صنعت خودرو سازی چین

صنعت خودروسازی در چین از سال 2008 بزرگ ترین صنعت جهان بر پایه تعداد خودروی تولید شده بوده است. از سال 2009 تولید سالانهٔ خودرو در چین از میزان تولید خودرو در اتحادیهٔ اروپا، یا از مجموع تولید ایالات متحده آمریکا و ژاپن پیشی گرفت.

چهار شرکت اصلی تولیدکنندهٔ خودروی چین که طبق رسم با نام «چهار بزرگ» شناخته می شوند، سایک موتور، دانگ فنگ، فاو و چانگان هستند. سایر خودروسازان چینی شامل جیلی، گروه خودروسازی پکن، برلیانس اتومتیو، گروه خودروسازی گوانگ ژو، گریت وال، بی وای دی، چری و جیان گوای جی ای سی می شوند. علاوه بر این چندین تولیدکنندهٔ چند ملیتی نیز با تولیدکنندگان بومی چین مشارکت می کنند.

در حالی که بیشتر خودروهای تولید شده در چین در بازار داخلی این کشور به فروش می رسند، اما صادرات این کشور در سال 2011 به 814٬300 دستگاه رسید.

اصالت صنعت خودروسازی چین به طور عمده به شوروی بازمی گردد (کارخانه ها و طراحی های ثبت شدهٔ خودروها در دههٔ 1950 با کمک اتحاد جماهیر شوروی بنیانگذاری شدند) و در 30 سال نخست تشکیل جمهوری، دارای ظرفیت کمی بود که از 100 تا 200 هزار دستگاه در سال تجاوز نمی کرد. از اوایل دههٔ 1990 این صنعت به سرعت توسعه یافت. در ابتدا تولید سالانهٔ خودرو در چین در سال 1992 از مرز یک میلیون دستگاه گذشت. تا سال 2000 کشور چین بیش از دو میلیون خودرو در سال تولید می کرد. پس از ورود چین به سازمان تجارت جهانی در سال 2001، توسعهٔ بازار خودرو شتاب بیشتری گرفت. بین سال های 2002 تا 2007 بازار ملی خودروی چین به طور میانگین به میزان 21 درصد، یا به عبارت دیگر معادل یک میلیون دستگاه در هر سال رشد کرد. در سال 2009 کشور چین در مجموع 13٫79 میلیون دستگاه خودرو تولید کرد که 8 میلیون از آن ها خودروی سواری بوده و 3٫41 میلیون آن ها وسایل نقلیه تجاری بودند؛ صنعت خودروسازی چین با این حجم تولید از ایالات متحده آمریکا پیشی گرفت و به بزرگ ترین تولیدکنندهٔ خودرو در جهان بر پایهٔ حجم تولید بدل شد. در سال 2010 هم فروش و هم تولید خودروی این کشور به 18 میلیون دستگاه رسید که 13٫76 دستگاه از آن ها خودروی سواری بودند؛ این تعداد، چه در زمینهٔ تولید و چه در زمینهٔ فروش بیشترین رقم ثبت شده توسط یک کشور در تاریخ صنعت خودروسازی بود.در سال 2014 مجموع تولید خودرو در چین به رقم 23٫72 میلیون دستگاه رسید که معادل 26٪ از کل حجم تولید خودرو در جهان بود.

تعداد خودروها، اتوبوس ها، ون ها و کامیون های پلاک شده ای که در سطح جاده های چین تردد می کردند در سال 2009 به 62 میلیون دستگاه رسید. شرکت مشاورهٔ مک کینزی و شرکا تخمین می زند که بازار خودروی چین بین سال 2005 تا 2030 به میزان ده برابر رشد خواهد کرد.تعداد خودروهای ثبت شده در چین در مارس 2017 به رقم 300٫3 میلیون دستگاه رسید.

گروه صنعتی اصلی برای صنعت خودروسازی چین با نام «انجمن تولیدکنندگان خودروی چین» (中国汽车工业协会) شناخته می شود.

