دربار موتور فن خودرو

موتور فن و هر آنچه که باید راجع به عیب یابی آن بدانید
موتور فن و فن خودرو به درستی کار می کند، اما دمای موتور همچنان بالاست! این یکی از جملاتی است که مکرراً توسط رانندگان مراجعه کننده به تعمیرگاه برای بررسی سیستم خنک کننده ی خودرو بیان می شود. پاسخ توربومگ این است: موتور فن شما سالم است و ایراد مربوط به پروانه فن است. پروانه فن خودرو، از سر شفت موتور جدا شده است. کاپوت را بالا بزنید، بررسی های ظاهری لازم را انجام دهید و اگر مشکل به راحتی قابل حل نبود، به تعمیرگاه مراجعه کنید.

در این مقاله توربومگ به نکات مهمی در مورد موتور فن، عوامل و علائم خرابی آن می پردازیم. همچنین توضیح می دهیم که چطور می توانید این قطعه را از داخل کاپوت خارج و تمیز کنید. پس بی معطلی به سراغ مقاله بروید.

علائم خرابی موتور فن
به وجود آمدن اشکال در سیستم موتور فن خودرو، با نشانه های متفاوتی بروز می کند. مهم ترین دلایلی که باعث می شود رانندگان احساس کنند موتور فن خودرو دچار مشکل شده موارد زیر است:

• از کار افتادن فن
• ضعیف شدن عملکرد فن
• بالا بودن دمای موتور با وجود کارکرد فن
• شنیدن صداهای اضافی و احساس ارتعاشات غیر طبیعی
• روشن شدن چراغ چک خودرو

در جدول زیر تعدادی از رایج ترین نشانه های خرابی موتور فن و علت به وجود آمدن آن را به شما نشان می دهیم. به همراه داشتن عکسی از این جدول در مواقع ضروری به کار شما خواهد آمد.
بررسی ایرادهای موتور فن توسط راننده
از جمله مهم ترین نکاتی که باید در مورد موتور فن بدانید، این است که به محض اینکه احساس می کنید عملکرد آن دچار ضعف یا ایرادی شده است، فورا به تعمیرگاه مراجعه نکنید. شاید باورتان نشود اما برای مثال رانندگان متعددی هستند که به علت شنیدن صداهای عجیب و غریب و با نگرانی به تعمیرگاه مراجعه کرده اند و بعد از بررسی کوتاهی متوجه شده اند که علت به وجود آمدن صدا، گیر کردن بارکد روی موتور فن به بدنه ی فن بوده است! پس بدون مقدمه ابتدا به چنین نکاتی که دغدغه ی مهم بسیاری از افراد است، می پردازیم سپس به سراغ مابقی نکات می رویم.

نکته: به علت لرزش و حرارت بالایی که در این ناحیه وجود دارد، طبیعی است که ممکن است بارکدی پرچ شده بعد از مدتی جدا شده و به سایر قسمت ها برخورد کند.

ابتدا به جعبه فیوز سر بزنید و اطمینان حاصل کنید که فیوزهای مربوطه نسوخته اند.

نکته: در خودرو، سیستم های پر مصرف از آمپر 30 به بالا استفاده می کنند؛ فیوزهای موتور فن نیز معمولاً 40 آمپری هستند.

سالم بودن فیوز حرارتی را نیز بررسی کنید.
دقت کنید که جریان الکتریکی در سیم ها و مدار مقاومت حرارتی قطع نشده اند.

سولفاته شدن سوکت ها هم ممکن است باعث ضعیف شدن عملکرد موتور فن شده باشد.

اتصالات قاب پروانه و عدم آسیب دیدن آن را هم چک کنید.

کنترل کنید که رله موتور فن سالم باشد.

در عیب یابی سیستم موتور فن و متعلقات آن باید گفت که برخی از ایرادات مثل هرز شدن اتصالات سیم ها، عدم اتصال صحیح رله ها و شل شدن اتصالات بدنه می تواند توسط شخص راننده هم برطرف شود. راننده یا هر فرد غیر کارشناس دیگری می تواند به راحتی اتصالات، رله یا سایر قطعات را دوباره در جای خود محکم کند. تعداد دیگری از مشکلات هم هست که باید توسط کارشناس مرتفع شود، مثل سوختن موتور فن، شکستن پروانه، تعویض بدنه و تعویض مقاومت فن؛ بنابراین بعد از انجام بررسی های ظاهری، اگر منشأ مشکل را یافتید و نتوانستید آن را برطرف کنید، حتماً به تعمیرگاه و افراد کارشناس مراجعه کنید.

