عیب های شیشه بالابر برقی

شیشه بالابرهای برقی به صورت کلی مکانیسم ساده ای دارند اما طبیعتا شامل ریزه کاری های فراوانی در ساختار خود هستند. هر مجموعه شیشه بالابر شامل یک مجموعه ریل و موتور الکتریکی است که شیشه جانبی روی آن سوار شده و حرکت می کند.
بسته به نوع طراحی خودرو، موتور شیشه بالابر می تواند از نوع ثابت و یا متحرک باشد. در مدل موتور ثابت، موتور شیشه بالابر در یک قسمت از سازه ریل محکم شده و به وسیله یک مجموعه گیربکس، کابل فولادی و قرقره شیشه را حرکت می دهد. در مدل موتور متحرک، موتور به شیشه متصل بوده و همراه آن حرکت می کند و شیشه را در راستای کابل و ریل بالا و پایین می کشد.

در برخی خودروهای قدیمی تر، سیستم شیشه بالابر برقی ساختاری مشابه شیشه بالابر دستی دارد (مجموعه بازو و دنده خروسی) و موتور الکتریکی با چرخ دنده خود بازوهای ریل را حرکت می دهد.
از نظر مداری، هر موتور شیشه بالابر از کلید خود فرمان گرفته و یا به صورت تبدیل از دو کلید فرمان می گیرد.

هر کلید شیشه بالابر قادر است جای برق و بدنه پایه های موتور شیشه بالابر متصل به خود را عوض کرده و جهت چرخش آن را تغییر دهد. با توجه به جریان بالایی که موتورهای شیشه بالابر مصرف می کنند، عموما برای تغذیه شیشه بالابرها رله تعبیه می شود که برای بالابرهای جلو و عقب این رله ها مجزا هستند.
برخی خودروها، یونیت شیشه بالابر دارند که حالت اتوماتیک شیشه بالابر را راه اندازی می کند. در این مدل شیشه بالابر، از یک مدار کنترل شدت جریان استفاده می شود که بدین ترتیب بتوان بر اساس جریانی که موتور شیشه بالابر می کشد، کورس حرکتی ریل را تشخیص داد.
یونیت شیشه بالابر همچنین بسته به مدل خودرو ممکن است حالت تشخیص مانع و بستن شیشه ها پس از ترک خودرو را اجرا کند. در خودروهایی که سیستم برق مالتی پلکس دارند، برای هر در یک یونیت شیشه بالابر مجزا تعبیه می شود که عمل کد کردن اطلاعات کلیدها و موقعیت شیشه ها را انجام می دهد.

مشکلات سیستم شیشه بالابر برقی
شیشه بالابر برقی به صورت کلی می تواند دارای 2 گروه مشکل شود؛ مشکلات ناشی از خرابی اجزای ریل و موتور و مشکلات ناشی از مدار الکتریکی.

هیچ کدام از شیشه بالابرها کار نمی کند
طبیعتا سوختن یا گیرکردن همزمان هر 4 موتور و ریل غیرممکن است. اگر در حالت سوئیچ باز هیچ شیشه ای حرکت نمی کند، باید به سراغ بخش های تغذیه رفت. در عموم خودروها تغذیه مدارهای جلو و عقب مجزاست و طبیعتا امکان خرابی و سوختن همزمان رله ها و فیوزهای جلو و عقب احتمال کمی دارد. این ایراد را می توان به حساب مغزی سوئیچ گذاشت.

اگر خودرو تنها یک رله برای تمامی شیشه بالابرها داشته باشد، طبیعتا ایراد از همان تک رله است اما اگر کلا خودرو فاقد رله شیشه بالابر باشد و یا رله های جلو و عقب مجزا باشند، این ایراد به احتمال زیاد از مغزی سوئیچ یا پنل کلیدهای راننده است. در خودروهای مالتی پلکس، این ایراد نرم افزاری بوده و به احتمال زیاد ناشی از بروز مشکل در عملکرد واحد کنترل مرکزی (BCM) است.

شیشه های ردیف عقب حرکت نمی کنند
اگر فیوز و رله بالابرهای عقب سالم باشد، ایراد از کلید قفل کن ردیف عقب است که یا گیر کرده یا کنتاکت داخلی آن خراب شده است. برای تست سلامت رله می توان کلید قفل کن را خارج کرده و پایه های ورودی و خروجی سوکت آن را با یک تکه سیم به هم متصل کرد، در این حالت صدای تیک تیک رله باید شنیده شود و چراغ کلیدهای ردیف عقب روشن شود در غیر این صورت رله معیوب است.

