ابریشم نوعی لیف پروتئینی است که از پیله کرم ابریشم به دست می آید که نرم، شفاف، ظریف و محکم می باشد. کرم ابریشم این الیاف را به هنگام دگردیسی از غدد بزاق خود ترشح می کند. این الیاف مجموعاً پیله را تشکیل می دهند.
برای به دست آوردن الیاف پیله ها را قبل از خروج کرم از پیله، تا 60 درجه حرارت می پزند تا کرم بمیرد و بتوان از الیاف ابریشم استفاده نمود از هر 250 کیلوگرم پیله حدود 20 کیلوگرم ابریشم خام به دست می آید.
کرم ابریشم در مناطق گیلان و خراسان پرورش می یابد و از ابریشم به صورت چلّه و پرز استفاده می کنند. بافت فرش های ابریشمی نیاز به مهارت و تخصص دارد و در حال حاضر این نوع فرش ها بیشتر در شهرهای اصفهان، قم، نائین، کاشان و تبریز بافته می شود.
خصوصیات فیزیکی ابریشم
خصوصّیات فیزیکی ابریشم به شرح زیر می باشد:
- رنگ ابریشم طبیعی خام زرد یا کرم می باشد.
- خاصیّت ارتجاعی آن از پنبه بیشتر و از پشم کمتر است.
- آب را به خوبی جذب می کند.
- در مقابل حرارت از مقاومت خوبی برخوردار است و تا 140 حرارت را به خوبی تحمل می کند ولی در حرارت e 175 متلاشی می شود.
- از قابلیت ریسندگی و تابندگی خوبی برخوردار می باشد.
- مقاومت زیادی در مقابل بیدزدگی دارد و به عبارتی بهتر بید بر روی ابریشم اثر ندارد.
- عرق بدن باعث کمرنگ شدن یا بی رنگ شدن الیاف ابریشم می گردد.
- هنگام سوختن از آن بوی مو یا پر سوخته متصاعد می شود.
- سطح مقطع آن به صورت بیضی نایکنواخت است.
خصوصیات شیمیایی ابریشم
- ابریشم از پروتئین های فیبروئین و سیرسین، چربی، واکس و مواد معدنی تشکیل شده است که البته 98٪ وزن آن را پروتئین ها تشکیل می دهد.
- از نظر تأثیر مواد شیمیائی اسیدهای رقیق در شرایط معمولی بر آن اثری ندارد ولی اسیدهای غلیظ ابریشم را متلاشی می کند، در مقابل اکسیدکننده ها به شدت حساس می باشد و قلیاهای غلیظ مثل سود سوزآور 5٪ ابریشم در خود حل می کند.