صنعت خودرو در برنامه همکاری های 25 ساله ایران و چین
صنعت خودروی هرکشوری به دلیل ارزش و جایگاه ویژه آن در شبکه تولید صنعتی و خدمات پس از فروش، یکی از شاخصهای توسعه یافتگی محسوب میشود. این صنعت به لحاظ ارتباط گسترده با زنجیرهایی از صنایع قبل و بعد خود، صنعتی کلیدی محسوب شده و دارای پتانسیل بالایی در اشتغالزایی و نقشی مؤثر در رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... ایفا می کند. صنعت خودرو به دلیل ارتباط با بیش از60 صنعت دیگر به لکوموتیو صنایع معروف می باشد. در ساخت خودرو، مجموعهای از تکنولوژی رشته های مختلف صنعتی (فلزی، پالستیک، شیمیایی، پارچه، عایق، شیشه، الکترومکانیک، برق، متالوژی و...)، طراحی، مدیریت و اقتصاد به کار رفته است و به همین دلیل این صنعت را به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی به حساب می آورند. صنعت خودروی ایران شاهد فراز و نشیب های فراوانی بوده است، اما در مجموع، امروزه به عنوان بخش مهمی از کل صنعت و اقتصاد ملی کشور محسوب می شود، به نحوی که جامعه از آن انتظارات فراوانی دارد. صنعت خودرو به خاطر آنچه برآن گذشته و میگذرد به شدت با اتفاقات مهم اجتماعی و سیاسی همچون انقلاب، جنگ تحمیلی و برنامه های توسعه ای چه در مسائل عمرانی و اقتصادی چه در روابط خارجی و یا دررابطه با وضع تحریم های ناعادلانه عجین شده است. حتی پس از تحریمهای آمریکا، کشورهای دیگر ارتباط صنعتی با ایران را کاهش دادند و به دنبال آن خودروهای چینی نیز از بازار کشور خارج شدند. حال پس از مدت ها برخی اخبار حاکی از آن است که قرار است چین شریک تجاری ایران درصنعت خودرو شده و این موضوع میتواند باعث سروسامان دادن به بازار آشفته ایران شود.
لازمه رقابتی شدن اقتصاد ایران، با مواردی همچون، ایجاد فرهنگ تعامل بین المللی، مشارکتراهبردی و اتحاد با کشورها و بازارها، مشارکت درتولید جهانی، بازکردن بخش مالی به صورت تدریجی و مرحله ای و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی تحقق میابد. اهم روش های اجرایی توسعه شرکت های خودروسازی و راه پیشگیری برای بقاء، پیروی از استراتژی هایی نظیر سرمایه گذاری مشترک با سازندگان جهانی، پلتفرم مشترک، خرید و یا ادغام، یافتن شرکای راهبردی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی با پشتیبانی مدیریتی و انتقال برخی عملیات به بازار مقصد، تولید، فروش و خدمات پس از فروش، و تحقیق و توسعه است.
در این متن ما به دنبال بررسی ابعاد تفاهم نامه 25 ساله ایران و چین در حوزه صنعت خودرو و فرصت های موجود برای همکاری و البته خطرات این مسیر هستیم.
چین بازیگر جدی عرصه اقتصاد جهان در قرن 21 به شمار می رود، و در صنعت خودرو، این کشور به متنوع ترین بازار عرضه خودروهای جدید بشمار می آید. در این کشور زنجیره های سازندگان بسیار قوی در زمینه ساخت قطعات خودرو(OEM) و قطعات یدکی (OES) شکل گرفته است و علاوه بر زنجیره های سازندگان، زنجیرههای طراحی اجزای خودرو، زنجیره های تست و تایید خودرو نیز در چین توسعه زیادی یافته و با شرکت های بزرگ و مطرح جهانی همکاری می کند.
بازار چین به صورت تخصصی در زمینه خودروهای کیفی و ارزان قیمت در دنیا وارد عمل شده و می توان این کشور را به عنوان بهترین مرجع خودروهای کیفی و ارزان قیمت برای سبد محصولات خودرویی ایران تشخیص داد. ایران و چین سالهاست از روابط اقتصادی نزدیکی با یکدیگر برخوردارند و به ویژه در دوران تحریم، چینی ها یکی از منابع اصلی تامین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز صنایع مختلف به خصوص خودروسازی بوده و هستند. در همین تحریم های فعلی، اگرچه چینی ها فعالیت خودروسازی خود را در ایران به حداقل رسانده اند. با این حال کماکان بخش اعظم مواد اولیه و قطعات موردنیاز قطعهسازان و خودروسازان داخلی از سمت چین تامین می شود. حالا به نظر می رسد با توجه به سختی ها و دردسرهای زیادی که تحریم برای اقتصاد ایران و بخش صنعت و به طور خاص خودروسازی داشته، دولت ایران به دنبال همکاری مستمر و طولانی با چین بوده تا شاید ثباتی نسبی اما بلندمدت را در اقتصاد تجربه کند.
