مشخصات فنی اسکریپرها

مشخصات فنی اسکریپرها
در این بخش، مشخصات فنی این ماشین آلات به تفکیک بیان می گردد. به طور کلی این ماشین آلات از بهترین ماشین آلات در بارگیری و حمل به منظور انجام پروژه های مختلفی نظیر پروژه های عمرانی به شمار می روند. حجم متعارف محفظه در این ماشین ها از 7 تا 45 متر مکعب است. همان طور که در بخش تاریخچه هم اشاره شد، سرعت این ماشین آلات امروزه در حالت خالی به 55 کیلومتر هم می رسد.

قدرت موتور این ماشین آلات بر حسب اسب بخار در محدوده ی 175 تا 950 قرار دارد. ظرفیت انباشته ی آن ها بر حسب متر مکعب در بازه ی 8.4 تا 55 قرار می گیرد. ظرفیت پر آن ها در بازه ی 6.8 تا 46 متر مکعب است. وزن ناخالص این ماشین ها در حالت پر بر حسب تن چیزی بین 27.24 تا 72.22 ارزیابی می شود. طول کل ماشین در بازه ی 10.13 تا 16.17 و عرض کل ماشین در بازه ی 2.4 تا 4.34 قرار می گیرد. این ارقام بر حسب متر هستند. عرض جام نیز بر حسب متر بین 2.6 و 3.91 است.

تسطیح به کمک فناوری لیزر
از دیگر فناوری های که امروزه در اسکریپرها به کار گرفته می شود می توان به فناوری لیزر اشاره کرد. استفاده از این فناوری چنان گسترده شده که دیگر از این نوع ماشین ها بدون آن استفاده نمی کنند. هدف از به کارگیری فناوری لیزر خودکار ساختن فرآیند تسطیح است. این امر تأثیر به سزایی در تسهیل اعمال شیب های مورد نیاز در پروژه های محوطه سازی، راه سازی و کشاورزی دارد.

لیزر در ماشین یک محوطه ی مجازی در سیستم کنترلی ایجاد می کند. این محوطه ی مجازی موقعیت ماشین در هر نقطه از زمین و نیز ارتفاع آن نقطه را تشخیص می دهد. آن گاه فناوری لیزر با دریافت میزان شیب مورد نیاز و تطبیق آن با اطلاعات شناسایی شده، به طور مکانیزه و خودکار شیب لازم را ایجاد می کند. در صورت استفاده از این فناوری دیگر به کنترل دستی تیغه ی حفر زمین و دریچه ی تخلیه نیازی نخواهد بود.

ویژگی های سیستم لیزر در اسکریپر
سیستم لیزر در این ماشین آلات از چهار بخش اصلی تشکیل شده است. این چهار بخش عبارتند ازدستگاه لیزر گردان، گیرنده ی پرتوی لیزر، سیستم دریافت پرتوی لیزر و کنترل مکانیزه ی ارتفاع تراکتور لیزری.

کار با سیستم لیزر نیز اصول خود را دارد. مهم ترین نکته در کار با دستگاه تسطیح لیزری توجه به پنج پارامتر اساسی و تعیین و تدقیق آن ها به منظور تنظیم و شروع به کار دستگاه ها است. این پنج پارامتر عبارتند از جهت شیب عرضی، جهت شیب طولی، مقدار شیب عرضی به درصد، مقدار شیب طولی به درصد و مرکز تقل. مقصود از مرکز تقل تعیین ارتفاع و موقعیت است.

مزایای تسطیح لیزری
بی شک استفاده از سیستم لیزری مزایای فراوانی دارد. همان طور که پیشتر اشاره شد، امروزه عدم استفاده از این سیستم توجیه پذیر نیست. حال به برخی از این محاسن اشاره می کنیم. کاهش هزینه های کاشت داشت و برداشت و نیز کاهش هزینه های تسطیح نسبت به روش های قدیمی از جمله مهم ترین مزایایی که استفاده از سیستم لیزری را به لحاظ اقتصادی توجیه پذیر می سازند.

دقت بسیار بالای تسطیح نسبت به شیوه های سنتی دیگر مزیت قابل ذکر در صورت استفاده از سیستم لیزری است. دقت این سیستم 5 میلی متر در 100 متر است. شیب دهی نیز در صورت استفاده از این سیستم بسیار دقیق در هر دو جهت طولی و عرضی است. دقت شیب دهی چیزی در حدود 0.01 درصد است و تعویض شیب تنها با فشردن چند کلید ممکن خواهد بود.

تسطیح لیزری همچنین جایگزین تجهیزات نقشه برداری محسوب می شود و خود با تعیین موقعیت، به نحوی که در بخش های قبل به آن پرداختیم، به نوعی خود نقش یک مهندس نقشه بردار را ایفا می کند. استفاده از این سیستم ما را از میخ کوبی بی نیاز می سازد. برای استفاده از دستگاه سیستم لیزری افراد نیاز به دانش خاص یا فراگیری فنون پیچیده ای ندارند؛ کار با دستگاه بسیار ساده است. سرعت عمل بسیار بالای این سیستم نیز دیگر مزیت درخور توجه آن است که تأثیر مستقیمی در کاهش زمان تسطیح دارد.

کاربرد تسطیح لیزری
از مهم ترین کاربردهای تسطیح لیزری می توان به تسطیح مزارع و زمین های کشاورزی، تسطیح زمین های ویژه ی احداث باغ و گلخانه، حفر کانال و استخر، ساخت جاده های روستایی، ساخت راه های بین مزارع و زمین های کشاورزی، تسطیح زمین های ورزشی، تسطیح زمین در پروژه های عمرانی و تسطیح زیرسازی باند فرودگاه اشاره کرد. همچنین حفظ ساختمان خاک از جمله ویژگی های این سیستم است که می تواند در کاربردهای گوناگون آن موثر ارزیابی شود.

به طور کلی این سیستم برای تسطیح هر نوع سطح یا زمینی که نیاز به شیب بندی با دقت بسیار بالایی داشته باشد، بسیار کارآمد است. همچنین استفاده از این سیستم برای تسطیح زمین های ناهموار، مخصوصاً وقتی حجم خاکبرداری زیاد باشد، مفید است. سیستم لیزری همچنین امکان تسطیح زمین هایی را که خاک بسیار سختی دارند، نیز فراهم می کند. این اتفاق به دلیل ریپر تعبیه شده در آن ها ممکن می گردد.

انتخاب اسکریپر مناسب بسته به شرایط
در شرایط مختلف باید از ماشین آلات مختلفی استفاده کرد. در این بخش، با توجه به آن چه پیشتر توضیح داده شده، نشان می دهیم که در برخی موارد خاص استفاده از کدام ماشین می تواند بهترین انتخاب تلقی شود.

اگر تعداد سنگ ها در منقطه ی مدنظر برای خاک برداری کم باشد، همچنین قطر آن ها از 20 سانتی متر تجاوز نکند، درصد رطوبت نیز از 20 درصد بیشتر نباشد، شیب برای ماشین پر چیزی کمتر از 5 تا 6 درصد و برای ماشین خالی چیزی کمتر از 10 تا 12 درصد باشد، استفاده از ماشین تک موتور دارای بالابر مقرون به صرفه خواهد بود.

اگر تعداد سنگ ها محدود و حداکثر قطر دانه ها 45 سانتی متر باشد، درصد رطوبت نیز از 35 درصد تجاوز نکند و شیب برای ماشین پر همانند حالت قبل چیزی کمتر از 5 تا 6 درصد و برای ماشین خالی چیزی کمتر از 10 تا 12 درصد باشد، استفاده از ماشین دوموتوره ی دارای بالابر انتخاب مناسب تری خواهد بود.

انتخاب اسکریپر مناسب در چند حالت دیگر
اگر شرایط خاک، مواد، شیب و… برای استفاده از ماشین دوموتوری بالابر مناسب ارزیابی شوند؛ آن گاه می توان با کمک دو راننده که قادر به همکاری با یکدیگر هستند، به منظور افزایش راندمان، از ماشین دوموتوره ی کششی-فشاری استفاده کرد.

در صورتی که شیب برای ماشین پر چیزی بیشتر از 5 تا 6 درصد و برای ماشین خالی چیزی بیشتر از 12 درصد ارزیابی شود و زمین نیز سست باشد، استفاده از ماشین دوموتوره ی عادی انتخابی مناسب خواهد بود.

در حالتی که شیب برای ماشین پر چیزی کمتر از 5 تا 6 درصد و برای ماشین خالی چیزی کمتر از 10 تا 12 درصد ارزیابی شود و برخلاف خالت قبل، زمین سفت باشد، استفاده از ماشین تک موتور عادی مطلوب خواهد بود.

چرا استفاده از اسکریپر مقرون به صرفه است؟
یکی از مهم ترین دلایل استفاده از اسکریپر مقرون به صرفه بودن آن است. استفاده از این ماشین تأثیر مثبتی بر کیفیت، زمان و هزینه ی پروژه دارد. این ماشین پنج عملیات عمده ی خاکی را به طور همزمان انجام می دهد. هر کدام از این عملیات ها به طور مجزا توسط ماشین آلات سنگین دیگری نیز انجام می شوند.

مقایسه ی عملکرد این ماشین آلات با اسکریپر با در نظر داشتن هر کدام از این عملیات ها می تواند مقرون به صرفه بودن یا نبودن آن را مشخص کند. این مقایسه ها، که در ادامه به آن ها می پردازیم، نشان می دهد که استفاده از این ماشین مقرون به صرفه است. در این شرایط باید سه فاکتور کیفیت، زمان و هزینه در کنار یکدیگر در نظر گرفته شوند. پنج عملیاتی که به آن اشاره شد، عبارتند از: خاک برداری، بارگیری، حمل مواد، پخش و تسطیح و در نهایت، کوبیدن.