مقدمه:
به طور کلی شماشین آلات ساختمانی و تجهیزات مورد استفاده در ساخت مجتمع های مسکونی و آپارتمان ها، با توجه به عوامل مختلفی انتخاب شده و مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از این عوامل عبارتند از مساحت زمین، ارتفاع ساختمان، محدودیت های موجود، زمان تحویل پروژه و هم چنین نوع اسکلت بندی ساختمان.
در یک دسته بندی کلی، ماشین آلات ساختمانی که در محل کارگاه ها و احداث پروژه مورد استفاده قرار می گیرند، به صورت زیر دسته بندی می شوند:
ماشین آلات سنگین: مانند لودر، بلدوزر، گریدر، بیل مکانیکی و…؛
ماشین آلات نیمه سنگین: مانند کمپرسی، آب پاش، پمپ بتن فنیشر و…؛
ماشین آلات سبک: مانند لندرور و…؛
سایر ماشین آلات ساختمانی: مانند ویبراتور، ماسه شور و….
تراز یاب
ترازیاب یکی از ماشین آلات ساختمانی و ابزاری اپتیکی است که به منظور سنجش اختلاف ارتفاع میان دو سطح و یا چند سطح مختلف، نسبت به یک سطح مبنا مورد استفاده قرار می گیرد. یک دستگاه ترازیاب شامل تلسکوپ، ترازها، صفحه مدرج زاویه افقی، پیچ های تنظیم ترابراک و در برخی از مدل ها کمپانساتور می باشد.
تراز لیزری
تراز لیزری، یک وسیله اندازه گیری بوده که به منظور تراز نمودن، تعیین شیب و سنجش اختلاف سطوح از یکدیگر به کار گرفته می شود. تراز لیزری با استفاده از لیزر و بدون نیار به نخ یا سیم فرایند تراز کردن را انجام می دهد. از مزیت های این دستگاه دقت به همراه سرعت بالا می باشد.
تجهیزات جانبی(منشور و ژالن)
ژالون میله ای فلزی یا چوبی با قطری در حدود 3 سانتی متر یکی از ماشین آلات ساختمانی است که از وسط قابل باز و بسته شدن است. این وسیله برای تعیین امتداد در نقشه برداری ها استفاده می شود. منشور نقشه برداری جهت اندازه گیری طول به کار می رود. این وسیله منعکس کننده نور لیزر دوربین بوده و عمل اندازه گیری طول را سریع و دقیق انجام می دهد.
دامپ تراک
دامپ تراک ها از بزرگ ترین ماشین آلات ساخته شده به دست بشر می باشند. این ماشین های غول پیکر توانایی جابه جایی 90 الی 300 تن بار را دارند. دامپ تراک ها به منظور جابه جایی موادی مانند شن، ماسه، سنگ ریزه، نخاله های معدنی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.
اکسکاواتور بیل چرخشی
اکسکاواتور بیل چرخشی، یکی از بزرگ ترین ماشین های حفاری و استخراج است. این ماشین ها به کمک بیل های خود که به دور یک چرخ بزرگ نصب شده اند، در زمین های نرم و نیمه سخت به کندن زمین می پردازند. این ماشین غول پیکر قادر به استخراج روزانه 200 هزار تن ماده ی معدنی است.
پیکور مکانیکی
پیکور مکانیکی، مته ای است که بر روی بیل مکانیکی نصب شده و جهت تخریب سطوح و سازه ها به کار می رود. این چکش ها که قدرت تخریبی بالایی دارند متناسب با اندازه ی بیل هیدرولیکی انتخاب می شوند. معمولا در مصارف شهری مانند راه سازی، خیابان سازی و کارهای عمرانی و ساختمانی از چکش های سایز کوچک تا متوسط استفاده می شود.
بتن کن
در مواردی که نیاز به سوراخ کردن و کندن بتن در یک سازه می باشد، دریل های بتن کن بیش ترین کاربرد را دارند. این دریل ها عملکردی ترکیبی دارند، به طوری که مته در حین ضربه زدن حالت چرخشی و دورانی دارد. این نوع عملکرد باعث بالا رفتن قدرت تخریب این ابزار می گردد.
چکش برقی، چکش هیدرولیکی، چکش پیکور
این چکش ها به عنوان یک ابزار جانبی برای ماشین آلات ساختمانی و راه سازی، مانند بیل مکانیکی شناخته می شوند. این چکش ها که قدرت تخریبی بالایی دارند، توانایی خرد کردن و تخریب هرگونه سنگ طبیعی و مصنوعی را دارند. این ابزار به کمک فشار روغن هیدرولیکی که در داخل پیستون قرار دارد، به صورت مکرر به نقطه ی هدف ضربه وارد می کند. شدت و سرعت این ضربات با توجه به سختی هدف تغییر می کند.