کشور چین دارای چهار تولیدکنندهٔ خودروی بومی است که طبق رسوم با نام «چهار بزرگ» شناخته می شوند: شانگهای جنرال موتورز (تحت مشارکت با جنرال موتورز)، دانگ فنگ، فاو و چانگان شرکت بایک بارها جایگاه چانگان به عنوان چهارمین خودروسازی بزرگ چین را به چالش کشیده است. گوانگ ژو اتومتیو نیز از جمله شرکت های تحت مالکیت دولت است.

شرکت صنعت خودروسازی شانگهای (به چینی: 上海汽车集团股份有限公司) که با نام سایک (上汽) یا سایک-جی ام (上汽通用) نیز شناخته می شود، یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی تحت مالکیت دولت است که مقر اصلی آن در شانگهای واقع شده و به صورت سرمایه گذاری مشترک با شرکت دولتی آمریکایی جنرال موتورز فعالیت می کند. حجم تولید این شرکت به میزان بیش از 6٫9 میلیون دستگاه خودرو در سال 2017 از هر خودروساز چینی دیگری بیشتر بود.

سایک خودروهای خود را تحت نشان های تجاری متنوعی به فروش می رساند. نام های تجاری که تحت انحصار سایک هستند عبارتند از مکسوس، ام جی، رووی و یوجین. محصولاتی که توسط شرکت های سرمایه گذاری مشترک سایک تولید می شوند، با مارک هایی شامل بااوجون، بیوک، شورلت، ایوکو، اشکودا، فولکس واگن و وولینگ به فروش می رسند.

شرکت دانگ فنگ موتور (به چینی: 东风汽车公司) که در زبان چینی به صورت مخفف 东风 نوشته می شود، یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی تحت مالکیت دولت است که مقر اصلی آن در ووهان قرار دارد. این شرکت با تولید بیش از 4٫1 میلیون دستگاه خودرو در سال 2017، دومین خودروساز بزرگ چین در آن سال از نظر حجم تولید بوده است.[14] نشان های تجاری متعلق به این شرکت عبارتند از دانگ فنگ، ونوشا و آئولوس. شرکت های سرمایه گذاری مشترک آن نیز عبارتند از کامینز، دانا، هوندا، نیسان، اینفینیتی، پی اس ای پژو سیتروئن، رنو، کیا و یولانگ.

شرکت سهامی گروه فاو (به چینی: 第一汽车集团) که در زبان چینی به صورت مخفف 一汽 نوشته می شود، یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی تحت مالکیت دولت است که مقر اصلی آن در چانگچون قرار دارد. در سال 2017 این شرکت با تولید 3٫3 میلیون خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ چین از نظر حجم تولید شناخته شد.[14] فاو علاوه بر فروش خودروهای خود با نام تجاری فاو، آن ها را تحت نشان های تجاری متفاوت دیگری از جمله بسترن/بنتنگ، داریو، هایما، هونگ چی، هوالی، جیه فنگ، جیلین، اولِی، جیه فنگ و یوان ژنگ، و تیانجین ژیالی نیز به فروش می رساند. سرمایه گذاری های مشترک فاو نیز خودروهای آئودی، جنرال موتورز، مزدا، تویوتا و فولکس واگن را به فروش می رسانند.

گروه چانگان اتومبیل (به چینی: 重庆长安汽车股份有限公司) که در زبان چینی به صورت مخفف 长安 نوشته می شود، یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی است که مقر اصلی آن در چونگ کینگ قرار داشته و یک شرکت تحت مالکیت دولت است. این شرکت با تولید 2٫8 میلیون خودرو در سال 2017، به عنوان چهارمین خودروساز بزرگ چین از نظر حجم تولید رده بندی شد. خودروهایی که طراحی، توسعه، تولید و فروش آن ها توسط شرکت چانگان صورت می گیرد تحت نام تجاری چانگان، و خودروهای تجاری این شرکت نیز تحت نام تجاری چانا به فروش می رسند. شرکت ّای خارجی سرمایه گذاری مشترک این شرکت نیز شامل سوزوکی، فورد، مزدا و پی اس ای پژو سیتروئن می شوند.

