صادرات به عراق:
کشورعراق دومین منابع ذخایر نفتی جهان را دارا می باشد.بصره عراق نزدیکترین بازار صادراتی به ایران میباشد و فاصله آن تا آبادان 20 کیلومتراست، که نزدیکی مرز بصره به ایران، صادرات به عراق را تسهیل مینماید و این امرباعث اهمیت دربحث تامین مواد غذایی بازار عراق شده است و جزء مزیت های مهم صادراتی به عراق از سوی ایران محسوب می شود.
در سال های اخیر حضور شرکتهای چینی، برای فروش خودرو و لیزینگ بودن آنها شرایط رقابت را برای شرکتهای ایرانی سختتر نموده است.مسئولین کشورعراق تصمیم گرفته اند قطعات مورد نیاز خودرو را از کشورهای ایران و چین تامین کنند.
مهمترین اقلام برای صادرات به عراق در سال های گذشته انواع کاشی، سیمان سفید، کولر آبی خانگی، مواد شیمیایی، رب گوجه فرنگی، لوازم خانه داری و پاکیزگی، هندوانه تازه، انواع شیرینی جات، پیاز، موسیر، حیوانات زنده، انواع روغنهای نباتی و حیوانی، انواع نوشابه ها، محصولات معدنی، محصولات شیمیایی، محصولات و مواد پلاستیکی، انواع پوست وچرم وکیف، چوب، منسوجات و سنگ ساختمانی در لیست کالاهای صادراتی می باشند.
این احتمال وجود دارد که در سال جاری، افزایش صادرات مواد غذایی و کاهش صادرات برخی محصولات مانند کاشی و سرامیک به عراق اتفاق بیافتد.
تغییرات کابینه در دولت عراق، سبب تغییراتی می شود، که در مبادلات تجاری ایران با عراق تا حدی تأثیرگذار خواهد بود.افزایش صادرات ایران به عراق در سال1397 به وضعیت قیمت نفت و به طور کلی درآمدهای نفتی در عراق بستگی دارد و اگر قیمت نفت افزایش پیدا کند یا هزینه های دولت عراق کاهش یابد، صادرات به این کشور افزایش خواهد یافت.
عمده ترین صادرکنندگان کالا به عراق:
عمده ترین صادرکنندگان کالا به عراق به ترتیب کشورترکیه در مقام اول و پس از آن چین، ایران، آمریکا و کره جنوبی هستند و ایران ازعمده ترین تامین کنندگان سیمان برای عراق می باشد که این کالا در صدر کالاهای صادراتی به این کشور از سوی ایران قرار دارد.میانگین تعرفه های گمرکی عراق در کل محصولات صفر تا پنج درصد است.
نیاز بازار عراق به سیمان سالانه 30 میلیون تن می باشد و کارخانه های سیمان این کشور می توانند 20 میلیون تن از این نیاز را تامین نمایند و 10 میلیون تن دیگر باید از سایر کشورها صادر شود. در ایران بیشترین کالای صادراتی به عراق طی سال گذشته سیمان بوده که 8 میلیون تن صادرگردیده است و نیز 60 درصد سیمان تولید شده درایران به منظور صادرات به عراق تولید می شود.
مواد غذایی یکی از نیازهای مهم بازارعراق محسوب می شود که تجار و بازرگانان در این زمینه باید توجه و برنامه ریزی خاصی را اعمال نمایند.
تجار ایرانی باید به کیفیت کالاهای خود توجه ویژه ای داشته باشند، چون در مواردی کیفیت برخی کالاها به تدریج کاهش یافته است و این موضوع در تجارت تأثیر منفی می گذارد.به تجار توصیه می شود کیفیت کالاهای خود را افزایش دهند و درامور تجارت بر پایه صداقت رفتار کنند.
مصالح ساختمانی از دیگراولویت های بازار عراق می باشد، اما این احتمال وجود دارد که صادرات برخی محصولات به عراق، مانند صادرات سیمان، کاشی، سرامیک و برخی کالاها در سال جاری به صورت مقطعی کاهش پیدا کند.
