دیدن اشیاء موجود در اطراف ما تنها با وجود نور امکان پذیر است. سازماندهی نورپردازی در یک پروژه یکی از فاکتورهای بسیار مهم و ضروری برای زندگی و لمس فضاست و از گذشته تا امروز همواره مورد توجه قرار گرفته است. نحوه اجرای نورپردازی طبیعی یا مصنوعی یک هنر است و اجازه می دهد کیفیت های متفاوتی از نور در قسمت های مختلف ساختمان دیده شوند.
واقعیت این است که در دنیای مدرن امروز بدون نور و سایه روشن های آن، درک پروژه های معماری تقریباً غیر ممکن است. در حال حاضر نور به منظور افزایش کیفیت فضاهای مختلف و زیباسازی آن ها مورد استفاده قرار می گیرد و فاکتوری بسیار مهم در طراحی نمای ساختمان، محوطه سازی و دکوراسیون داخلی محسوب می شود.
در گذشته تنها از نور برای دیدن اشیاء و روشن نمودن فضاهای کاربردی استفاده می شد، اما امروزه طرح های زیبا و خلاقانه معماری تنها با نورپردازی معنا پیدا می کنند و نورپردازی بیشتر جنبه تزئینی داشته و برای برجسته نشان دادن المان های شاخص به کار می رود. درک اینکه نور چگونه کار می کند و به سطوح و متریال های مختلف چه واکنشی نشان می دهد، امری بسیار ضروری است.
اینکه پروژه شما چه نوع پروژه ای است اهمیت چندانی ندارد، بلکه آنچه که مهم است ترکیب هنر، دانش و تکنولوژی با یکدیگر است که تأثیر شگرفی بر فضا خواهد گذاشت. ایده های خلاقانه باید پروسه طراحی را به سمتی هدایت کنند که یک ساختمان، فضا یا محیط خاص تر از چیزی که هست به نظر برسد.
در ادامه این مطلب به بررسی نورپردازی در ساختمان، انواع و ویژگی های آن می پردازیم و نکات مربوط به این مبحث را ذکر می کنیم، پس تا پایان با ما همراه باشید.
انواع نورپردازی
کیفیت نور طبیعی در برابر نور مصنوعی بسیار بالاست، اما با توجه به ساعات مختلف روز متغیر می باشد. نوری که از پنجره ها وارد فضای ساختمان می شود با استفاده از انواع مدل پرده تعدیل می شود و به میزان مورد نیاز فضا را روشن می کند. ساخت بناهای مختلف باید به نحوی صورت گیرد که نور طبیعی از طریق پنجره و یا نورگیر وارد فضای داخلی شود.
تا حد ممکن بهتر است در ساختمان پنجره های زیاد تعبیه شود اما اگر انجام این کار امکان پذیر نیست می توان نورگیرهای سقفی تعبیه کرد. نورگیرهایی که در سقف ساختمان های چند طبقه قرار دارند به میزان مورد نیاز نور کافی را برای محیط داخلی فراهم می کنند، حتی در روزهای ابری نیز می توان از وجود نور بهره برد.
در بحث ساخت و ساز بیشتر تمرکز ساخت باید بر روی اندازه جهات شمالی و جنوبی باشد تا حداکثر استفاده از نور برده شود. فضاهای جنوبی به میزان قابل توجه از تابش مستقیم نور خورشید و گرمای آن بهره می برند، هر چند در طول روز کیفیت نور در ساعات مختلف متفاوت است اما در مقایسه با فضاهای شمالی همواره روشن تر و گرم تر هستند.
در شب به علت نبود نور طبیعی باید از المان های روشنایی برای انجام فعالیت های مختلف استفاده نمود. در واقع نورپردازی مصنوعی به استفاده از نوری غیر از نور طبیعی خورشید اشاره می کند. نورپردازی مصنوعی به سه روش متمرکز، عمومی و موضعی صورت می گیرد که در ذیل به آنها اشاره می کنیم.
