همه چیز درباره سیتروئن موسس شرکت خودروسازی فرانسوی

آندره گوستاو سیتروئن در 1900 از «اکول پلی تکنیک» فارغ التحصیل شد و پس از آن به عنوان یک مهندس و طراح صنعتی مشغول به کار شد. در همان سال از لهستان که زادگاه مادرش بود، دیدار کرد. طی این سفر نجاری را دید که مشغول کار روی چرخ دنده ای با ساختار استخوان ماهی بود. این چرخ دنده با صدای کمتر و به شکلی روان تر کار می کرد. سیتروئن حق اختراع و امتیاز آن را با مبلغی بسیار اندک خریداری کرد که همین خرید ساده منجر به اختراعی شد که به سیتروئن اعتبار فراوانی بخشید؛ یعنی چرخ دنده های مارپیچی دوبل.

«آندره گوستاو سیتروئن 5 فوریه 1878 در پاریس متولد شد و 3 ژوئیه 1935 در همین شهر چشم از جهان فروبست. او مهندس و کارخانه دار برجسته فرانسوی بود که روش های تولید انبوه هنری فورد را در صنعت خودروسازی اروپا متداول کرد. او بیشتر به خاطر خودرویی که نامش بر وی مانده، یعنی سیتروئن و نیز به کار بردن چرخ دنده های مارپیچی دوبل شهره است. او پنجمین و آخرین فرزند یک تاجر الماس یهودی با نام لوی سیتروئن از هلند و همسر لهستانی اش ماتسا کلایمن و نیز از خویشاوندان نزدیک فیلسوف انگلیسی سر ای. جی. آیر بود. وقتی آندره شش ساله بود پدرش - احتمالا به دنبال سرمایه گذاری در یک معدن الماس آفریقای جنوبی که با عدم موفقیت مواجه شد - خودکشی کرد. گفته می شود آندره جوان با مشاهده ساخته شدن برج ایفل (در سال های 1889-1887) تصمیم گرفت که یک مهندس شود.

وی در 1900 از «اکول پلی تکنیک» فارغ التحصیل شد و پس از آن به عنوان یک مهندس و طراح صنعتی مشغول به کار شد. در همان سال از لهستان که زادگاه مادرش بود، دیدار کرد. طی این سفر نجاری را دید که مشغول کار روی چرخ دنده ای با ساختار استخوان ماهی بود. این چرخ دنده با صدای کمتر و به شکلی روان تر کار می کرد.

سیتروئن حق اختراع و امتیاز آن را با مبلغی بسیار اندک خریداری کرد که همین خرید ساده منجر به اختراعی شد که به سیتروئن اعتبار فراوانی بخشید؛ یعنی چرخ دنده های مارپیچی دوبل. همچنین طراح آرم شرکت سیتروئن نیز از همین طرح الهام گرفته است. سیتروئن با همراهی دو تن از دوستانش یک کارگاه ساخت چرخ دنده های مارپیچی را راه اندازی کرد. با دستیاری وی کارخانه خودروسازی مورس - تولیدکننده خودرو های مسابقه - توانست در 1908 تولید خود را از 125 خودرو به 1200 خودرو در سال افزایش دهد. در 1912 سیتروئن شرکت چرخ دنده های سیتروئن را راه اندازی کرد و همزمان به ریاست فدراسیون کارفرمایان خودرو نائل شد. پیش از شروع جنگ جهانی اول در سفری به آمریکا با هنری فورد دیدار کرد.

