دانستنی های دنیای کاغذ

همان طور که میدانید کاغذ یک نوع بافت سلولزی دارد و مرغوبیت و کیفیت آن به مواد اولیه و چگونگی عمل آوری آن بستگی دارد. همه روزه و در تمام ادارات و مدارس و حتی خانه ها از کاغذ استفاده میکنیم پس یک کالای پر مصرف و مهم در زندگی ماست. از نظر کیفیت، بهترین کاغذها از الیاف کتان و پنبه به دست می آیند. کاغذ ساخته شده از چوب کاج در جای دوم و کاغذ نیشکر پس از آن قرار می گیرد.

کاغذ هم مثل پارچه پشت و رو دارد. روی کاغذ آن طرفی است که در کارخانه کاغذسازی به طرف نمد قرار می گیرد و صاف تر است و پشت آن طرفی است که در کارخانه زیر کار است و روی آبکش قرار می گیرد. چاپ بر طرف روی کاغذ مرغوب تر خواهد بود. چاپ رنگی بر طرف روی کاغذ نتیجه بهتری دارد.

برای صاف کردن پشت کاغذ آن را از زیر نوردهای پرس براق عبور می دهند. این کار "ساتیناژ " نام دارد. برای تشخیص پشت و روی کاغذها آنها را برش می دهند، پس از برش دادن، لبه الیاف به سوی پشت کاغذ خم می شوند و اگر لبه کاغذ را با انگشتان لمس کنیم متوجه لبه دار بودن یک طرف آن می شویم.

کاغذهای مرغوب تر دارای مواد سلولوزی بیشتری هستند و سفیدترند. کاغذ های نا مرغوب مواد چربی بیشتری دارند و زردترند. کاغذ های نامرغوب با گذشت زمان و به ویژه بر اثر گرما، شکننده می شوند و ممکن است موریانه آنها را بخورد.

کاغذهای گلاسه

کاغذهای گلاسه مرغوب ترین نوع کاغذ هستند که هر چه سنگین تر باشند، کیفیت چاپ روی آنها بهتر است. معمولا کارهای رنگی و یا اعلا را روی کاغذ گلاسه چاپ می کنند. هر چه مقدار و تعداد رنگ ها بیشتر باشد، کاغذ گلاسه سنگین تری لازم است.

راه کاغذ چیست ؟

سطح کاغذ دارای خواب یا راه است. به هنگام چاپ باید کاغذ طوری به ماشین خورانده شود که راه آن موازی محور سیلندر باشد و در صحافی کتاب باید خواب کاغذ موازی عطف کتاب باشد.هر گاه خواب یا راه کاغذ موازی عطف کتاب نباشد، برگ های کتاب حالت افتادگی ندارند بلکه به حالت ایستاده رو به بالا قرار می گیرند و خواننده آن را با فشار می خواباند، در نتیجه کتاب زودتر فرسوده می شود.

کارخانه های کاغذسازی در دنیا، رول های کاغذ را به صورت ورق برش داده و سپس ورق کاغذ را در اندازه های گوناگون بریده و پس از بسته بندی در اختیار مصرف کنندگان قرار می دهند.

راه بی راه کاغذ و مقوا به دو صورت فلش و یا SG و LG LG نشان داده می شود.  یعنی اینکه راه کاغذ موازی ضلع بلندتر است و یعنی راه کاغذ موازی ضلع کوچک تر می باشد. علامت نیزه هم روی لفاف کاغذ، نشان دهنده راه کاغذ است. یعنی اگر فلش موازی ضلع بزرگ تر باشد، راه کاغذ در جهت ضلع بزرگ تر است و اگر فلش در امتداد ضلع کوچک تر کاغذ قرار گیرد، راه کاغذ، ضلع کوچک تر است.

باید توجه داشت که راه کاغذ هنگام چاپ باید موازی محور سیلندر ماشین چاپ باشد. به عنوان مثال اگر یک نوع کاغذ 70 × 100 برای ماشین 5/4 ورقی راه باشد، وقتی آن را از وسط نصف کنیم که در ماشین دو ورقی استفاده شود، بی راه وارد ماشین خواهد شد. بنابراین بهتر است هنگام خرید کاغذ به راه وبی راه نسبت به ماشینی که قرار است آن را چاپ کند، آگاهی داشته باشیم.

برای تشخیص راه یا خواب کاغذها، چند روش معمول است، از جمله:

• کاغذها از طرف خواب آن خیلی راحت پاره می شوند ولی اگر آن را با دست از طرف مخالف پاره کنیم، مقاومت دارد و با نیروی بیشتری پاره می شود.
•  اگر دو نوار از لبه پایینی و کناری کاغذ ببریم و کنار هم بگذاریم آن نواری که به راه نیست، لبه اش برمی گردد.

یکی از مشخصه ها برای شناخت کاغذ، گرماژ آن است. کاغذتحریر 70 یا 80 گرمی و گلاسه 120 یا 135 گرمی واژه هایی آشنا در دنیای انتشارات هستند. این گرماژ نشان دهنده وزن یک متر مربع از آن نوع کاغذ می باشد. مثلا وزن یک متر مربع کاغذ 70 گرمی 70 گرم است. وزن کاغذ برش خورده از فرمول زیر تعیین می شود و شما به راحتی می توانید با وزن نمودن دقیق کاغذ برش خورده گرماژ آن را به دست آورید. واحد طول و عرض در این فرمول سانتی متر می باشد.

گرماژ = طول × عرض / 10.000.000 × وزن کاغذ به کیلوگرم

شرایط نگهداری و استفاده از کاغذها

به جهت تأثیر منفی عوامل محیطی بر کیفیت کاغذها لازم است در صورت نیاز به نگهداری طولانی مدت کاغذهای مصرفی حتما شرایط زیر را رعایت فرمایید تا کیفیت کاغذ مصرفی تان در حد مطلوب حفظ شود:

توصیه می شود برای استفاده بهتر و افزایش عمر دستگاه خود از کاغذ های استاندارد و با مشخصات معرفی شده در راهنمای دستگاه استفاده کنید.از قراردادن کاغذها در محل های مرطوب، دارای گرد و غبار و دوده و در زیر نور مستقیم خورشید جلوگیری کنید.در صورت امکان کاغذ را داخل بسته نگهداری نمایید.

حداکثر تعداد مجاز چیدن بسته ها بر روی یکدیگر را رعایت کنید. این تعداد با توجه به وزن کتابها یا محصولات شما متغیر است.شرایط محیطی مناسب برای نگهداری کاغذ ها دمای 15 تا 25 درجه سانتی گراد و رطوبت 30 تا 60 درصد RH می باشد.در صورت امکات کاغذ ها را بر روی پالت چوبی و یا پلاستیکی قرار دهید تا از رطوبت کف زمین در امان باشد.

در هنگام چیدن کارتن ها دقت نمایید که به صورت ایستاده بر روی هم چیده شوند و از قرار دادن کارتن به صورت خوابیده جدا خودداری کنید. این عمل موجب آسیب دیدن لبه های کناری کاغذ شده و ممکن است موجب گیر کردن کاغذ در دستگاه شما شود.به نشانه ها و علائم روی بسته توجه کنید.