رینگ خودرو

دانستنیهای رینگ خودرو
رینگ خودرو با توجه به تأثیر مهمی که بر ابعاد و عملکرد تایر دارد و البته این تأثیر مستقیماً بر دینامیک خودرو محسوس است، اهمیت فراوانی دارد. برای انتخاب رینگ، عوامل زیادی درنظر گرفته می شود، اما آنچه که ابتدا خود را نمایان می­کند، بحث زیبایی و نمای خارجی رینگ است.

اگرچه این امر به عنوان یکی از عوامل موردتوجه است، اما از لحاظ اولویت در رده اول اهمیت قرار نمی­گیرد. عوامل زیاد دیگری نیز در این میان قابل توجه می­باشند که از آن دسته می­توان به تأثیر بر روی تایر، کنترل خودرو، نوع Offset و... اشاره کرد. در این نوشته، به مباحث انتخاب رینگ، تغییر اندازه رینگ و تأثیرات رینگ بر حرکت خودرو به واسطه تغییر در ابعاد تایر پرداخته می­شود تا کاربر بتواند ضمن اشراف به مباحث رینگ، متناسب با محدودیت­های موجود به انتخاب رینگ و تغییر در اندازه رینگ و تایر خود بپردازد.

در بحث انتخاب رینگ، اولویت­های فراوانی وجود دارد که در ذیل می­توان به برخی از آنان اشاره کرد.

· برای برخی افراد، زیبایی در درجه اول اهمیت است. این افراد سعی می­کنند رینگ­هایی بزرگ­تر، لاستیک­هایی پهن­تر و با دیواره کوتاه انتخاب کنند. نتیجه این تفکر انتخاب رینگ­هایی بزرگ تر و تایرهایی پهن­تر با دیواره کوتاه خواهد بود.

· عده­ای نیز تنها تایر را عوض می­کنند و در صورت تعویض رینگ، از رینگی مشابه رینگ استاندارد کارخانه استفاده می­کنند. تصور این قبیل افراد این است که برای خارج نشدن از استاندارد خودرو نباید سایز رینگ را تغییر داد.

· عده­ای دیگر هم بر این اعتقادند که پهن­تر شدن تایر، چرخش فرمان را مشکل و مصرف سوخت را بالا می­برد و کوتاه کردن ارتفاع دیواره تایر نیز، خودرو را از حالت استاندارد خارج می­کند. در نهایت این افراد به تعویض رینگ با ابعاد استاندارد کارخانه می­پردازند.

اما آنچه که در این میان، دارای اهمیت است، ثابت نگه داشتن قطر خارجی چرخ است. به این مفهوم که می­توان صرفاً قطر خارجی رینگ و قطر داخلی تایر را به گونه­ای تغییر داد که قطر خارجی چرخ ثابت بماند. برای بررسی نظریات فوق در ادامه، معیارهای موردتوجه در رینگ را بررسی می­کنیم. برای آشنایی بیشتر نیز در شکل ذیل، بخش­های مختلف رینگ نمایش داده شده است.

رینگ پهن، باعث افزایش پایداری خودرو، توانایی به هنگام پیچش و عکس­العمل فرمان می­شود. رینگ باریک نیز باعث افزایش کیفیت سواری می­شود. اگرچه ممکن است باعث افت برخی کارایی­ها در تایر شود، اما رینگ متوسط بین توانایی کنترل و پایداری خودرو و کیفیت سواری مصالحه ­ای برقرار کرده است.
استفاده از یک تایر با نسبت منظر (Aspect Ratio) پایین­تر به همراه رینگ با قطر بیشتر را Inch Up گویند. از فواید این عمل می­توان به نتایج ذیل اشاره کرد:

• · افزایش عکس­ العمل فرمان (Steering Response)
• · بهبود کنترل در جاده­های خشک
• · افزایش قابلیت فرمان­پذیری در سرپیچ­ها
• · بهبود ظاهر خودرو

یکی از مهم­ترین شاخص­ها در هنگام تعویض رینگ و تایر، ثابت نگه داشتن قطر مجموعه رینگ و تایر در مقدار پیشنهادی و استاندارد شرکت سازنده است. چرا که تغییر قطر کلی چرخ باعث ایجاد خطا در کیلومتر شمار و اخلال در نحوه تعویض دنده­ها (خصوصا در خودروهای اتوماتیک) می­شود و در خودروهای مجهز به ABS نیز در کار ECU اخلال به وجود می­آورد. می­توان گفت تنها مزیت در هنگام بزرگ­تر شدن چرخ، افزایش شتاب خودرو در حد ناچیزی است.

برای کمک به ثابت نگه داشتن قطر چرخ در هنگام تعویض رینگ و تایر، راهنمایی به نام PLUS درنظر گرفته شده و آن را با واحدهای Plus2, Plus1 و... نامگذاری کرده­اند که هر کدام نشانه افزایش 1 اینچ به قطر رینگ می­باشد و با استفاده از این راهنما در ازای افزایش قطر رینگ، دیواره تایر کوتاه­تر انتخاب می­شود تا قطر کلی چرخ تا حد ممکن ثابت بماند.

روش تعیین اندازه رینگ و تایر جدید

با توجه به اقدامات انجام شده برای مراحل قبل به این نتیجه می­رسیم که برای تعیین اندازه تایر مناسب هنگام تعویض رینگ با اندازه بزرگ­تر، می­بایست اگر یک اینچ به قطر رینگ اضافه شود باید 20 میلی­متر به عرض تایر اضافه کرد و 10درصد از نسبت منظر کاست. برای مثال تایر 205/65R15 معادل 225/55R16 است. در این حالت، قطر کلی هر دو مجموعه رینگ و تایر مساوی باقی می­ماند. با استفاده از رینگ با قطر بزرگ­تر و تایری با پروفیل کوتاهتر، این امکان ایجاد می­شود تا با حفظ شعاع کلی چرخش، کیلومترشمار خودرو، خطای بسیار ناچیزی داشته باشد.

پهنای رینگ

برای تایرهای با Aspect Ratio کمتر از 50، پهنای رینگ در حدود 85% پهنای مقطع تایر می­باشد. بنابراین تایری با مشخصات 225/40ZR17 با پهنایی برابر 04/10اینچ می­تواند دارای رینگی به پهنای 8.5اینچ باشد. همچنین برای تایرهایی با Aspect Ratio برابر و بیشتر از 50، پهنای رینگ در حدود 70درصد پهنای مقطع تایر است. بنابراین تایری با مشخصات p255/50VR16 با پهنایی برابر 04/10اینچ می­تواند دارای رینگی به پهنای 7 اینچ باشد.

همچنین به ازای هر افزایش به اندازه 2/0اینچ (5میلی­متر) در پهنای تایر می­بایست 5/0اینچ (تقریباً 3/1میلی­متر) به پهنای رینگ اضافه شود. برای مثال برای رینگی که پهنای آن در ابتدا 7 اینچ بوده و بخواهیم پهنای آن را به 5/9اینچ افزایش دهیم، (اختلاف آنها برابر 5/2اینچ است) با توجه به معیار فوق می­بایست 1 اینچ (54/2 میلی­متر) به پهنای تایر اضافه کرد.

یک معیار سرانگشتی برای انتخاب رینگ پهن­تر برای تایرهای Performance انتخاب رینگی با پهنای 90درصد پهنای قسمت آج تایر (نه مقطع تایر) می­باشد. این معیار توافق خوبی بین سواری و کارایی برای تایرهای مذکور در خودرو ایجاد می­کند.

وزن رینگ و تایر

از مسائل موردتوجه و مهم وزن رینگ و تایر است. از آنجایی که این وزن، شامل سیستم فنربندی خودرو نمی­شود، هنگام رویارویی با دست­اندازها و دیگر نارسایی­های جاده، فشار بیشتری به فنربندی خودرو وارد می­کند. پس هر چه رینگ و تایر سبک­تری داشته باشیم، سواری بهتر و شتاب بیشتری خواهیم داشت. پس حتی­المقدور سعی شود رینگ و تایر جدید از رینگ و تایر استاندارد خودرو سنگین­تر نباشد.

