اجزای آسانسور و نحوه کاکردشان

آسانسور شامل مدار فرمان، موتور، ترمز، سیستم درب بازکن اتوماتیک، سیستم روزیون، سیم بکسل و تراول کابل می باشد. در ادامه این اجزا و نحوه عملکرد آن ها بیان می شود.

مدار فرمان:
مدار فرمان آسانسور از 3 قسمت تشکیل شده:
1- مدار قدرت (380ولت)
2- مدارفرمان 90 تا 220 ولت
3- مدار فرمان ولتاژ پایین (بین 5 ولت تا 30 ولت)

مدار 380 ولت وظیفه به حرکت در آوردن موتور آسانسور را به عهده دارد. این مدار بسته به نوع آسانسور (قدیمی 1 سرعته) 2 عدد کنتاکتور، (جدید 2 سرعته) 4 کنتاکتور و یا نوع جدید آن که دارای کنترل دور موتور می باشد از 2 یا 3 کنتاکتور استفاده می کند. در برخی از آسانسور های قدیمی با درب اتوماتیک موتور درب نیز که به موتور سر درب معروف شده از ولتاژ 380 استفاده می کند.

مدار 90 تا 220 ولت وظیفه فعال کردن کنتاکتور ها، چراغ های داخل کابین، فن داخل کابین، سیستم درب بازکن اتوماتیک (کمان درب بازکن)، ترمز آسانسور و... را به عهده دارد.

مدار 5 تا 30 ولت که مدار اصلی را تشکیل می دهد، شامل مدار های شناسایی، شستی های داخل کابین و شستی های طبقات، مدارات اعلان طبقات (صوتی و یا تصویری) و سیستم های ایمنی و... می باشد.

موتور آسانسور:

موتور الکتریکی 3 فاز یک یا دو سرعته. قدرت از 3.5 کیلو وات به بالا و یا موتور های dc که درحال حاضر زیاد کار آیی ندارند.
لازم به ذکر موتور آسانسور فقط وزن نفرات را حمل می کند. به این شکل که یک سیم بکسل را از یک طرف به تعدادی وزنه چدنی و از طرف دیگر به کابین می بندند. وزن کابین را با وزنه های چدنی برابر می گیرند و در طبقات میانی لول می کنند.

ترمز آسانسور:

سیستم ترمز که از یک سیم پیچ، هسته فلزی متحرک، بازو و لنت ترمز (مخصوص ماشین های سنگین) تشکیل شده است، روی موتور نصب شده است. در آسانسور ترمز همیشه در گیر می باشد یعنی زمانی ترمز آزاد است که آسانسور در حال حرکت است. ولتاژ کار ترمز و نوع ولتاژ بسیار متغیر است و روی پلاک ترمز نوشته شده است. ولتاژ ac یا dc از 60 ولت تا 380 ولت که نوع 180 dc آن بسیار متداول می باشد.

سیستم درب بازکن اتوماتیک:

این سیستم به 2 شکل در آسانسور ها وجود دارد:
1- درب های معمولی (لولایی)
2- درب های اتوماتیک (کشویی، تلسکوپی و...)
در نوع اول یک دستگاه کوچک فلزی با سیم پیچ و هسته متحرک که روی کابین نصب می شود وظیفه باز کردن درب را بر عهده دارد. به این شکل که در حال حرکت ولتاژی به سیم پیچ آن اعمال می شود که بازوی متحرک کمان درب را جمع نگاه میدارد و مانع از برخورد آن با بازو های قفل درب می شود. پس از رسیدن آسانسور به طبقه مورد نظر ولتاژ اعمال شده برداشته می شود که باعث خوردن بازو به دستگیره قفل درب شده درب باز می گردد. ولتاژ کار کمان معمولا 220 ولت ac می باشد که با یک مدار ساده دیودی پس از تحریک، نیم سیکل می شود تا از سوختن سیم پیچ در دراز مدت جلوگیری کند.

در آسانسور های با درب اتوماتیک وظیفه باز و بستن درب به عهده یک موتور الکتریکی می باشد. این موتور در سیستم های جدید 24 ولت dc می باشد، ولی در سیستم های قدیمی از موتور های 3 فاز 110 یا 380 استفاده می شد.

سیستم روزیون:

این سیستم که مربوط به تعمیر کار یا سرویس کار می باشد کمک می کند که حین تعمیرات، شستی های داخل و بیرون از کار افتاده و فقط از روی کابین قابل کنترل باشد. در سیستم روزیون 2 شستی، وظیفه حرکت را بر عهده دارند یکی جهت بالا و دیگری پایین. در این سیستم آسانسور با سرعت کم حرکت می کند تا تعمیر کار امنیت بیشتری داشته باشد. در روی نمایشگر (r) یا (out of service) دیده می شود.

جهت تعمیرات داخل چاهک، سنسورها، تعویض سیم کشی، آچار کشی ریل وزنه، ریل کابین و... کاربرد دارد.

سیم بکسل:

تعداد سیم بکسل ها بسته به نوع، قطر، وزن کابین از 2یا 3 یا 4 یا 5 و یا بالاتر استفاده می شود. استفاده از تعداد بیشتر به علت ایجاد اصطکاک بیشتر بین سیم بکسل و فلکه موتور می باشد تا باعث سر خوردگی سیم ها و در نتیجه خوردگی فلکه نشود. ضریب ایمنی به کار رفته در آسانسور 25 برابر بیشتر از نیاز آسانسور می باشد. جنس سیم ها فولادی با مغزی کنفی می باشد. قطر آن معمولا 9، 11 و 13 میلیمتر می باشد.

تراول کابل:

کابلی که از یک سو به تابلو فرمان و از طرف دیگر به زیر کابین متصل است و دایم با آسانسور به بالا و پایین رفته و وظیفه ارتباط بین کابین و مدار کنترل را دارد. کمتر شدن این کابل در طراحی باعث صرفه جویی در هزینه نصب می شود، ولی به این نکته باید توجه کرد که کمتر شدن از 12 رشته باعث سبکی کابل و در نتیجه گره خوردن آن می شود. این کابل به تعداد 4-8-12-16-20 و 24 رشته در بازار موجود است. درون آن رشته ای از نخ نایلونی بسیار محکم وجود دارد که باعث استقامت کابل و طول عمر آن می شود.