عملیات بارگیری اسکریپرها

روش کار اسکریپر
در زمان بارگیری و حمل خاک، تیغه ی محفظه به سمت پایین حرکت می کند. سپس با حرکت ماشین در حین برداشت خاک، لایه های خاک روی هم انباشته می شوند، سپس دریچه ی محفظه ی تعبیه شده در ماشین باز می شود و خاک به جام انتقال می باید. این انتقال تا لحظه ی رسیدن به حجم خاک مورد نظر ادامه می یابد؛ آن گاه دریچه بسته می شود و به این ترتیب از ریزش خاک ممانعت به عمل می آید.

پس از طی شدن مراحل فوق، نوبت به تخلیه می رسد. در تخلیه، تیغه ی برداشت خاک بالا می رود؛ آن گاه دریچه ی محفظه بازمی گردد؛ در این شرایط با حرکت ماشین خاکی که در جام وجود دارد به زیر ماشین ریخته می شود.

عملیات بارگیری در اسکریپر
پس عملکرد اسکریپر در چهار دسته ی خاک برداری یا بارگیری، حمل بار، عملیات تخلیه و بازگشت به منطقه ی خاکبرداری خلاصه می شود. در بخش قبل به اجمال به هر کدام از این بخش ها اشاره شد، حال با توضیحات بیشتری به آن ها می پردازیم.

این ماشین با بالا بردن دیواره ی جلوی خود و به کارگیری تیغه ی برش تعبیه شده در محفظه، امکان خاک برداری را فراهم می کند. به این ترتیب خاک از زمین کنده و به محفظه وارد می شود. انتقال خاک از زمین به محفظه تا آن جا خاک اضافی نتواند به محفظه وارد شود، ادامه پیدا می کند؛ سپس دیواره ی جلویی به منظور جلوگیری از ریخته شدن خاک در مرحله ی حمل مجدداً بسته می شود.

بایدها و نبایدها در بارگیری
دهانه ی جام در ماشین باید چیزی در حدود 15 الی 30 سانتی متر باز باشد. این کار به منظور بارگیری یکنواخت خاک انجام می شود. همچنین بارگیری باید در سرازیری و با شیب مشخصی انجام شود تا حجم بیشتری از خاک از زمین کنده و به محفظه وارد شود.

در بارگیری معمولاً از یک تراکتور کمکی به منظور هل دادن ماشین استفاده می شود؛ این کار به پر شدن کامل محفظه از خاک کنده شده و نیز فراهم ساختن شتاب لازم برای ادامه ی حرکت ماشین کمک شایانی می کند.

در ماشین های دارای بالابر، که از انواع جدید ماشین آلات سنگین به شمار می روند، به جای تراکتور کمکی از بالابری که روی جام نصب شده استفاده می شود. درباره ی این نوع ماشین ها و تأثیر تعبیه ی بالابر در جام بر تسهیل عملیات خاک برداری و نیز پر شدن محفظه در بخش های قبلی توضیح داده شد.

عملیات حمل بار در اسکریپر
حمل بار دومین مرحله از مراحل عملکرد اسکریپر است. در این مرحله دیواره ی جلوی ماشین به منظور بیرون نریختن خاک جمع شده در محفظه بسته و قفل است. در این مرحله همچنین بالا بودن جام به مقدار کافی نیز ضروری است؛ این امر به منظور تامین سرعت ماشین اتفاق می افتد.

به طور کلی، عواملی نظیر نحوه ی حرکت جام، قفل بودن دیواره ی جلویی ماشین، فاصله داشتن جام از سطح زمین و نحوه ی قرارگیری صفحه ی تخلیه کننده ی جام از جمله فاکتورهای موثر بر این مرحله به شمار می روند.

عملیات تخلیه در اسکریپر
در این عملیات قسمت برش تا ارتفاع دلخواه پایین آورده می شود، دیواره ی جلوی ماشین بالا می رود و خاک توسط صفحه ی تخلیه کننده به سمت خارج فشار داده می شود. صفحه ی تخلیه کننده در قسمت عقب ماشین تعبیه شده است.

به طور کلی، حضور ماشین در محل تخلیه، قرار گرفتن جام در ارتفاعی خاص، جهت حرکت دیواره ی جلویی با توجه چسبنده یا غیر چسبنده بودن خاک و حرکت صفحه ی تخلیه کننده به جلو از جمله عوامل مهم شکل دهنده ی عملیات تخلیه به شمار می روند.

