کلر را "Carl Wilhelm Scheele" در سال 1774 کشف نمود و اشتباها تصور کرد، این عنصر حاوی اکسیژن است. "Humphry Davy" در سال 1810، نام کلر را برای این ماده انتخاب کرد و اصرار داشت که این ماده در واقع یک عنصر است.
پیدایش
به وسیله الکترولیز محلول آبداری از کلرید سدیم، کلر تولید می شود. این عنصر در طبیعت فقط به صورت ترکیب با سایر عناصر و عمدتا" سدیم به شکل نمک طعام (NaCl) و همچنین در کارنالیت و سیلویت یافت می شود.
کلر، عنصر شیمیایی با عدد اتمی 17 و نشان Cl می باشد. کلر، هالوژن است و در جدول تناوبی در گروه IV قرار دارد. گاز کلر، زرد مایل به سبز است، دو و نیم مرتبه از هوا سنگین تر، دارای بوی بسیار بد و خفه کننده و بسیار سمی است.
این عنصر، عاملی اکسید کننده، سفید کننده و گندزدا می باشد. کلر، به عنوان بخشی از نمکهای طعام و ترکیبات دیگر به مقدار زیادی در طبیعت و لزوما" در بیشتر جانداران وجود دارد.
هشدارها
کلر، موجب تحریک دستگاه تنفسی به خصوص در کودکان و کهنسالان می شود. کلر در حالت گازی، باعث تورم غشای مخاطی شده، درحالت مایع موجب سوختگی پوست می شود. مقدار 3.5ppm آن لازم است تا به عنوان بویی متمایز شناخته شود و مقدار ppm 1000 آن کشنده است. به همین علت، در طول جنگ جهانی اول، کلر یکی از گازهایی بود که به عنوان گاز جنگی مورد استفاده قرار گرفت.
مواجهه با این گاز نباید از 0.5 ppmفراتر رود. مواجهه شدید با مقدار زیاد کلر غلیظ می تواند باعث ادم ریه یا آب آوردن آن که وضعیتی بسیار ناگوار است، گردد. تماس دائم با مقادیر کم آن ریه ها را ضعیف کرده، آسیب پذیری ریه ها را در برابر بیماری های دیگر افزایش می دهد.
در صورت مخلوط شدن مواد سفید کننده با آمونیاک، اوره و سایر محصولات شوینده، احتمال تولید گازهای سمی وجود دارد. این گازها حاوی مخلوطی از گاز کلر و تری کلرید نیتروژن هستند؛ بنابراین باید از چنین ترکیبی اجتناب کرد.
خصوصیات قابل توجه
نوع خالص این عنصر شیمیایی به شکل گازی دو اتمی و سبز رنگ می باشد. نام کلر برگرفته از کلمه chloros به معنی سبز است که اشاره به رنگ این گاز دارد. این عنصر، جزئی از گروه هالوژنهای نمک ساز می باشد و به وسیله اکسیداسیون کلریدها یا به روش رایج الکترولیز تهیه می گردد.
کلر گازی است به رنگ زرد مایل به سبز که تقریبا با تمامی عناصر به سرعت ترکیب می شود. در 1 لیتر آب 10 °C، 3.10 لیتر و در آب 30 درجه تنها 77/1 لیتر کلر حل می شود.
شناخت محیط رشد کلر
لزوم کلر برای گیاهان به تازگی مورد تایید قرار گرفته است. اما از آنجا که این عنصر هم در هوا و هم در محلول خاک وجود دارد به ندرت کمبود آن گزارش می شود کلر برای آزاد کردن اکسیژن به هنگام فتوسنتز لازم است و کمبود کلر باعث پژمردگی گیاه می گردد.
در خاک، یون آن به صورت Clx موجود است که به راحتی قابل استفاده گیاه می باشد. در صورت کمبود می توان از کلرورپتاسیم استفاده کرد.