لنگی و بالانس چرخ

عوامل عدم بالانسی به علت وجود نقاط سبک یا سنگین در تایرها، لنگی شعاعی و یا محوری، عدم یکنواختی در ضخامت ورق مورداستفاده در رینگ یا عدم یکنواختی در ضخامت جوش­ها می­باشد. دو نوع عدم بالانسی، به علت وجود نقاط سبک یا سنگین اتفاق می­افتد که عبارتند از:

• · عدم بالانسی استاتیکی: این ایراد بر اثر سبک یا سنگین بودن نقطه­ای بر روی تایر به وجود آمده است. به طوری که چرخ، دارای حرکتی ارتعاشی به سمت بالا و پایین می­باشند.
• · عدم بالانسی دینامیکی: این مشکل، به دلیل عدم برابری وزن در دو طرف خط مرکزی محیطی (خطی فرضی که از وسط آج تایر گذشته و محیط تایر را به دو قسمت مساوی تقسیم می­کند) چرخ به وجود می­آید به طوری که باعث حرکت اضافی جانبی چرخ به طرفین می­شود.

بالانس­هایی برای رفع اثر نقاط سبک یا سنگین انجام می­شود که عبارتند از:

· بالانس استاتیکی: بالانس استاتیکی با استفاده از بالانسر حبابی انجام می­شود. قابل توجه است که این نوع بالانس، ایراد حاصل از نابالانسی دینامیکی را برطرف نمی­کند.

· بالانس دینامیکی: بالانس استاتیکی با استفاده از بالانس دورانی حاصل می­شود. در این حالت، مجموعه رینگ و تایر هم استاتیکی و هم دینامیکی بالانس می­شوند.

لنگی نیز ممکن است بر اثر نصب نامناسب تایر بر روی رینگ، استفاده از رینگ­های نامناسب و... به وجود آید. میزان کم لنگی قابل پذیرش است، اما میزان زیاد آن باعث ایجاد ارتعاش و سایش بیش از حد تایر می­شود. در ادامه به تشریح انواع لنگی می­پردازیم.

· لنگی شعاعی: در این نوع لنگی، ارتعاشات به واسطه لنگی (خارج از محور بودن) محور چرخ ایجاد می­شود که باعث می­شود در حین دوران مجموعه رینگ و تایر دارای حرکت ارتعاشی به سمت بالا و پایین باشند.

· لنگی جانبی: در این نوع لنگی شاهد حرکت جانبی (تلوتلو خوردن) مجموعه رینگ و تایر می­باشیم.

ترتیب صحیح بسته شدن پیچ­های چرخ

به منظور پیشگیری از تاب برداشتن و مونتاژ صحیح و راحت رینگ بر روی مجموعه توپی و کاسه چرخ، نحوه صحیح بسته شدن پیچ­های چرخ بر روی رینگ در شکل ذیل نمایش داده شده است.

اندازه صحیح چرخ نسبت به سیستم تعلیق

مسئله مهم دیگر، چگونگی قرارگرفتن چرخ روی سیستم تعلیق است و یا به بیانی ساده­تر، برخورد بیرون زدگی چرخ با لبه گلگیر در سمت بیرونی و برخورد چرخ با متعلقات داخل گلگیر که باعث بروز مشکلاتی چون پارگی تایر و نچرخیدن کامل فرمان می­شود. بدیهی است که با بزرگ کردن بیش از حد تایر و رینگ با این مشکل مواجه خواهیم شد. اما در مواردی با افزایش تنها 1 سایز Plus به چرخ و یا حتی با خرید رینگی با سایز مشابه با رینگ اصلی نیز با این مشکل مواجه خواهیم شد و دلیل آن رعایت نشدن Offset در رینگ است.

برای تفهیم بهتر مطلب فوق، در ادامه به نمایش بخش­های مختلف رینگ و تایر و تشریح برخی فواصل ابعادی روی رینگ می­پردازیم.