انواع موتور فن

دو نوع موتور فن وجود دارد: «یک دور» و «دو دور» موتور فن یک دور همان طور که از نامش پیداست فقط یک حالت برای چرخاندن پروانه دارد. این ویژگی در مدل دو دور با دو حالت دور کند و دور تند وجود دارد. اکثر خودروهای امروزی از مدل دوم استفاده می کنند، چرا که بر اساس گرمای موتور و دمای آن کار می کند. به این ترتیب که در دمایی مشخص، جریان هوای ایجاد شده از سمت رادیاتور و به دستور موتور فن، دما را کاهش می دهد.

در واقع موتور فن یک موتور الکتریکی تشکیل شده از موتور، پروانه، قاب پروانه، کانتور، دسته سیم و مقاومت حراراتی موتور فن است. طریقه کار این سیستم به این صورت است که با بالا رفتن دمای آب، کامپیوتر مرکزی خودرو (ECU) فرمانی مبنی بر فعال شدن فن صادر می کند. این فرمان بسته به میزان دما فرق می کند. اگر دمای آب حدود 90 درجه سانتی گراد باشد، دور کند و اگر بالاتر باشد، دور تند فن فعال می شود.

نحوه خارج کردن موتور فن

این قسمت مربوط به کسانی است که مایل اند موتور فن خودروی خود را تمیزکاری کنند. در هر دو صورت تمیز کردن یا تعمیر کردن موتور فن خودرو، باید اتصالات آن باز و از خودرو جدا شود. در اکثر خودروها، این سیستم در میانی ترین قسمت ماشین قرار می گیرد. به علت آئرودینامیکی که در طرفین خودروها وجود دارد، موتور فن در جایی تعبیه می شود که بیشترین بازدهی را داشته باشد. منظور از بازدهی حداکثر توانی است که موتور فن برای چرخیدن پروانه ها می گذارد. مراحل زیر را طی کنید تا موتور فن به طور کامل خارج شود:

دسترسی به موتور فن از قسمت میانی کاپوت جلو امکان پذیر است

بعد از باز کردن پیچ های سینی فن، آن را از خودرو جدا کنید.

بعد از جدا شدن سینی فن، وقت خارج کردن فن از محل تعبیه شده است. برای این کار هم خارها و پیچ ها را از فن جدا کنید. فقط به یاد داشته باشید که فن باید با احتیاط از جای خود خارج شود.

در نهایت نوبت به باز کردن پیچ های موتور فن می رسد. نکاتی که باید هنگام باز کردن و خارج کردن موتور فن در نظر داشته باشید، توجه به چپ گرد بودن پیچ ها و به خاطر سپردن جهت قرارگیری فن است. در مورد پیچ های چپ گرد خوب است بدانید که برخی از پیچ ها در جهت برعکس باز می شوند. حالا می توانید به بررسی و تمیز کاری بپردازید:

بررسی کنید که هیچ چیز خارجی و اضافی ای به پروانه و پره های آن نچسبیده باشد.

لقی پروانه و سایر اتصالات مربوط به موترو فن را چک کنید. اگر دارای گرد و غبار یا رسوبات هستند با یک قلمو یا دستمال نم دار آنها را تمیز کنید.

می توانید با جاروبرقی، آشغال ها و ذرات موجود در درزها را تمیز کنید.

برخی از فروشگاه های لوازم یدکی موادی دارند که برای ضدعفونی و تمیزکاری قسمت های مختلف خودرو مورد استفاده قرار می گیرد. می توانید از آنها هم استفاده کنید.

نکته: برای بستن تمامی قطعات بالا در جای خود، ابتدا دقت کنید که به خوبی در جای خود قرار گرفته باشند و سپس برای بستن پیچ ها اقدام کنید.