نورپردازی متمرکز
این المان که نورپردازی نقطه ای نیز نامیده می شود تنها نقطه ای از فضا را روشن می کند. نورپردازی متمرکز در طراحی داخلی یا نمای خارجی ساختمان برای برجسته نشان دادن برخی المان ها مانند مجسمه تاریخی و یا یک اثر هنری کاربرد دارد. با استفاده از این نور یک فضای بیهوده و فاقد اهمیت به فضایی جذاب و زیبا تبدیل خواهد شد.
نورپردازی عمومی
نورپردازی عمومی همانطور که از نامش پیداست نور را به طور یکسان در فضا پراکنده می کند و روشنایی لازم برای انجام فعالیت های مختلف را فراهم می نماید.
نورپردازی موضعی
برخلاف نور عمومی، نور موضعی برای روشن کردن یک فضای مشخص مانند میز نهارخوری و یا میز مطالعه اجرا می گردد. در واقع این نور یک فضای مشخص را از سایر قسمت های ساختمان مجزا می کند.
در دنیای مدرن امروز با پیشرفت علم و تکنولوژی نورپردازی ساختمان به صورت هوشمند اجرا می شود. سیستم روشنایی هوشمند این امکان را برای ساکنین فراهم می کند تا با استفاده از نرم افزار نصب شده بر روی گوشی موبایل یا لب تاپ بتوانند روشنایی ساختمان را کنترل کنند.
این نرم افزارها شدت نور لامپ و یا حتی رنگ آن را تغییر می دهند و حتی از راه دور و خارج از ساختمان می توانند کنترل نورپردازی را به عهده بگیرند. نورپردازی هوشمند به میزان قابل توجه منجر به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان می شود و از نظر اقتصادی بسیار مقرون بصرفه است و هزینه های قبوض برق را کاهش می دهند.
با اجرای این روش نورپردازی از روشن بودن لامپ های اضافی پرهیز می شود و میزان نور طبق نیاز تنظیم می گردد. در سیستم هوشمند به منظور کنترل نور لامپ های مختلف از جمله لامپ هالوژن، لامپ ال ای دی، لامپ فلورسنت و لامپ رشته ای از دیمر استفاده می شود. اگر بخواهیم مزایای سیستم نورپردازی هوشمند را بیان کنیم می توانیم موارد زیر را نام ببریم.
تفاوت نور طبیعی با نور مصنوعی
نور طبیعی خورشید را نمی توان در شب تکرار کرد و شدت این نور به موقعیت جغرافیایی محل سکونت شما بستگی دارد. در مکان هایی که دمای هوا بالاست، مسلماً نور خورشید با شدت بیشتری می تابد. اما در مقابل، نور مصنوعی دارای طیف ها و شدت های متفاوتی بوده و پیشرفت سریع فن آوری در حوزه نورپردازی، تلاش برای تکرار نور طبیعی را آسان تر کرده است.
نور مصنوعی ویژگی های مختلفی دارد و نقش های گوناگونی در محیط مورد نظر ایفا می کند. نیاز به بهره وری انرژی محیط ساخته شده، ما را به سمت بهره برداری از نور طبیعی، برای مثال استفاده از شیشه در ساختمان سازی هدایت می کند.
نکات پایانی
نورپردازی به عنوان یک رکن اساسی در دکوراسیون داخلی شناخته می شود. به گونه ای که اگر از یک دیزاین بی نظیر در طراحی فضای مورد نظر استفاده کرده، اما نورپردازی صحیحی در آن به کار نگرفته باشید، زیبایی آن به چشم نخواهد آمد. آیا تا به حال به اهمیت نورپردازی در خانه خود توجه کرده بودید؟ آشنایی با این موارد تا چه اندازه می تواند در اجرای نورپردازی به شما کمک کند؟ اهالی ساختمانچی پذیرای نظرات شما در این زمینه هستند.