Offset

فاصله بین وسط رینگ تا محلی از رینگ که بر روی دیسک پیچ می­شود را Offset می­گویند. سه نوع مختلف Offset وجود دارد که در زیر می­بینید.

· حالت Zero: زمانی است که محل پیچ شدن چرخ­ها دقیقا در وسط رینگ قرار دارد.

· حالت Positive: حالتی است که بیشتر خودروها و خصوصاً خودروهای دیفرانسیل جلو دارا هستند و در این حالت پهنای چرخ و خط فرضی وسط رینگ به سمت داخل گلگیر متمایل می­شود و مزیت این نوع رینگ ها، پیشگیری از برخورد تایر با لبه گلگیر و پیشگیری از فشار آمدن به بلبرینگ چرخ و پیچ­های چرخ است.

· حالت Negative: حالتی است که بعضی از رینگ­های اسپرت دارا هستند و پهنای چرخ به سمت خارج خودرو متمایل است. مزیت این نوع رینگ­ها پهن­تر شدن خودرو و پایداری بیشتر خودرو می­باشد و به دلیل حالت تورفتگی، ظاهر زیباتری نیز دارند. اما عیب آنها، فشار آوردن بر روی بلبرینگ چرخ، فشار زیاد بر پیچ­های چرخ و همچنین احتمال برخورد تایر به داخل گلگیر در هنگام پیچاندن فرمان و برخورد قسمت خارجی تایر با لبه گلگیر می­باشد. البته این معایب برای خودروهایی که به صورت استاندارد، رینگ­های Negative Offset داشته باشند وجود ندارد و فقط زمانی که جایگزین رینگ Positive Offset می­شوند، پدید می­آید.

زمانی که میزان Offset از حالت استاندارد خارج شود، تغییراتی در نحوه هندلینگ خودرو به وجود خواهد آمد. زمانی که از رینگی با اندازه مشابه اندازه قبلی استفاده می­کنیم، لازم است که Offset رینگ جدید، دقیقا با Offset استاندارد برابر باشد. اما زمانی که پهنای رینگ تغییر می­کند، دیگر مقدار Offset قبلی قابل قبول نیست و باید نسبت به میزان فضای موجود در پشت تایر، همچنین فاصله تا لبه گلگیر و سایز تایر و رینگ، Offset مطلوب را مشخص نمود. رابطه­ای کلی در این زمینه وجود دارد که Offset نباید بیشتر از 20درصد از حالت استاندارد کارخانه سازنده خودرو خارج شود. همچنین حداقل فاصله رینگ جدید با متعلقات سیستم ترمز بایستی 3mm باشد.

لازم به ذکر است که Offset را باحروف اختصاری ET به همراه یک عدد دو رقمی (به میلی­متر) که معرف میزان مثبت یا منفی بودن Offset است را نشان می­دهد. مثلاً ET25 یعنی 25میلی­متر آفست مثبت.

به طور کلی، افزایش بیش از حد پهنای تایر باعث گیرکردن تایر به گلگیر، پارگی تایر، افزایش مصرف سوخت و انتقال بیشتر ضربات دست­اندازها به اتاق می­شود و استهلاک بیشتر و سفتی فرمان را نیز سبب می­شود اما در عوض کنترل بهتری را در اختیار راننده قرار می­دهد و در پیچ­ها نیز بسیار راحت­تر عمل می­کند. در مقابل تایرهای پهن، تایرهای باریک­تر کنترل کمتری دارند و در پیچ­ها ضعیف­تر عمل می­کنند، اما ضربات وارده به اتاق را نیز کاهش می­دهند. از نظر ارتفاع تایر نیز، تایرهای با دیواره کوتاه، کنترل بهتری داشته و فرمان خودرو سریع­تر و نرم­تر پاسخ می­دهد.

