فلز سرب

اطلاعات اولیه

سرب، عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Pb و عدد اتمی 82 وجود دارد. سرب، عنصری سنگین، سمی و چکش خوار است که دارای رنگ خاکستری کدری می باشد. هنگامیکه تازه تراشیده شده، سفید مایل به آبی است، اما در معرض هوا به رنگ خاکستری تیره تبدیل می شود.

از سرب در سازه های ساختمانی، خازنهای اسید سرب، ساچمه و گلوله استفاده شده و نیز بخشی از آلیاژهای لحیم، پیوتر و آلیاژهای گدازپذیر می باشد. سرب سنگین ترین عنصر پایدار است.

تاریخچه

به علت فراوانی سرب، تهیه آسان، کار کردن آسان با آن، انعطاف پذیری و چکش خواری بالا و پالایش راحت، حداقل از 7000 سال پیش مورد استفاده بشر می باشد. در کتاب خروج  به این عنصر اشاره شده است. کیمیاگران می پنداشتند سرب قدیمی ترین فلز بوده و به سیاره زحل مربوط می شود.

لوله های سربی که نشانه های امپراتوری روم را حمل می کردند، هنوز هم بکار می روند. نشان Pb برای سرب خلاصه نام لاتین آن plumbum است. در اواسط دهه 80 تغییر مهمی در الگوهای پایان استفاده از سرب به وجود آمده بود.

بیشتر این تغییر ناشی از پیروی مصرف کنندگان سرب آمریکا از قوانین زیست محیطی بود که بطرز قابل ملاحظه ای استفاده از سرب را در محصولات بجز باطری از جمله گازوئیل، رنگ، اتصالات و سیستمهای آبی کاهش داده یا حتی حذف کرد.
خصوصیات قابل توجه

سرب فلزی است براق، انعطاف پذیر، بسیار نرم، شدیدا چکش خوار و به رنگ سفید مایل به آبی که از خاصیت هدایت الکتریکی پایینی برخوردار می باشد. این فلز حقیقی به شدت در برابر پوسیدگی مقاومت می کند و به همین علت از آن برای نگهداری مایعات فرسایشگر استفاده می شود. با افزودن مقادیر خیلی کمی آنتیموان یا فلزات دیگر به سرب می توان آن را سخت نمود.

جداسازی

سرب محلی در طبیعت یافت می شود، اما کمیاب است. امروزه معمولا سرب در کانی هایی همراه با روی، نقره و مس یافت می شود و به همراه این مواد جدا می گردد. ماده معدنی اصلی سرب گالن است که حاوی 86,6% سرب می باشد. سایرکانیهای مختلف و معمول آن سروسیت و انگلسیت می باشند. اما بیش از نیمی از سربی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد، بازیافتی است.

سنگ معدن به وسیله مته یا انفجار جدا شده، سپس آن را خرد کرده و روی زمین قرار می دهند. بعد از آن، سنگ معدن تحت تأثیر فرآیندی قرار می گیرد که در قرن نوزدهم در Broken Hill استرالیا به وجود آمد. یک فرآیند شناور سازی، سرب و دیگر مواد معدنی را از پس مانده های سنگ جدا می کند تا با عبور سنگ معدن، آب و مواد شیمیایی خاص از تعدادی مخزن که درون آنها دوغاب همیشه مخلوط می شود، عصاره ای به وجود آید.

درون این مخزنها هوا جریان یافته و سولفید سرب به حبابها می چسبد و به صورت کف بالا آمده که می توان آن را جدا نمود. این کف خشک شده، سپس قبل از پالایش به منظور تولید سرب 97% سینتر می شوند.

بعد ازآن سرب را طی مراحل مختلف سرد کرده تا ناخالصیهای سبکتر بالا آمده و آنها را جدا می کنند.سرب مذاب با گداختن بیشتر به وسیله عبور هوا از روی آن وتشکیل لایه ای از تفاله فلز که حاوی تمامی ناخالصیهای باقی مانده می باشد، تصفیه شده و سرب خالص 99,9% به دست می آید.