یکی از شیشه ها حرکت نمی کند
از آنجایی که تغذیه بالابرها به صورت جفتی انجام می شود، این ایراد ناشی از موتور و یا کلید همان سمت است. اگر کلید خراب باشد، با کشیدن سوکت آن و قرار دادن کلیدی دیگر، شیشه باید حرکت کند در غیر این صورت مجموعه موتور و ریل معیوب است که باید به بررسی دقیق آن پرداخت.

حالت اتوماتیک شیشه عمل نمی کند
اگر به تازگی سر باتری خودرو باز شده باشد، یونیت شیشه بالابر نیاز به تجدید حافظه خواهد داشت که روش آن در دفترچه راهنمای خودرو به صورت مفصل توضیح داده شده است.
اگر کلا حالت اتوماتیک و تشخیص مانع کار نمی کند، ایراد از یونیت شیشه بالابر است اما اگر تنها حالت اتوماتیک کار نمی کند، ممکن است ایراد از خود کلید شیشه بالابر باشد که کنتاکت دوم آن برای صدور فرمان حالت اتوماتیک عمل نمی کند. گاهی ممکن است کابل ریل شیشه بالابر در جای خود شل شده باشد و باعث شود که شیشه با رسیدن به انتهای کورس حرکت خود، جای لقی داشته باشد که در این حالت تشخیص انتهای کورس برای یونیت شیشه بالابر دشوار خواهد شد و ممکن است جریان دهی برای یک لحظه به صورت اضافه به موتور ادامه داشته باشد که در بلند مدت یا منجر به خرابی موتور شده یا کابل را پاره می کند.

شیشه بالابر به کندی حرکت می کند
کند بودن یک شیشه دو دلیل اصلی دارد؛ یا مجموعه گیربکس ریل، پولی ها و نوارهای نگهدارنده شیشه خیلی خشک هستند یا مشکل تغذیه ای وجود دارد. در صورت خشکی سیستم، مجموعه ریل باید باز شده و سرویس شود یا از ضعیف شدن و داغ کردن موتور جلوگیری شود. ضعف تغذیه می تواند به خاطر ضعف اتصال بدنه ها باشد. در خودروهایی که فاقد رله شیشه بالابر هستند، این ایراد بیشتر قابل مشاهده است (نظیر خانواده پراید) که می توان با اضافه کردن رله تغذیه تا حد زیادی شرایط آن را بهبود داد.
در برخی خودروها تغذیه تمام بالابرها از یونیت بالابر راننده عبور کرده و در صورت معیوب شدن هیچ شیشه ای حرکت نخواهد کرد
مجموعه بالابر شامل موتور، گیربکس، ریل ها، کابل و قرقره هاست

برخی خودروهای قدیمی مکانیسم شیشه بالابر برقی با ساختار مشابه بالابر دستی (اهرم و دنده تاج خروسی) دارند

گاهی کار نکردن هیچ کدام از بالابرها ناشی از معیوب بودن مغزی سوئیچ است
شیشه در نقطه مشخصی گیر کرده، کند می شود یا صدای غیرعادی تولید می کند
وقتی حین بالا یا پایین بردن شیشه سرعت بالابر در نقطه ای مشخص به ناگهان کم شده و یا کلا گیر می کند، ایراد مکانیکی در مجموعه ریل بالابر وجود دارد. ممکن است ریل شیشه بالابر دچار تابیدگی در نقطه ای خاص شده باشد و حرکت شیشه در آن نقطه را دشوار کند.

خشکی نوارهای لاستیکی هدایت کننده و آب بندی شیشه یا وجود جمع شدگی و مچالگی در نقطه ای مشخص نیز این معضل را به وجود می آورد. اگر ریل بالابر و تمامی اجزای هدایت شیشه نظیر لاستیک ها سالم باشند، ایراد از کابل بالابر، قرقره یا چرخ دنده موتور بالابر است که ممکن است در قطعاتی خاص دچار شکستگی شده باشد. صدای غیرعادی نظیر تق تق یا قرقر نیز ناشی از گیرپاچ کردن همین چرخ دنده است.

شیشه مرتب از جای خود خارج شده، در می رود و یا به درون در می افتد
اگر شیشه در طول مسیر خود به مرور از جای طبیعی خود خارج شده و گیر کند، نوارهای هدایت کننده خراب بوده یا خود ریل تاب دارد. شل شدن کابل ها و پیچ های اتصال نیز موجب لقی شیشه در جای خود می شوند. اگر کابل مرتبا در می رود، احتمالا کیفیت پین های نگهدارنده کابل پایین بوده و یا یونیت شیشه بالابر پس از توقف شیشه به اعمال ولتاژ ادامه می دهد که به دلیل کشش بیش از حد کابل عمر خود موتور بالابر و پین های نگه دارنده را کاهش می دهد.

