صنعت خودروسازی ژاپن

صنعت خودروسازی در ژاپن یکی از برجسته ترین و بزرگ ترین صنایع در جهان است. ژاپن با پیشی گرفتن از آلمان، از سال 1960 در میان کشورهایی با بیشترین تعداد خودروی تولید شده، یکی از سه کشور برتر بوده است. صنعت خودرو در ژاپن از دههٔ 1970 تا دههٔ 1990 (زمانی که هم به مصرف داخلی و هم صادرات جهانی گرایش پیدا کرد) به سرعت رشد کرد، و در دهه های 1980 و 1990 با تولید حدود 13 میلیون دستگاه خودرو در سال و صادرات قابل توجه، و با پیشی گرفتن از ایالات متحدهٔ آمریکا، به کشور پیشگام در تولید خودرو بدل شد. پس از پیشرفت کلان چین در دههٔ 2000 و بی ثبات شدن بازدهی در ایالات متحده، امروزه ژاپن با تولید سالانهٔ 9٫9 میلیون خودرو در سال 2012، سومین تولیدکنندهٔ بزرگ خودرو در جهان است.

شرکت های زایباتسوی ژاپن (شرکت های خوشه ای تجاری) از اواسط تا اواخر دههٔ 1910 ساخت نخستین خودروهای خود را آغاز کردند. این شرکت ها از طریق طراحی کامیون های خود (بازار وسایل نقلیه مسافری در ژاپن در آن زمان کوچک بود)، یا مشارکت با برندهای اروپایی جهت تولید و فروش تحت مجوز خودروهای آن ها در ژاپن به این عرصه وارد شدند. از جملهٔ این مشارکت ها می توان به مشارکت ایسوزو با ولزلی موتورز (بریتانیا)، مشارکت نیسان با خودروساز بریتانیایی آستین، و خودروی میتسوبیشی مدل ای، که بر پایهٔ فیات تیپو 3 ساخته شد، اشاره کرد. تقاضا برای کامیون های بومی در پی پیشرفت ساخت ارتش ژاپن پیش از جنگ جهانی دوم افزایش زیادی را تجربه کرد و باعث شد تا تولیدکنندگان ژاپنی زیادی به طراحی وسایل نقلیهٔ اختصاصی خود اقدام کنند. در دههٔ 1970 ژاپن در تولید رباتیک وسایل نقلیه پیشگام بود.

ژاپن خانهٔ چندین شرکت تولیدکنندهٔ خودرو، وسایل نقلیهٔ ساخت و ساز، موتورسیکلت، ای تی وی و پیشرانه است. شرکت های تولیدکنندهٔ اتومبیل ژاپنی عبارتند از: تویوتا، هوندا، دایهاتسو، نیسان، سوزوکی، مزدا، میتسوبیشی، سوبارو، ایسوزو، کاوازاکی، یاماها و میتسوکا.

خودروهای طراحی شده در ژاپن به دفعات زیادی برندهٔ جوایز خودروی سال اروپا، خودروی سال بین المللی و خودروی سال جهان شده اند. وسایل نقلیهٔ ژاپنی دارای اعتبار جهانی بوده اند و امروزه عاری از معایبی هستند که در دهه های 1950 و 1960 و در ابتدای ظهور بین المللی خود داشتند.

سال های اولیه
در سال 1904، تورائو یاماها نخستین اتوبوس ساخته شده به صورت بومی که نیروی خود را از یک موتور بخار می گرفت را به تولید رساند. در سال 1907 کومانوسوکه اوچیاما خودروی تاکوری، نخستین خودروی مجهز به موتور بنزینی که به طور کامل در ژاپن ساخته می شد را تولید کرد. شرکت کونیسو اتومبیل ورکس در سال 1910 خودروی کونیسو را ساخت، و سال بعد نیز با همکاری شرکت توکیو موتور ویکلز، [ث] خودروی توکیو را به تولید رساند. در سال 1911 شرکت کایشینشا موتورکار ورکس بنیانگذاری شد و بعداً تولید خودرویی را آغاز کرد که با نام «دَت»[چ] شناخته می شد. در سال 1920 شرکت جیتسویو جیدوشا سیزو[ح] توسط ویلیام آر. گورهام بنیانگذاری شد و ابتدا تولید خودروی گورهام، و سپس تولید خودروی لیلا را آغاز کرد. این شرکت در سال 1926 با شرکت کایشینشا ادغام شد و شرکت خودروسازی دَت را تشکیل داد (این شرکت بعداً به نیسان موتورز تبدیل شد). از سال 1924 تا 1927، شرکت ذوب آهن هاکویوشا خودروی اوتومو را ساخت. تویوتا، که یک شرکت نساجی بود، در سال 1936 وارد عرصهٔ تولید خودرو شد.با این حال نخستین خودروهای ژاپنی کامیون هایی بودند که با کمک هزینه های ارتش ساخته شدند. ایسوزو، یانمار و دایهاتسو در ابتدا بر روی توسعهٔ موتور دیزل تمرکز داشتند.