با وقوع جنگ جهانی اول، سیتروئن - که به عنوان کاپیتان دوم توپخانه به ارتش فرانسه پیوسته بود - توانست ارتش این کشور را متقاعد به تولید انبوه تسلیحات کند. در 1915 یک کارخانه تولید جنگ افزار را راه اندازی کرد که سالانه تا 55 هزار گلوله توپ تولید می کرد. در پی این موفقیت مسئولیت سازماندهی تامین برخی مواد اولیه حیاتی برای همه کارخانه های اسلحه سازی فرانسه بر عهده وی نهاده شد. سیتروئن طی این جنگ - بیش از هر چیز به عنوان یک کارشناس پیشرو تولید در فرانسه - به شهرتی بین المللی رسید. وی همچنین به کارخانه رنو که طی جنگ 35 هزار نفر را برای تولید جنگ افزار به کار گرفته بود، کمک شایانی کرد.

پس از جنگ جهانی اول در میانه 1919 سیتروئن به عنوان یکی از مدیران شرکت فرانسوی دوبل به کار گرفته شد. هدف این شرکت ساخت خودرو های بخار در فرانسه بود. دیگر مدیران این شرکت عبارت بودند از پل سیکالت از شرکت رنو، ام. مری از شرکت تورکات مری؛ ام. دلاگ، طراح خودرو. این طراحی آسان نبود و سیتروئن به پروژه های دیگری روی آورد.

در 1919 سیتروئن کارخانه اسلحه سازی اصلی خود را به منظور تولید انبوه اتومبیلی کوچک و ارزان تغییر کاربری داد و به این ترتیب نخستین خودروی سیتروئن با نام سیتروئن تیپ ای، در 1919 به خط تولید رسید. در سال 1920 شرکت متبوع وی به دلیل کمبود سرمایه باب مذاکراتی را با کمپانی جنرال موتورز برای فروش شرکت گشود، اما مدیران وقت جنرال موتورز در مراحل پایانی واگذاری، این سرمایه گذاری را نامعقول دانسته و معامله را فسخ کردند. در پی این انصراف، کارخانه های جدید سیتروئن راه اندازی و بدل به یکی از بزرگ ترین شرکت های خودروساز در فرانسه (بزرگ ترین در اروپا و چهارمین در جهان) شد.

در ژانویه 1931 دولت فرانسه به وی مدال «افسر بزرگ لژیون دونور» را اعطا کرد. سیتروئن سفر های علمی متعددی را تامین مالی کرد که از آن میان باید به طی مسافت 13 هزار کیلومتری یک خودرو از بیروت تا پکن اشاره کرد (32-1931). تولید اسباب بازی های سیتروئن، نورپردازی برج ایفل و میدان کنکورد برای نمایش نام تجاری سیتروئن با 125 هزار لامپ از جمله فعالیت های تجاری وی در سال 1925 بود که این نورپردازی تا سال 1934 و ورشکستگی شرکت ادامه یافت.

شرکت سیتروئن طی دوران رکود بزرگ حاضر نشد از هزینه های خود بکاهد و تنها اتومبیل دیفرانسیل جلوی آن زمان با نام سیتروئن 7 را در 1934 روانه بازار کرد که هر چند فروش شرکت را بالا برد، اما هزینه های بالای تولید آن به ورشکستگی شرکت سیتروئن در 1934 انجامید. آندره سیتروئن کنترل شرکت را از دست داد و کمپانی میشلین که تولیدکننده لاستیک های اتومبیل بود آن را تصاحب کرد، اما شرکت در 1935 از نو سازماندهی شد.

آندره سیتروئن در 1935 در حالی در پی ابتلا به سرطان معده درگذشت که برای تولید خودرو پول کافی در اختیار نداشت. او در گورستان مونپارناس با حضور خاخام اعظم پاریس به خاک سپرده شد.

در 1992، پارکی در پاریس به نام آندره سیتروئن افتتاح شد که در کنار کارخانه خودروسازی سابق سیتروئن - که تا دهه 1970 دایر بود - واقع شده بود. کارخانه مزبور طی سال های 1976تا 1984 تخریب شد. در 1998 نام آندره سیتروئن به فهرست تالار مشاهیر صنعت خودروسازی در دربورنِ میشیگان افزوده شد.