کاربرد فلز سزیوم

سزیم عنصر شیمیایی است که در جدول تناوبی با نشان Cs و عدد اتمی 55 مشخص می باشد.این عنصرنرم ونقره فام از فلزات قلیائی بوده و یکی از سه فلزی است که در حرارت اطاق به حالت مایع می باشند.قابل توجه ترین کاربرد این عنصر در ساعتهای اتمی است.

سزیم به خصوص در انگلیسی آمریکایی گاها به شکل cesium نوشته می شود، اما بر اساس نظر IUPAC نام رسمی این عنصر، caesium است، گرچه از سال 1993 نوع نوشتاری cesium هم رسمیت یافته است.

کاربردها

چشمگیر ترین کاربرد سیزیم در ساعتهای اتمی است که دقت آنها 5 ثانیه در 300 سال است.Cs-134 در آب شناسی، به عنوان معیار سنجش خروجی سیزیم توسط صنعت نیروی اتمی به کار می رود. از این ایزوتوپ به این علت استفاده می گردد که کمتر ازCs-133 یا Cs-137 متداول است، ایزوتوپ را می توان به تنهائی با واکنشهای اتمی تولید کرد. Cs-135 نیز در مورد فوق کاربرد دارد.

سیزیم مانند سایر عناصر گروه 1 میل ترکیبی زیادی با اکسیژن دارد و به عنوان گیرنده در لامپهای الکترون به کار می رود.این عنصر همچنین در باطریهای نوری کاربرد دارد.علاوه بر اینها سزیم به عنوان کاتالیزوردر هیدروژنه کردن ترکیبات آلی خاصی مورد استفاده قرار می گیرد.
اخیرا از این عنصر در سیستم رانش یونی استفاده شده است.

ایزوتوپها

سیزیم دارای 32 ایزوتوپ شناخته شده است که از تمامی عناصر دیگر بیشتر می باشد.جرم اتمی این ایزوتوپها بین 114 تا 145 می باشد. اگرچه این عنصر بیشترین تعدادایزوتوپها را دارا می باشد، تنها یک ایزوتوپ پایدار طبیعی دارد.

ایزوتوپ پرتوزا Cs-137 در مطالعات آب شناسی همانند کاربرد H-3 مورد استفاده است.Cs-137 از انفجار سلاحهای اتمی و برون پاشیهای نیروگاههای اتمی تولید می گردد.سیزیم 137 در سال 1954 با آغاز آزمایشات اتمی وارد اتمسفر شد و سریعا در آن به صورت محلول در آمد.

هرگاه Cs-137 وارد آبهای زیرزمینی شود در سطوح خاک به جا مانده و عمدتا به وسیله جابجائی ذرات از محوطه خارج می شود.نتیجه اینکه فعالیت درونی این ایزوتوپها را می توان مانند عملکرد زمان برآورد نمود.

هشدارها

سیزیم در آب سرد بسیار انفجاری است. این عنصر رامی توان به شدت سمی انگاشت.حتی برخی از رادیوایزوتوپهای آن بیشتر سمی می باشند.