سند همکاری 25 ساله ایران و چین نیز نشان می دهد دو طرف برای آینده، حساب ویژهای روی هم باز کرده اند. اعم از اینکه ایران می خواهد از چینی ها جذب سرمایه کند و چین نیز به دنبال استفاده کم هزینه تر از منابع انرژی ایران و همچنین به دنبال حضور پررنگ تر در بازارهای کشورمان است و در این بین، «خودرو» گزینه ای جذاب برای آنها به شمار می رود.
تفاهمنامه 25 ساله ایران چین در حوزه صنعت خودرو حاوی موارد زیر است:
همکاری بین شرکت های خودروساز دو کشور به منظور انتقال فناوری و تولید مشترک جهت عرضه در بازار دو کشور و کشورهای ثالث از طریق ایجاد چرخههای تولید
مشارکت شرکت های خودروییِ چینی با دو خودروساز ایرانی از قبیل اشتراکگذاری دانشهای فنی در زمینه ایجاد پلتفرمهای مشترک و...
طراحی شهرک صنعتی تولیدخودرو و صنایع مرتبط با تمرکز بر استفاده از فناوری انرژی تجدیدپذیر
بایستی این همکاری دارای الزاماتی باشد تا همین قرارداد بلند مدت و استراتژیک در صنعتخودرو برای ما به یک معامله برد-برد ختم شود.
راهبردهایی جهت موفقیت آمیز بودن این تفاهم نامه:
چین در سالیان اخیر به بازار خودروی ایران تنها به عنوان یک بازار مصرف نگاه کرده و زمینه انتقال دانش و فناوری را فراهم نیاورده است، بنابراین درگام اول باید جزئیات این قرارداد مشخص و همچنین آورده چینی ها برای صنعت خودرو اعلام شود، تا بتوانیم از این قرارداد به نفع خود استفاده کنیم و همچنین در مقابل آن چیزی که در اختیار چینی ها قرار میدهیم، باید هم وزنش چینی ها قدم های مناسبی را بردارند، تا این قرارداد برای هر دوطرف سود داشته باشد، نه اینکه تنها یکطرفه اجرایی شود.
با اشاره به بندهای این قراداد در زمینه پلتفرمها این نکته را مدنظر داشته باشیم که لازم است سرمایه گذاری بر روی یک پلتفرم مشترک تعریف شود که با این حساب می توان محصولاتی با برندی مشترک تهیه و تولید کرد. در زمان حال برخی از شرکت های بخش خصوصی کشورمان ارتباط خوبی با خودروسازان چینی دارند و فعالیت خود را آغازکرده اند. به هرحال در دوره ای که شرکت های غربی هیچ کدام حاضر به همکاری با ایران نشدند، همکاری با چین می تواند کمک کننده باشد، اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن این است که مشکل ما با شرکت های غربی در خصوص چین دوباره تکرار نشود؛ ایران سالیان سال از قبل انقلاب با شرکت های غربی ازجمله با شرکت های فرانسوی کار کرده و آسیب هایی نیز از سمت آن ها دیده است.
مسئله نقل و انتقال پولی و بانکی باید مشخص شود، در برجام نیز مشاهده کردیم که اروپایی ها اعلام کردند که سازوکار مالی اینستکس را راه اندازی خواهند کرد، اما این مسئله در عمل اتفاق رخ نداد. حال با توجه به اینکه به نظر می رسد قرارداد بلند مدت بین ایران و چین منعقد خواهد شد و تحریم ها ی آمریکا ادامه خواهد یافت، باید مشخص شود که سازوکار نقل و انتقال پول چگونه خواهد بود؛ چراکه در حال حاضر چندین میلیارد دلار از منابع ما در چین بلوکه است، بنابراین تا زمانیکه این مسائل تعیین تکلیف نشود، نمی توان چندان به اجرای این قرارداد خوشبین بود.
نکته حائز اهمیت در این قرارداد، زمان اجرای پروژه است. در حال حاضر خودروسازی ایران تحریم است و چینی ها نیز بر موج آن سوار شده اند، بنابراین ممکن است شکل گیری همکاری جامع ایران و چین در حوزه خودرو، احتمالا به بعد از لغو تحریم ها موکول شود. این درحالی است که اگر 25 سال استفاده از بازار خودرو ایران، چینی ها را تحریک کرده و سبب تغییر سیاست های تحریمیشان شود، مشارکت بزرگ طرفین زودتر آغاز خواهد شد. البته این احتمال نیز هست که چینی ها تا زمان لغو تحریم صبر کرده و در این مدت، مقدمات حضور 25 ساله شان در خودروسازی ایران را فراهم کنند.
صنعت خودروی ایران برای پیمودن مسیر سریع رقابتی شدن و اقتصادی تولید کردن، باید عرضه مدل های جدیدی را مورد مطالعه قرار دهد، به ویژه آن که پتانسیل های بسیار بالایی در کشور هایی از جمله چین وجود دارد، که با برنامه ریزی درست باید از این توانمندی استفاده کامل کرد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