گروه بایک (به چینی: 北汽集团) که در زبان چینی به صورت مخفف 北汽 نوشته می شود، یک شرکت اقتصادی و هلدینگ چینی تحت مالکیت دولت، متشکل از چندین شرکت تولیدکنندهٔ خودرو و ماشین است که در پکن واقع شده است. شرکت بایک در سال 2014 با تولید 2٫5 میلیون دستگاه خودرو در جایگاه پنجمین خودروساز بزرگ چین در زمینهٔ تولید خودرو قرار گرفت.شرکت های تابعهٔ اصلی این شرکت شامل بایک موتور، شرکت تولیدکنندهٔ خودروهای سواری، باو، سازندهٔ خودروهای شاسی بلند و نظامی، و فوتون موتور، سازندهٔ کامیون، اتوبوس و تجهیزات کشاورزی می شود. سازمان مادر شرکت بایک، هیئت مدیریت و نظارت بر منابع (SASAC)، تحت مالکیت شهرداری پکن است. این شرکت دارای سرمایه گذاری مشترک با هیوندای و مرسدس-بنز است.

سایر تولیدکنندگان خودروی قابل اشارهٔ چین عبارتند از:

بی وای دی یک شرکت خودروسازی که توسط شرکت بی وای دی که در سطح جهان بخاطر باتری ها و اتوبوس های برقی اش شناخته شده است، بنیانگذاری شده است. این خودروسازی همچنین در سال 2017 به عنوان هفتمین نشان تجاری پرفروش چین شناخته شده است.

گاک (گروه خودروسازی گوانگ ژو) یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی تحت مالکیت دولت است که مقر اصلی آن در گوانگ ژو قرار دارد. این شرکت با تولید بیش ار 2 میلیون خودروی در سال 2017، ششمین خودروساز بزرگ چین در آن سال بوده است. گاک خودروهای سواری خود را تحت نشان تجاری ترامپ چی به فروش می رساند. این شرکت در چین بیشتر بخاطر سرمایه گذاری مشترکش با فیات، هوندا، ایسوزو، میتسوبیشی و تویوتا شناخته شده است.

جیلی بزرگ ترین شرکت تولیدکنندهٔ خودرو با مالکیت خصوصی، و هفتمین خودروساز بزرگ در تمام دوران در چین است. نشان تجاری جیلی اتو که نشان تجاری پرچمدار شرکت جیلی است، در سال 2017 به عنوان برترین برند خودروی چین شناخته شد. جیلی که در حال حضر یکی از گروه های خودروسازی با سریع ترین رشد در سطح جهان است، برای مالکیتش بر شرکت خودروسازی لوکس سوئدی، ولوو در چین شناخته شده است. نشان های تجاری خودروهای سواری این گروه شامل جیلی اتو، ولوو کارز و لینک اند کو هستند.

گریت وال هشتمین خودروساز بزرگ چین در سال 2017، و بزرگ ترین تولیدکنندهٔ خودروهای شاسی بلند است. گریت وال خودروهای خود را تحت نام های تجاری هاوال و وِی به فروش می رساند.

برلیانس اتو یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی چینی تحت مالکیت دولت است که در شن یانگ واقع شده است. این شرکت در سال 2017 نهمین خودروساز بزرگ چین بوده است. برلیانس اتو دارای سرمایه گذاری مشترک خارجی با ب ام و و علاوه بر این خودروهای سواری را تحت نام تجاری خودش برلیانس به فروش می رساند.

چری یک شرکت تولیدکنندهٔ خودروی دولتی چینی است که مقر اصلی آن در آن هوئی واقع شده است. این شرکت در سال 2017 دهمین خودروساز بزرگ چین بوده است. این شرکت دارای یک سرمایه گذاری مشترک خارجی با شرکت های جگوار و لندرور جهت تولید خودروهایی با نشان های تجاری جگوار و لندرور در چین است. چری علاوه بر این خودروهایی را با نشان های تجاری چری و کوروس به فروش می رساند.