بازگشت به منطقه ی خاک برداری
سیکل عمکرد ماشین با بازگشت به منقطه ی خاک برداری پایان می یابد، به این ترتیب سیکل دوباره با کندن خاک از زمین و انتقال آن به محفظه از اول آغاز می شود. آن چه در بازگشت به عملیات خاک برداری حائز اهمیت است آن است که جام باید در حالت مستقیم قرار داشته باشد، همچنین دیواره ی نیز باید بسته باشد و صفحه ی تخلیه کننده ی جام نیز به طور کامل در انتها قرار گرفته باشد.

بالا بردن بازدهی اسکریپر
در این بخش سه روش مختلف به منظور بالا بردن بازدهی معرفی می شود؛ خرد کردن خاک در جلوی ماشین، بارگیری در شیب سراشیبی و مرطوب کردن لایه ی بالایی خاک. دلیل اشاره به این سه روش به طور مجزا آسانی اجرای آن ها و نیز تأثیرگذاری بالایشان است.

خرد کردن خاک در جلوی ماشین تأثیر به سزایی در افزایش حجم خاک برداشته شده و در نتیجه افزایش بازدهی دارد. بارگیری در شیب سراشیبی نیز از فشار اعمالی بر تیغه ی جام می کاهد؛ این امر باعث می شود تا محفظ راحت تر از سایر حالات پر شود. مرطوب کردن لایه ی بالایی خاک هم باعث می شود تا خاک راحت تر کنده شود؛ چسبندگی مناسبی داشته باشد و مقدار بیشتری از آن در محفظه جمع گردد.

سایر روش های بالا بردن بازدهی اسکریپر
علاوه بر سه روش ذکرشده، می توان از روش های موثر دیگری نیز استفاده کرد. همچنین در نظر گرفتن برخی نکات ساده بر افزایش بازدهی موثر است. مثلاً مسطح نگه داشتن منقطه ی خاک ریزی به منظور تسهیل و تسریع تخلیه روشی کارآمد است. بهتر است جاده یک طرفه باشد تا ماشین ها در حین عبور و مرور با ازدحام مواجه نشوند. راه های حمل مواد همواره باید در بهترین شرایط ممکن باشند.

حضور یک تراکتور یدکی در محل می تواند موثر باشد. به این ترتیب می توان از عدم بروز مشکل در حین بارگیری اطمینان داشت. مدت زمان بارگیری باید بهینه باشد، به ترتیبی که ماشین هرگز منتظر تراکتور نماند و وقت به این شکل تلف نشود. تراکتور کمکی حتمآً باید پس از به پایان رسیدن مرحله ی بارگیری، ماشین را با قدرت کافی هل دهد تا شتاب لازم به منظور حرکت تامین شود. رعایت نکاتی از این دست نیز به منظور افزایش راندمان ضروری است.

مشخصات فنی اسکریپرها
در این بخش، مشخصات فنی این ماشین آلات به تفکیک بیان می گردد. به طور کلی این ماشین آلات از بهترین ماشین آلات در بارگیری و حمل به منظور انجام پروژه های مختلفی نظیر پروژه های عمرانی به شمار می روند. حجم متعارف محفظه در این ماشین ها از 7 تا 45 متر مکعب است. همان طور که در بخش تاریخچه هم اشاره شد، سرعت این ماشین آلات امروزه در حالت خالی به 55 کیلومتر هم می رسد.

قدرت موتور این ماشین آلات بر حسب اسب بخار در محدوده ی 175 تا 950 قرار دارد. ظرفیت انباشته ی آن ها بر حسب متر مکعب در بازه ی 8.4 تا 55 قرار می گیرد. ظرفیت پر آن ها در بازه ی 6.8 تا 46 متر مکعب است. وزن ناخالص این ماشین ها در حالت پر بر حسب تن چیزی بین 27.24 تا 72.22 ارزیابی می شود. طول کل ماشین در بازه ی 10.13 تا 16.17 و عرض کل ماشین در بازه ی 2.4 تا 4.34 قرار می گیرد. این ارقام بر حسب متر هستند. عرض جام نیز بر حسب متر بین 2.6 و 3.91 است.