روان کننده بتن به منظور بهبود قابلیت ها و کارایی بتن به آن افزوده می شود. این روان کننده ها که افزودنی های کاهنده آب نیز نامیده می شوند از مواد آلی و یا ترکیب آنها با مواد معدنی به دست می آیند. افزودن روان کننده به بتن یکی از بهترین روش های بالا بردن کارایی و روانی بتن محسوب می شود به نحوی که بدون نیاز به افزایش نسبت آب به سیمان می توان در مصرف سیمان صرفه جویی نموده و عمل تراکم و اختلاط بتن را به سهولت اجرا کرد. روانی بتن به شکل پذیری آن اشاره دارد و اندازه گیری آن با استفاده از آزمایش اسلامپ صورت می گیرد.
افزودنی های کاهنده آب یا روان کننده ها باعث پراکنده شدن سیمان در مخلوط بتن می شوند و با ایجاد سطوح بیشتر برای تماس با آب عمل هیدراتاسیون سیمان را بهبود می بخشند. مقاومت بتنی که با روان کننده ها مخلوط می شود نسبت به بتنی که با نسبت مشابه آب به سیمان و بدون روان کننده ها ساخته می شود بالاتر می باشد. تقلیل دهنده های آب به میزان قابل توجهی باعث بهبودی خواص بتن می شوند.
انواع روان کننده ها
روان کننده ها بر اساس زمان گیرش اولیه ای که با افزودن آن ها در بتن اتفاق می افتد به سه دسته تقسیم می شوند:
روان کننده دیرگیر
روان کننده های دیرگیر هم زمان با کاهش نسبت آب به سیمان، میزان کارایی و روانی بتن را بالا برده و زمان گیرش اولیه آن را به تاخیر می اندازند. این روان کننده ها به دلیل ایجاد تاخیر در زمان گیرش بتن برای بتن ریزی در فصل تابستان و مناطق گرمسیری مناسب هستند. با استفاده از روان کننده های دیرگیر می توان از ایجاد ترک در سطح بتن, خزش و انقباض آن جلوگیری نمود. پمپاژ بتنی که با روان کننده ها مخلوط می شود راحت بوده و نیازی به افزایش آب ندارد. این افزودنی ها میزان چسبندگی مصالح را در بتن هایی که از دانه بندی مناسب برخوردار نیستند افزایش می دهند و برای بتن ریزی ستون ها, تیرها و دیوارهای برشی مناسب می باشند.
روان کننده زودگیر
روان کننده های زودگیر مدت زمان گیرش بتن را کاهش داده و برای بتن ریزی در آب و هوای سرد مورد استفاده قرار می گیرند. این روان کننده ها با افزایش کارایی و روانی بتن, پرداخت پذیری آن را نیز بهبود می بخشند و به میزان 5 درصد آب اختلاط بتن را کاهش می دهند. این افزودنی های کاهنده بدون نیاز به آب بیشتر, عمل پمپاژ را آسان تر می کنند. روان کننده های زودگیر در بتن ریزی با مصالح سنگی و بتن ریزی توسط پمپ کاربرد دارند. علاوه بر آن این مواد را می توان به بتن هایی که از ترکیبات پوزولانی تشکیل شده اند نیز افزود.
روان کننده معمولی
روان کننده هایی که کارایی آنها در حد معمولی و مطلوب است به منظور بتن ریزی در آب و هوای معتدل مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این افزودنی ها روانی و مدت زمان کارایی بتن را افزایش داده و با کاهش جداشدگی در روانی بتن مقاومت فشاری آن را نیز بالا می برد. این مواد را می توان به ملات سیمانی، بتن های مسلح و معمولی افزود و در بتن ریزی درجا و بتن ریزی توسط پمپ نیز مورد استفاده قرار داد.