خودروهایی که پیش از جنگ جهانی دوم در ژاپن ساخته شدند بر پایه مدل های اروپایی و آمریکایی تولید شدند. خودروی میتسوبیشی مدل ای 1917 بر پایهٔ طراحی فیات ای3-3 طراحی شده بود. (این مدل با تولید 22 دستگاه به عنوان نخستین خودروی تولید انبوه در ژاپن در نظر گرفته می شد) در دههٔ 1930 خودروهای نیسان موتورز بر اساس خودروی آستین 7 و طراحی های گراهام-پیج ساخته شدند، در حالی که خودروی تویوتا ای ای بر پایهٔ خودروی کرایسلر ایرفلو طراحی شد. خودروهای ساخت شرکت اوهتا در دههٔ 1930 از مدل های شرکت فورد الهام گرفته بودند، در حالی که شرکت چیودا خودرویی را تولید کرد که یادآور یک پونتیاک 1935 بود و شرکت سومیدا نیز خودرویی مشابه خودروی لاساله را ساخت.

با وجود تلاش های دولت ژاپن برای سرمایه گذاری در تولید خودرو، این صنعت از سوی شرکت های ژاپنی با مشکلاتی روبرو بود. زمین لرزه بزرگ کانتو در سال 1923 بیشتر زیرساخت های نوپای ژاپن را ویران کرد و صنعت تولید کامیون و تجهیزات ساخت و ساز از بهرهٔ تلاش ها برای احیا برخوردار شد. شرکت یانسه و شرکا (株式会社ヤナセ کابوشیکی گایشای یانسه) یک واردکنندهٔ خودروهای ساخت آمریکا به ژاپن بود و با وارد کردن کامیون ها و تجهیزات ساخت و ساز جی ام سی به کوشش های در حال انجام برای احیا پس از فاجعه کمک کرد. با وارد شدن محصولات آمریکایی، تولیدکنندگان ژاپنی قادر بودند تا خودروهای وارداتی را بررسی کرده و محصولات خود را توسعه دهند.

از سال 1925 تا زمان آغاز جنگ جهانی دوم، شرکت های فورد و جی ام کارخانه هایی در ژاپن داشتند.که به واسطهٔ آن ها به بازار ژاپن تسلط یافتند. شرکت فورد موتور ژاپن در سال 1925 بنا نهاده شد و یک کارخانهٔ تولید نیز در یوکوهاما برپا شد. جنرال موتروز نیز در سال 1927 مرکز عملیات خود را در اوزاکا برپا کرد. کرایسلر نیز به ژاپن آمد و شرکت کیوریتسو موتورز را بنیانگذاری کرد.[6] میان سال های 1925 تا 1936، شرکت های ژاپنی تابعهٔ سه بزرگ خودروسازی ایالات متحده آمریکا در مقابل تولیدکننده های بومی با مجموع تولید 12٬127 دستگاه، در مجموع 208٬967 دستگاه خودرو تولید کردند. در سال 1936 دولت ژاپن قانون صنعت خودروسازی را تصویب کرد که مقصود از آن ترویج صنعت خودروی بومی و کاهش رقابت خارجی بود؛بر خلاف انتظارها، این موضوع باعث توقف گودبرداری برای یک کارخانهٔ یکپارچهٔ فورد در یوکوهاما شد، این کارخانه مشابه کارخانهٔ داگنهام در انگلستان بود و برای عرضهٔ خودرو در بازار آسیا در نظر گرفته شده بود؛ این موضوع می توانست ژاپن را به یک صادرکنندهٔ بزرگ بدل کند. اما به جای آن تولیدکنندگان خارجی از ژاپن به بیرون رانده شدند. در اواخر دههٔ 1930 با توجه به وقوع جنگ دوم چین و ژاپن، صنعت خودروسازی ژاپن به سوی تولید کامیون کرایش پیدا کرد.

در طول جنگ جهانی دوم، شرکت های تویوتا، نیسان، ایسوزو و کوروگان به تولید کامیون و موتورسیکلت برای نیروی زمینی امپراتوری ژاپن پرداختند و شرکت کوروگان نیز نخستین خودروی چهارچرخ محرک تولید انبوه جهان که کوروگان تیپ 95 نام داشت را در سال 1936 معرفی کرد. در نخستین دهه پس از جنگ جهانی دوم تولید خودرو محدود بود، و تا سال 1966 بیشتر حجم تولید به کامیون ها (شامل وسایل نقلیهٔ سه چرخ) تعلق داشت. پس از آن خودروهای مسافری بر بازار تسلط یافتند. طراحی های خودروهای ژاپنی نیز همچنان به تقلید یا مشتق شدن از طراحی های اروپایی و آمریکایی ادامه دادند. در دههٔ 1950 صادرات بسیار محدود بود و تنها 3٫1٪ از مجموع تولید خودروهای مسافری در طول آن دهه را شامل می شد.

دهه 1960 تا امروز
در طول دههٔ 1960، خودروسازان ژاپنی گروهی از خودروهای کی را در بازار داخلی ژاپن عرضه کردند؛ اسکوترها و موتورسیکلت ها با فروش 1٫47 میلیون دستگاه در سال 1960، همچنان بر بازار مسلط بودند، در حالی که خودروهای کی تنها حدود 36٬000 دستگاه فروش داشتند.از دههٔ 1960 صنعت خودروی ژاپن یکی از سه صنعت خودروی برتر در جهان بوده و با تمرکز بر هر دو بازار داخلی ژاپن و بازار جهانی، رشد قابل توجهی را از دههٔ 1970 تاکنون تجربه کرده است. در اواخر دههٔ 1970 و اوایل دههٔ 1980 خودروسازان اصلی ژاپن شامل تویوتا، نیسان، هوندا و مزدا صادرات قابل توجهی به کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی داشتند.در دههٔ 1980 میزان تولید خودروهای ژاپنی از ایالات متحده پیشی گرفت و سرانجام در سال 2012 این خودروساز ژاپنی موفق شد بر فهرست ده خودروساز پرفروش جهان مسلط شود.با توجه به رکود اقتصادی ژاپن در دههٔ 1990، شرکت های فورد و جنرال موتورز سهام خود را به ترتیب در شرکت های مزدا و ایسوزو افزایش دادند. در پایان قرن بیستم میلادی بسیاری از خودروسازان ژاپنی تحت کنترل شرکت های غیر ژاپنی بودند یا به انجام عملیات مشترک با آن ها می پرداختند. اتحاد رنو-نیسان-میتسوبیشی از جملهٔ اتحادهایی بود که در آن زمان شکل گرفت.

توسعه صادرات
در دههٔ 1960 صادرات خودروهای سواری در مقایسه با دههٔ پیشین به میزان دویست برابر بیشتر شد و به حدود 17 درصد از مجموع تولید رسید.

در اوایل دههٔ 1970 صنعت گران الکترونیک ژاپن شروع به ساخت مدارهای مجتمع، ریزپردازنده ها و ریزکنترل گرها برای استفاده در صنعت خودروسازی کردند که شامل مدارهای مجتمع و ریزکنترل گرها برای سیستم های سرگرمی داخل خودرو، برف پاک کن های خودکار، قفل های الکترونیکی، پایش پیشرانه می شدند. صنعت خودروسازی ژاپن چندین سال زودتر از صنعت خودروسازی ایالات متحده آمریکا به استفاده از مدارهای مجتمع روی آورد.[خوردوهای ساخت ژاپن در اوایل دههٔ 1970 نزد خریداران بریتانیایی محبوبیت کسب کردند. در این میان خودروهای نیسان که در بریتانیا با نام داتسون بازنشانی شده بودند (برند نیسان تا پیش از سال 1983 برای خودروهای ثبت شده در بریتانیا استفاده نمی شد) به خاطر اطمینان پذیری و هزینه های کم، محبوبیت و اعتبار زیادی کسب کردند؛ در عین حال زنگ زدن بدنه یکی از مشکلات اصلی آن ها محسوب می شد.