از ذوب سنگ آهک، بی کربنات سدیم و سیلیس و اکسیدهای دیگر در کوره های مخصوص و در درجه حرارت های حدود1600 درجه سانتی گراد حاصل می شود. فرمول شیشه را برای منظورهای مختلف می توان تنظیم کرد مثلاً برای ایجاد مقاومت در برابر واکنش های شیمیایی در فرمول ساخت از سدیم کمتر و آلومینیوم بیشتر استفاده می شود و به منظور کاهش حباب ها از مواد اصلاح کننده ای نظیر NaSO4 AL203 استفاده می گردد.
یکی از خواص شیشه مقاومت به فشردگی است مقاومت به فشردگی در شیشه حتی برای ضعیف ترین آنها حدود225کیلوگرم است و با افزایش انحنای شیشه مقاومت آن به هزاران کیلو گرم می توان افزایش داد از مهم ترین معایب شیشه عدم مقاومت آن در مقابل ضربه است زمانی که شیشه خراش یا آسیبی نبیند مقاومت آن در برابر ضربه حتی از سطح معمولی هم کمتر می شود و درجه استحکام شیشه به نصف کاهش می یابد.
امروزه در ساختن شیشه های یک بار مصرف اصلاحاتی روی سطح آن انجام می دهند تا اینکه حفرات ناشی از ضایعات و شکسته شدن در طول فرآوری و نیز توزیع فیزیکی آنها به حداقل برسد.
به طور مثال با استفاده از فلزاتی مثل قلع و تیتانیم و همچنین پلی اتیلن از متداولترین روکش های شیشه است. همچنین افزودن سرب باعث ایجاد روشنی و جلا شیشه می شود. ت ن پوشش های سیلیکون سطح شیشه را ضد آب می کنند. شیشه های پوشش داده شده بیش از دمای بدون پوشش در مقابل فشارها و ضربه های شکننده استحکام دارند.
ترکیبات مختلفی قلم، بیسموت آهن، تیتانیوم و سایر فلزات دیگر که در هیدروکربن های ساده یا هیدروکربن های کا دار محلول هستند برای رنگ کردن و جلا بخشیدن به سطح شیشه مورد استفاده قرار می گیرند. شیشه معمولاً به شوکهای حرارتی با دامنه زیاد مقاومت ندارد مگر اینکه فرمول خاصی برای مواد اولیه آن در نظر گرفته شود.
ماکزیمم تغییرات ناگهانی درجه حرارت که یک بسته بندی از جنس شیشه بدون شکسته شدن آن را تحمل می کند32 درجه سانتی گراد است. پروسه حرارتی محصولات غذایی در شیشه باید با مراقبت کامل انجام گیرد تا از بالا رفتن یکنواخت درجه حرارت در شیشه اطمینان حاصل شود. برای این منظور قبل از پر کردن ظرف شیشه را آهسته گرم نموده و بعد از پر کردن آهسته سرد می کنند.
مشکلات خورندگی فقط در خصوص درب های ظروف شیشه ای مطرح می باشد. مشکل اصلی شیشه ها حساسیت آنها به شکستن است که ممکن است بر اثر ضربه، شوک حرارتی و با فشار داخلی باشد. بدیهی است که موارد مذکور را قادریم با استفاده صحیح از شیشه کاهش دهیم. شیشه های دهان گشاد در اثر فشار داخلی دچار شکستگی کمتری می گردند.
ولی شیشه های سنگین و بطری ها به ضربه و شوک حرارتی حساس ترند. شکستگی های مربوط به شوک حرارتی به علت اختلاف درجه حرارت می باشد. در از این اختلاف استرس وارد شده بین سطوح خارج و داخل شیشه ضخیم یکنواخت توزیع نمی شود. اس سدید شیشه های دهان گشاد مربوط به خاصیت ارتجاعی کمتر دیواره ضخیم آنها است. خواص مهم شیشه خصوصیات نوری آن است.
بدیهی است که مسئله شفافیت و قابل رؤیت موجب جلب توجه خریدار می گردد ولی این امر خود معایبی دارد. مثلا عبور نور مرئی و - از شیشه موجب تسریع پارهای واکنش های نامطلوب نظیر واکنش های اکسیداسیون، تجزیه ماوراء بنفش از شیشه موجب تسر رنگها و … می شود. از مهم ترین دیگر شیشه در برابر واکنشه شیشه یک ماده خنثی است اما تحقی 10 تا 15ppm هیدروکه در اشکال متفاوتی تهیه وه می شود.
از مهم ترین محاسن ظروف شیشه ای بی اثر بودن آن از نظر شیمیایی است. به عبارت در برابر واکنش های داخلی بین دیواره و ماده محتوی خود، مقاومت نشان می دهد. هر چند ده خنثی است اما تحقیقات نشان داده است در آب مقطری که یک سال در شیشه مانده است PF هیدروکسید سدیم همراه با اندکی از عناصر شیشه دیده می شود. ظروف شیشه ای امروزه ی تهیه و مورد استفاده قرار می گیرند که مهم ترین آنها عبارتند از:
استفاده از بطری های شیشه ای
بطری شایع ترین شکل ظروف شیشه ای مورد استفاده است. بطری معمولاً دارای یک بدنه و یک گردن که کمی از بدنه باریک تر است می باشد. گردن، عمل ریختن مایعات را ساده تر کرده و به همین دلیل جهت بسته بندی مایعات یا جامدات با ذرات ریز از بطری استفاده می شود.
استفاده از جارهای شیشه ای
جار در حقیقت همان بطری دهان گشاد است که معمولاً گردن مشخصی ندارد، به علت همین خاصیت می توان در آنها مواد جامد و نیمه جامدی را بسته بندی نمود که از آنها به کرات استفاده می گردد. یعنی با به کار بردن قاشق و کارد به راحتی می توان از داخل آن به هر مقدار که بخواهیم برداشت نمائیم.
ظروف شیشه ای دیگر
ظروف شیشه ای دیگر نظیر تنگ دهان گشاد و ظروف شیشه ای خیلی کوچک نیز مورد استفاده قرار می گیرند که هر یک برای کاربردهای ویژه ای طراحی و ساخته می شوند. به منظور تزئین ظروف شیشه ای و افزایش بازار پسندی آنها معمولاً عملیات زیر بر روی آنها انجام می گیرد.
اهمیت ظروف شیشه ای در صنایع غذایی و دارویی
ظروف شیشه ای به دلایل ذیل در بسته بندی مواد غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرند: