لوله های بتنی به عنوان عاملی موثر در خدمت رسانی به منظور انتقال آب و فاضلاب از یک نقطه به نقطه دیگر مورد استفاده قرار می گیرند. این لوله های مدفون بتنی ممکن است به علت فرسودگی و خوردگی دچار آسیب شوند که این امر هزینه بسیار بالایی را در بر خواهد داشت. سنگین بودن وزن لوله های بتنی, احتمال شکستن آنها در هنگام حمل و نقل, عدم سهولت عملیات نصب و خوردگی از جمله معایب این لوله ها به شمار می آیند.
بدون تردید موضوع خوردگی این لوله ها و روش های پیشگیری از آن به مسئله ای حائز اهمیت در بین مهندسین و فعالان حوزه آب و فاضلاب تبدیل شده است. لوله های بتنی در صورت مجهز شدن به پوشش های مناسب و مقاوم عمر طولانی تری خواهند داشت و دچار خوردگی نمی شوند. دلیل اصلی تخریب و خوردگی لوله های فاضلاب بتنی اسید سولفوریک است که می تواند در قسمت های مختلف از جمله تاج لوله باعث تخریب شود. گرما و کم بودن شیب خط انتقال می توانند خوردگی را تسریع بخشند و تخریب را افزایش دهند. به همین دلیل مهندسین به دنبال راه های مقاوم سازی لوله های آب و فاضلاب در برابر آسیب های ناشی از خوردگی و تخریب می باشند و توجه خاصی به این موضوع می نمایند.
از جمله آسیب هایی که ممکن است به لوله های بتنی آب و فاضلاب وارد شود می توان به شکستگی, لب پریدگی, سایش, خوردگی عنصر مسلح کننده, تخریب بر اثر سیکل انجماد و انقباض و خوردگی بتن اشاره نمود. خوردگی یکی از مشکلات عمده لوله های بتنی و مهم ترین عامل تخریب آنها می باشد. مهم ترین عوامل موثر بر خوردگی لوله های بتنی به شرح زیر می باشند:
خاک های سولفاته
خاک سولفاته به خاکی گفته می شود که به مقدار قابل توجهی سولفات های سدیم, کلسیم و منیزیم در آن وجود داشته باشد. هنگامی این سولفات ها منجر به تخریب می شوند که قسمتی از لوله در خاک قرار گرفته باشد.
خاک های اسیدی
خوردگی ناشی از خاک های اسیدی زمانی رخ می دهد که لوله های بتنی در خاک های محتوی سرباره و ضایعات صنعتی قرار گیرند.
کلر
وجود آنیون ها یا یون های منفی در بتن مقاومت آن را کاهش می دهد و باعث از بین رفتن عنصر تقویت کننده می شود. آنیونی که باعث چنین تخریبی در لوله های آب و فاضلاب بتنی می شود یون کلر است.
دی اکسید کربن
رطوبت یا دی اکسید کربن با بتن واکنش می دهد و کربنات کلسیم تولید می کند. این نوع خوردگی تنها یک لایه سطحی ایجاد می کند که خطر چندانی ندارد اما در مواقعی که احتمال نفوذ کربنات کلسیم وجود دارد سرعت خوردگی و خطر آن را تسریع می بخشد.
گوگرد
باکتری های گوگرد موجود در فاضلاب مهم ترین عامل حمله بیوژیکی به بتن می باشند. اصلی ترین دلیل ایجاد بو و خوردگی در لوله های آب و فاضلاب ترکیبات گوگردی است که به علت ریختن فاضلاب های صنعتی در تأسیسات و فعل و انفعالات ناشی از ترکیبات گوگردی صورت می گیرد. باکتری های گوگرد در فاضلاب های خانگی اثر تخریبی روی بتن ندارند اما در شرایطی که سرعت جریان فاضلاب کم اما غلظت و درجه حرارت آن بالا باشد باکتری های هوازی, ترکیبات آلی و معدنی گوگرد را به اسید سولفوریک تبدیل می کنند که این ماده باعث خوردگی سطح بتن می شود.
به منظور جلوگیری از خوردگی لوله های بتنی می توان از موارد زیر استفاده نمود: