با یک نگاه سایز میلگرد را تشخیص می دهند. اما این روش برای مهندسین مبتدی زیاد مناسب نیست و احتمال خطا در کنترل چشمی وجود دارد.
در کارخانه های تولید میلگرد که میلگرد ها در کنارهم قرار می گیرند و سایز آنها کمی با یکدیگر تفاوت دارد، تشخیص از طریق کنترل چشمی امکان پذیر نیست. لذا لازم به ذکر است که در آئین نامه ها هم به مهندسین ناظر اجازه کنترل چشمی قطر میلگرد داده نشده است.
تشخیص سایز میلگرد با انگستان دست
برخی از مهندسان ناظر، از قبل بند انگستان خود را اندازه گیری کرده اند و با قرار دادن بند انگشت خود بروی میلگرد می توانند سایز میلگرد مورد نظر خود را تشخیص داد. البته باید توجه داشت که تشخیص میلگرد 18 و 20 که تفاوت 2 میلی متری با یکدیگر دارند از طریق بند انگشت کار ساده ای نمی باشد.
شابلون اندازه گیری میلگرد
یک روش ابتکاری بین معماران و مهندسین ناظر استفاده شابلون می باشد. عموما مهندسین ناظر شابلون های آماده ای را همراه خود دارند که اندازه میلگرد های متفاوت در آن موجود است. استفاده از این شابلون ها کار را به مراتب دقیق تر و ساده تر می کند. بعضی از مهندسین این شابلون ها را از فیلم های رادیولوژِی، ورق های نازک کانال کولر و یا حتی روبان درست می کنند.
گیج اندازه گیری سایز میلگرد
حالت خاصی از شابلون که از جنس فولاد زنگ نزن می باشد و به گیج اندازه گیری سایز میلگرد معروف است و قابلیت تشخیص میلگرد های آجدار با قطر 12 الی 28 میلی متر را دارد. این محصول علاوه بر اینکه کارکرد را راحتر و سریعتر می کند، به مرور باعث افزایش دقیق در تعیین سایز میلگرد به صورت چشمی می شود.
تعیین سایز میلگرد با وزن کردن میلگرد با استفاده از ترازو
در این روش ابتدا میلگرد آجدار و میلگرد ساده را با طول های مختلف وزن می کنند سپس از طریق وزن به دست آمده قطر میلگرد را محاسبه می نمایند. البته این روش برای زمانی که آرماتورها بسته شده اند دیگر کارایی ندارد. وزن کردن میلگرد با استفاده از ترازو نسبت به کنترل چشمی بسیار دقیق تر می باشد.
تشخیص سایز میلگرد با کولیس calipers
کولیس یکی از ابزارهای مهندسی می باشد که کاربردهای مختلفی در زمینه صنعت دارد. از دقیق ترین روش ها برای تشخیص سایز میلگرد استفاده از ابزار کولیس است. ابتدا محصول را در دهانه یا فک کولیس قرار داده، غلاف را پیچانده تا فک ها به یکدیگر نزدیک شوند سپس باید قسمت اعداد را از روی خط کش و قسمت اعشار را از روی غلاف خواند. در هنگام اندازه گیری میلگرد آجدار به روش کولیس باید قطر اسمی، قطر زمینه و قطر خارجی میلگرد را مورد بررسی قرار داد.
تشخیص سایز میلگرد با کولیس calipers
کولیس یکی از ابزارهای مهندسی می باشد که کاربردهای مختلفی در زمینه صنعت دارد. از دقیق ترین روش ها برای تشخیص سایز میلگرد استفاده از ابزار کولیس است. ابتدا محصول را در دهانه یا فک کولیس قرار داده، غلاف را پیچانده تا فک ها به یکدیگر نزدیک شوند سپس باید قسمت اعداد را از روی خط کش و قسمت اعشار را از روی غلاف خواند. در هنگام اندازه گیری میلگرد آجدار به روش کولیس باید قطر اسمی، قطر زمینه و قطر خارجی میلگرد را مورد بررسی قرار داد.
تشخیص سایز با استفاده از ریسمان
ریسمان بنایی نیز یکی از ابزارهای موجود در پروژه های ساختمان سازی می باشد. بدین صورت که ریسمان را دور میلگرد مدنظر پیچانده و از طریق اندازه حاصل از آن، می توان محیط میلگرد را محاسبه نموده و سپس به قطر آن پی برد. این روش یکی از کم دردسرترین، دقیق ترین و راحت ترین روش ها است.
آچار فرانسه
استفاده از آچار فرانسه در اندازه گیری میلگرد تقریبا دقیق است به شرطی که اچار فرانسه مدرج استفاده شود که سایزهای مشخص با آن اندازه گیری شده و همان مقادیر معیاری برای تشخیص سایز بقیه میلگرد ها باشد.
در آرماتوربندی تا آنجایی که ممکن است از سایزهاس متوالی استفاده نشود چون با توجه به اختلاف میلی متری محصولات، میزان خطای انسانی نیز افزایش می یابد. سرانجام توصیه می شود محصولات استاندارد را از مراکرمعتبر تهیه کنید. برای برخی سوال پیس آمده که برترین تولید کنندگان میلگرد کدامند؟ می توان به میلگرد ذوب آهن اصفهان، میلگرد زاگرس، میلگرد بافق یزد، میلگرد سرمد ابرکوه و... نیز اشاره کرد.