صادر کنندگان ایرانی برای تامین کالاها وافزایش صادرات، باید بازارهای این کشور را شناسایی کنند، سپس براساس مطالعات انجام یافته، کالاهای مورد نیاز مردم عراق را تامین و صادر کنند.
شرایط صادرات کالا به عراق:
سازمان توسعه تجارت ایران صادرات کالا به عراق را بدون نصب برچسب لاتین یا عربی ممنوع اعلام کرده است.
موسسه استاندارد عراق برای ارسال کالاهای ایرانی به این کشور دستور داده، تا بر این اساس تمامی کالاها با دو برچسب لاتین و عربی به این کشور صادر شوند.شرایط صادرات به عراق ازسوی ایران داشتن برچسب لاتین و عربی بر روی کالاها می باشد، که اگر کالای صادراتی فاقد مشخصات مورد قبول گمرک عراق باشد، مسئولین از ورود آنها به این کشور جلوگیری می نمایند و باعث ضررهای جبرانناپذیری برای صادرکنندگان و تولیدکنندگان می شود.
این شروط بر اساس تفاهم نامه مشترک بین موسسه استاندارد ایران وعراق اجرایی میشود تا یکی از مشکلات صدور کالا به این کشور که در گذشته با برچسب فارسی انجام می گرفت حل شود.
برای استمرار مبادلات بازرگانی بین دو کشورباید در زمینه کنترل قاچاق کالا، کنترل بهداشت و استاندارد کالاهای صادراتی و وارداتی همکاری مشترکی بین ایران و عراق صورت گیرد.
کالاهای صادراتی به عراق:
هدف ایران ازصادرات گاز به عراق در واقع صادرات این کالا به سوریه و اروپا از این طریق می باشد و مذاکراتی برای اجرایی شدن آن انجام گرفته وهنگامی که به توافق برسند، البته زمان زیادی می برد، در این صورت صادرات گاز به اروپا انجام می شود، اما در حال حاضر تنها هدفی که ایران دارد رساندن گاز به نیروگاه بغداد و بصره برای تامین برق عراق می باشد.
برای اولین بار شش میلیون لیتر نفت گاز از میاندوآب به اقلیم کردستان عراق صادر شد و پیش بینی شده صادرات این فرآورده نفتی به طور متوسط در هر ماه، 10 میلیون لیتر باشد، اما دولت عراق اعلام کرده که صادرات نفت این کشور از طریق اقلیم کردستان انجام نشود و آن را متوقف کرده است.
اختلافات اخیر میان دولت بغداد و مقامات اقلیم کردستان در نحوه تقسیم درآمدهای نفتی این اقدام را در پی داشت.
صادرات نفت وگاز به عراق باعث می شود تا از قاچاق سوخت جلوگیری و در ارز آوری به ایران تأثیر بسزایی داشته باشد.حدود 900 تن مرغ از چهارمحال و بختیاری به عراق صادر شده، چون از کیفیت بالایی برخوردار بوده در بازار عراق مورد پسند واقع گردیده است واین مرغ های صادراتی فاقد هورمون و آنتی بیوتیک هستند.
چهارمحال وبختیاری از بزرگ ترین تولید کنندگان ماهی سردآبی می باشد و حدود 30 تن ماهی قزل الا به عراق از این استان صادر می شود.
از ابتدای برداشت هندوانه در سیستان و بلوچستان 8000 تن در مرز شلمچه حمل شده و برای صادرات به کشورعراق صادر شده است. بخش های زیادی از زیرساخت های کشور عراق در سال های اخیر تخریب شده، تجار می توانند از این فرصت برای توسعه صادرات مصالح ساختمانی استفاده کنند.
بازارعراق بیشتر از هر زمان دیگری به خدمات فنی مهندسی نیاز دارد، پس باید برضرورت توسعه صدور این خدمات به کشورعراق توجه کرد.مهم ترین کالاها برای صادرات به این کشور مواد غذایی و مصالح ساختمانی است که از کالاهای ضروری و مورد نیاز بازار عراق محسوب می شوند، اما ذکر شد که احتمال کاهش صادرات برخی مصالح ساختمانی به صورت مقطعی وجود دارد.