تولیدکنندگان خارجی با سرمایه گذاری مشترک
شرکت هایی از کشورهای دیگر که به صورت مشارکتی در چین در امر تولید فعالیت می کنند، شامل لوکسژن، دایملر-بنز و جنرال موتورز می شوند. در این میان جنرال موتورز در چین خودروهای متعددی را در چهار کارخانه تولید می کند که مهم ترین آن ها خودروهای بیوک هستند؛ اگرچه برخی مدل های شورلت و کادیلاک نیز با سرمایه گذاری مشترک 50/50 با سایک موتور، که سابقاً با نام شرکت شانگهای جنرال موتورز شناخته می شد، به تولید می رسند.در نوامبر 2018 این شرکت مدل های جدیدی از شورلت را برای عرضه در بازار چین معرفی کرد که شامل یک مدل ملیبو ایکس ال با فاصلهٔ افزایش یافتهٔ بین محورها، یک خودروی شاسی بلند مفهومی شورلت و مدل جدید شورلت مونزا می شدند.

شرکت بیجینگ بنز اتومتیو یک سرمایه گذاری مشترک میان بایک موتور و دایملر آگ است. تا نوامبر 2018 دست کم دو میلیون دستگاه خودروی مرسدس-بنز به واسطهٔ همکاری این دو شرکت در کشور چین تولید شده است.در اواخر سال 2018 این شرکت اعلام کرد که در حال توسعهٔ یک سدان جدید مرسدس-بنز کلاس-ای ال برای عرضه در چین و جهت رقابت با سدان آئودی ای3 ساخت چین و سدان ب ام و سری 1 است.دایملر و یک شریک دیگرش، بی وای دی اتو همزمان مشغول به ساخت یک خودروی برقی با نام دنزا برای بازار چین بودند که نمونهٔ بهبود یافتهٔ آن یعنی خودروی دنزا 500 در مارس 2018 معرفی شده بود.بر پایه گذارش ها، در آن زمان دایملر بنز در حال انجام مذاکراتی با شرکت بی وای دی اتو جهت تولید یک مدل برقی از خودروی اسمارت در چین بوده است. همزمان با این مذاکرات، نمونهٔ بنزینی خودروی اسمارت از طریق واردات در بازار چین عرضه می شد.

شرکت هوندا موتور با گروه خودروسازی گوانگ ژو (گروه گاک) دارای سرمایه گذاری مشترک است و برای سرمایه گذاری به ارزش 3٫27 میلیارد یوان (469 میلیون دلار) در تولید وسایل نقلیه مبتنی بر انرژی های نو در چین در سال 2019، و احتمالاً تحت نشان تجاری ترامپ چی برنامه ریزی کرده است. مشارکت تویوتا در سرمایه گذاری در صنعت خودروسازی چین با همکاری گروه گاک است و این دو شرکت قرار است یک خودروی برقی را تحت نام تجاری گاک بسازند.شرکت نیسان به واسطهٔ سرمایهٔ مشترک با شرکت دانگ فنگ موتور در چین فعالیت می کند. در گزارشی در اوایل سال 2018 اشاره شده است که قرار است این دو شرکت به واسطهٔ همکاری خود، علاوه بر توسعه و گسترش کارخانهٔ دانگ فنگ در گوانگ ژو، کارخانهٔ جدیدی را نیز در ووهان جهت افزایش ظرفیت تولید احداث کنند.در بروزرسانی تکمیلی این گزارش در اوت 2018 آمده است که نیسان و گروه دانگ فنگ تصمیم دارند جهت افزایش حجم تولید خودروهای نیسان در چین تا 2٫1 میلیون دستگاه در سال، حدود 900 میلیون دلار سرمایه گذاری کنند. تا تاریخ 1 سپتامبر 2018 نخستین خودروی سدان برقی نیسان برای بازار چین با نام سیلفی زیرو امیشن در حال تولید بوده است.