معیارهای انتخاب رینگ اسپرت اندازه مناسب
در انتخاب رینگ اسپرت، انتخاب سایز مناسب بر عملکرد خودرو تأثیر زیادی دارد، به همین دلیل اندازه استاندارد رینگ بسیار مهم است، اگر چه برخی از فروشندگان ممکن است، رینگ هایی را به شما پیشنهاد دهنده که مناسب خودرو شما نباشد. انتخاب رینگ آلیاژی اسپرت یک سایز بالاتر با تایر پهن متناسب با آن، علاوه بر زیبایی، به دلیل سطح اصطکاک و چسبندگی بهتر تایر به زمین می تواند، سر پیچ ها فرمان پذیری خودرو و تا حدودی شتاب آن و البته مصرف سوخت خودرو را افزایش دهد و در ازای آن خطر ترمز را کوتاه کند.آ

الیاژ رینگ اسپرت
اولین شرط در خرید و انتخاب رینگ اسپرت توجه به آلیاژ آن می باشد، آلیاژ مناسب یکی از شرط های اصلی در خرید رینگ اسپرت است، بیشتر خودروسازان به طور معمول رینگ اسپرت های فولادی بر روی خودرو نصب می کنند و برخی دیگر از خودروسازان و تولید کنندگان خودرو از رینگ اسپرت هایی از جنس آلیاژ آلومینیوم استفاده می کنند. که استفاده از آلیاژ آلومینیوم به دلیل سبکی، نمای خاص و شکل پذیری انتخاب بهتری است و می توان گفت که انتخاب اول هر خودروساز می باشد. با این حال انواع آلیاژهای دارای استحکام، دوام و قوام لازم برای مقابله با تنش های وارد شده به رینگ در سرعت های بالا هستند. رینگ آلومینیومی غیرآلیاژی می تواند خطراتی را به ویژه در سوانح به همراه داشته باشد. البته رینگ هایی از جنس الیاف کربن و منیزیم نیز در ابرخودروها به کار می روند که دارای سبکی و استحکام بیشتری هستند و کمی گران قیمت ترند.

تأثیرات رینگ اسپرت بر عملکرد خودرو و هندلینگ آلیاژ رینگ اسپرت

انتخاب یک رینگ برای خودرو اگر به طور صحیح انجام شود، آسیبی وسیله نقلیه را تهدید نخواهد کرد، ولی انتخاب ناآگاهانه سبب می شود، خودرو به خصوص سیستم تعلیق آن آسیب جدی وارد شود. اگر اندازه بالاتری انتخاب کنید، سبب فشارآمدن به همه اجزای ماشین از جمله سیستم تعلیق، تایرها، رینگ و سایر اجزای خودرو خواهد شد. در کل، این کار به دلیل هزینه های زیاد و نیزاستهلاک بیش تر فقط برای مسابقات توصیه می شود و نه برای استفاده درون شهری.

تصور عامه این است که رینگ و تایر با ابعاد بالاتر می تواند شتاب و سرعت خودرو را افزایش دهد، در حالی که ارتقای رینگ بیش از یک سایز، گاه می تواند اثر معکوس داشته باشد. اگر اندازه غیراستاندارد و بیش از حد بزرگی برای رینگ و تایرها انتخاب کنید و تایرها آج مناسبی هم نداشته باشند، از شتاب و سرعت خودروکاسته خواهد شد و مصرف سوخت و آلایندگی آن افزایش خواهد یافت.
مشکلات عدم انتخاب رینگ اسپرت مناسب

در صورت عدم انتخاب درست و سلیقه ای رینگ اسپرت ممکن است، مشکلاتی را برای شما ایجاد شود، از جمله اصلی انتخاب اشتباه رینگ اسپرت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• - افزایش یافتن مصرف سوخت خورد
• - سفت تر شدن سیستم فرمان
• - کاهش ارتفاع خودرو
• - فشار بیش از حد به سیستم تعلیق
• - نمایش نادرست سرعت و کیلومتر خودرو

که یکی از بزرگ ترین مشکلات خرید اشتباه رینگ اسپرت، نمایش نادرست سرعت خودرو است که ممکن است موجب تجاوز از حدود تعیین شده توسط قانون و جریمه شدن در هنگام مسافرت باشد.