پمپ هوایی بتن ریزی - پمپ دکل
از این پمپ ها به منظور انتقال بتن های اماده از میکسر به نقاط مختلف سازه استفاده می شود. در مواقعی که نیاز به انتقال بتن به ارتفاعات بالایی از سازه(مانند هنگام ساخت برج ها) می باشد، از پمپ های هوایی بتن ریزی استفاده می شود.
دستگاه رطوبت سنج مادون قرمز
رطوبت سنج ها در طول تاریخ در شکل های متفاوتی ساخته شده اند، اما به شکل امروزی ان، دستگاهی دیجیتالی برای اندازه گیری میزان بخار اب در هوا است. این دستگاه با دقت یک درصد و در برخی از انواع ان با دقتی در حدود یک دهم درصد، قادر به ردیابی میزان رطوبت در اتمسفر محل مورد نظر می باشد.
غبار سنج
غبار سنج ها یا ذره شمار ها بر اساس نوع کاربرد به هفت دسته تقسیم می شوند. اساس کار تمامی این غبار سنج ها بر اساس تابش نور، تیرگی نور یا ایجاد تصویر به صورت مستقیم است. برای این منظور هنگامی که ذرات از داخل یک اتاقک آشکار ساز عبور داده می شوند، توسط منبع نوری با شدت بالا روشن می گردند.
دوربین حرارتی
اجسام مختلف از خود انرژی حرارتی ساطع می کنند. دوربین حرارتی ابزاری است که این انرژی را تشخصیص داده و ان را به تصویر تبدیل می کند. در واقع این وسیله امواج مادون قرمز را که با چشم غیر مسلح قابل رویت نمی باشد را دریافت کرده و ان را به صورت تصویر بر روی صفحه نمایش نشان می دهد. لازم به ذکر است که هرچه شیئی داغ تر باشد، امواج مادون قرمز ساطع شده از ان نیز بیش تر است.
ابزار و تجهیزات ایمنی کار
با توجه به وجود همیشگی خطرات و آسیب های احتمالی در محیط های کاری، رعایت نکات، استفاده از ابزار و تجهیزات ایمنی امری ضروری می باشد. از جمله تجهیزات ایمنی مورد نیاز در کارگاه های ساختمانی و عمرانی می توان به کفش کار، ماسک تنفسی فیلتردار، لباس کار مخصوص، انواع چراغ قوه، کلاه ایمنی، جعبه کمک های اولیه، گوشی ایمنی و… اشاره کرد.
لوازم برقی
تجیهزات برقی و الکترونیکی مورد استفاده در ساختمان، هم چون شریان های حیاتی بدن هستند. در نبود این تجهیزات، استفاده از خانه و مجتمع مسکونی امری غیرممکن است. از جمله این تجهیزات می توان به مولی متر، تراز، سیم پیچ، داکت و… اشاره کرد.
موارد ایمنی در استفاده از جرثقیل برجی
با توجه به عملکرد و قدرت مانور بالای جرثقیل برجی، از این وسیله در کارها و زمینه های مختلفی استفاده می شود. در عین حال استفاده از این ماشین کاربردی و غول آسا، مستلزم رعایت نکات ایمنی فراوانی است. به عنوان مثال نیروی های وارده از طرف جریانات بادی و طوفان ها که بر پایداری جرثقیل تأثیر فراوانی دارد، باید که در نظر گرفته شود.
تاور کرین
تاور کرین یا جرثقیل برجی، یکی از ماشین آلات ساختمانی مورد استفاده در ساخت ساختمان های بزرگ می باشد. تاور کرین ها که تا ارتفاع 1000 فوتی توانایی بالا بردن اجسام را دارند، به منظور جابه جایی آهن آلات، بتن، ابزارهای بزرگ مانند ژنراتورها مورد استفاده قرار می گیرند.
لودر
لودر که یکی از پر کاربردترین ماشین آلات عمرانی و ساختمانی می باشد، در دو نوع چرخ لاستیکی و زنجیری دیده می شود. از جمله موارد کاربرد لودرها می توان به ایجاد خاک ریزها، حفاری، حمل بتن به محل مورد نظر، بلند کردن و جابه جایی مصالح ساختمانی اشاره کرد.
غلتک ها و ماشین آلات آسفالت کاری
از موضاعات مهم و چالشی در راه سازی و عملیات ساختمانی، تنظیم چگالی و سفتی لایه های خاک(که نقش زیرلایه را برای آسفالت یا ساختمان دارند) به میزان مطلوب می باشد. یکی از ماشین آلاتی که برای این منظور به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، غلتک ها می باشند. غتلک ها را می توان در انواع غلتک های پاچه بزی، شبکه ای، ارتعاشی، فولادی صاف، پنوماتیک، کفش دار و بولدوزرهای متراکم کننده معرفی کرد.