خودروهای متعدد فولکس واگن و آئودی که در کشور چین تولید شده اند، تحت دو سرمایه گذاری مشارکتی فاو-فولکس واگن و سایک فولکس واگن ساخته شده اند.در سال 2018 این اتحاد سه کارخانهٔ فاو-فولکس واگن را در چین افتتاح کرد: در چینگ دائو، در فوشان و در تیانجین. تا سال 2019 قرار بوده که شرکت آئودی هفت مدل مختلف خودروی شاسی بلند را در چین به تولید برساند. یک مقام اجرائی بخش مرتبط با خودروهای آئودی در اتحاد فاو-فولکس واگن گفته است که تا سال 2020 دو میلیون دستگاه خودروی آئودی تولید شده در چین در این کشور به فروش خواهد رسید. تا پایان سال 2017 آمار کل فروش آئودی در کشور چین معادل 777٬000 دستگاه بوده است. شرکت سرمایه گذاری مشترک سایک فولکس واگن نیز در اواخر سال 2018 در حال احداث یک کارخانه در انتینگ، در نزدیکی شانگهای جهت تولید خودروهای برقی بوده است. در اواخر سال 2019 شرکت فولکس واگن اعلام کرد که این کارخانه در سال 2020 تولید سالانه 300٬000 دستگاه خودروی برقی را آغاز خواهد کرد و این میزان تا سال 2025 به یک میلیون دستگاه در سال خواهد رسید.

انتظار می رفت که شرکت ب ام و و شریک تجاری چینی خود، هولدینگ گروه خودروسازی برلیانس، در طول سال 2019 تعداد 520٬000 دستگاه خودرو را در چین به تولید برسانند. در اکتبر 2018 این شرکت آلمانی اعلام کرد که جهت افزایش میزان سهم مالکیت خود از گروه خودروسازی برلیانس از 50٪ به 75٪، 3٫6 میلیارد یورو (4٫16 میلیارد دلار) هزینه خواهد کرد. شرکت ب ام و همچنین تصمیم دارد تا به عنوان بخشی از اقدام برای رسیدن به هدف تولید 650٬000 دستگاه خودرو در سال با همکاری گروه برلیانس، که از اوایل دههٔ 2020 آغاز خواهد شد، با سرمایه گذاری 3 میلیار یورویی حجم تولید خود در کشور چین را بالا ببرد. این شرکت آلمانی علاوه بر این اتحادی را با شرکت گریت وال موتور جهت ساخت خودروهای برقی مینی در چین و عرضهٔ آن ها در بازار داخلی این کشور تشکیل داده است.

شرکت جگوار لندرور دارای سرمایهٔ مشترک با شرکت چری است. در یک گزارش خبری در ژوئیهٔ 2018 اشاره شده است که این شرکت جهت خلق یک مدل جدید برای بازار چین تصمیم بر افزایش سرمایهٔ خود دارد. در گزارش دیگری دربارهٔ شرکت جگوار لندرور که در اواخر ماه اکتبر منتشر شد، به برنامهٔ برگشت این شرکت اشاره شده بود، با این حال برنامهٔ خلق این مدل مفهومی نیز منتفی اعلام نشده بود.

مالکیت کامل شرکت ولوو کارز (بخش تولید خودروهای سبک شرکت ولوو) از سال 2010 متعلق به شرکت چینی جیلی بوده است و بیشتر خودروهای مدل ایکس سی60 را برای صادرات به کشورهای مختلف و همچنین برای عرضه در بازار داخلی چین، در این کشور به تولید می رساند. خودروهای دیگری که در چین (تا اواخر سال 2018) جهت عرضه در بازار داخلی و صادرات در چین تولید می شوند شامل بیوک انویژن، فورد فوکوس اکتیو، ولوو اس90 و کادیلاک سی تی6 اتصال برقی می شوند. (با توجه به تعرفه های گمرکی بازدارنده ای که در سال 2018 از سوی ایالات متحده اعلام شد، پیش بینی می شد که صادرات خودرو به این کشور با کاهش چشم گیری مواجه شود.)جیلی همچنین سرمایه گذاری هایی نیز در دایملر، ای بی ولوو (سازندهٔ کامیون، اتوبوس، تجهیزات ساخت و ساز و پیشرانه) و لوتوس انجام داده است.