هیچ یک از توابع هوشمند شیشه بالابر عمل نمی کنند
این مشکل از یونیت شیشه بالابر (یا یونیت BCM در خودروهای مولتی پلکس) ناشی می شود. عموما با از کار افتادن یونیت شیشه بالابر، دیگر حالت اتوماتیک بالابرها و حالت تشخیص مانع و … کار نکرده و شیشه ها به صورت معمولی رفتار می کنند. بسته به نحوه طراحی مدار ممکن است حتی با خرابی یونیت، شیشه بالابر راننده و یا تمامی شیشه بالابرها از کار بیفتد.

با زدن کلید قفل کن شیشه عقب، برق خودرو به هم می ریزد
گاهی ممکن است با قفل کردن شیشه بالابرهای عقب، شاهد به هم ریختن شبکه برق خودرو و رفتارهای غیر عادی باشید. مثلا با زدن قفل مرکزی چراغ چک و چند چراغ هشدار دیگر در صفحه کیلومتر همزمان روشن شده یا حالت بخواب برف پاک کن ها عمل نکند. در حالت عادی، کلید قفل کن شیشه بالابرهای عقب رله تغذیه بالابرهای عقب را از تحریک انداخته و موجب عمل نکردن آن می شود. اگر اتصال بدنه ها شل باشند و یا یک سیستم افترمارکت روی خودرو نصب شده باشد (نظیر پاور ویندوز) زدن کلید قفل کن باعث تداخل های الکتریکی مختلف و نوسان ولتاژ شده و عملکرد تجهیزات را از حالت عادی خارج می کند.

کلیدهای تبدیل کار نمی کنند
برای آنکه راننده بتواند بر تمامی شیشه بالابرها کنترل داشته باشد، به ازای سه بالابر دیگر کلیدهای تبدیل روی در راننده یا کنسول وسط قرار می گیرد. این کلیدها با کلید بالابر همان سمت به صورت تبدیل بسته شده و موتور بالابر آن سمت به صورت سری در میان دو کلید قرار گرفته است. طبیعتا هر کلیدی که زودتر دستور دهد (برق و بدنه اعمال کند) شیشه بالابر عمل خواهد کرد. طبق این ساختار می توان نتیجه گرفت که در صورت سلامت بالابر، فرمان نبردن آن از هر یک از کلیدها ناشی از خرابی همان کلید خواهد بود. در خودروهای مالتی پلکسی که برای هر در یک نود یا کنترل یونیت مجزا دارند، عمل نکردن کلیدهای تبدیل نشانه وجود مشکل نرم افزاری یا بروز اختلال در شبکه مالتی پلکس است که باید توسط دستگاه عیب یاب مورد بررسی قرار گیرد. اگر با فشردن کلید تبدیل، چراغ کلید شیشه بالابر آن سمت خاموش شود، به احتمال زیاد باتری خودرو یا اتصال بدنه آن ضعیف است.

حالت اتوماتیک بالابر به صورت ناقص اجرا شده و وجود مانع تشخیص داده نمی شود
اگر برای مدتی کابل های باتری جدا شده یا فیوز شنت کشیده شده باشد، طبیعتا یونیت شیشه بالابر به تجدید حافظه جهت ذخیره سازی کورس حرکت شیشه احتیاج دارد. در این حالت ممکن است حالت اتوماتیک تنها برای یک لحظه بعد از رها کردن کلید بالابر عمل کند و ناچار شوید بارها کلید شیشه بالابر را فشار دهید تا شیشه به انتهای کورس خود برسد. روش تجدید حافظه یونیت شیشه بالابر در دفترچه راهنمای خودرو آمده است.
اگر پس از تجدید حافظه مشکل همچنان برقرار بود، به احتمال زیاد کنتاکت های کلید شیشه بالابر کثیف است یا خود یونیت شیشه بالابر بر اثر نوسان ولتاژ آسیب دیده است. پله ای عمل کردن بالابر ممکن است ناشی از پیکربندی اشتباه یونیت شیشه بالابر در خودروهای مالتی پلکس باشد که در این صورت باید با دستگاه عیب یاب مجددا آن را به صورت صحیح پیکربندی کرد.

شیشه بالابر برعکس عمل می کند
اگر درون سوکت کلیدهای شیشه بالابر براده فلزی یا تکه نازکی از رشته مسی وجود داشته باشد، این معضل ممکن است بروز کند. خصوصا اگر نصاب دزدگیر یا پاور ویندوز به تازگی مجموعه را باز کرده و رشته سیم ها را دستکاری کرده باشد.

یکی از بالابرها گاهی اوقات کار نمی کند
اگر گاهی یکی از بالابرها برای مدتی از کار افتاده و عمل نکند و با زدن ضربه به در مجددا شروع به کار کند، به احتمال زیاد زغال های کموتاتور آرمیچر آن ساییده شده و موتور باید عوض شود.