تقاضای جهانی برای منگنز مستقیماً به نیاز برای فولاد بستگی دارد. امروزه انواع مختلفی از فولادها تولید می شود که هر کدام به مقدار معینی از منگنز نیاز دارند.
منابع تامین منگنز در فرآیند تولید فولاد متنوع بوده و شامل منگنز در آهن خام و سنگ منگنز نیز می شود. با این حال این دو منبع فقط سهم کوچکی از منگنز مورد نیاز را تامین می کنند و بیشتر منگنز مورد نیاز به شکل فرو آلیاژهای منگنز دار در مرحله ذوب و شکل گیری فولاد به آن افزوده می شود.
مقداری از منگنز ورودی به فرآیند تولید فولاد به دلیل اکسیداسیون تلف می شود. از دهه های 60 و 70 میلادی به دلیل جایگزینی روشهای موثرتر تولید فولاد نظیر دمش اکسیژن به جای روش بسمروتوماس، میزان مصرف منگنز رو به کاهش نهاد. چرا که فرآیندهای جدید از نظر جلوگیری از تلفات منگنز بسیار بهتر عمل می کنند.
امروزه متوسط مصرف واحد منگنز در کشورهای صنعتی در حدود 5/5 کیلوگرم بر تن فولاد تولیدی است این مقدار در سال های 6/5، 1980 کیلوگرم و در سال 1960 در حدود 7 کیلوگرم بوده است.به هر حال به طور کلی و با فرض ثابت بودن میزان مصرف واحد منگنز در تولید فولاد، تقاضا برای منگنز به شدت به تقاضا برای فولاد بستگی دارد.
مصرف منگنز در سایر کاربردهایش در مقایسه با این کاربرد آن قابل توجه نبوده و عملاً تغییرات در سایر کاربردها تأثیر چندانی بر میزان تقاضا برای منگنز ندارد. سالها تجارت منگنز به میزان تقاضا توسط شرکتهای صنعتی اروپا، آمریکای شمالی، ژاپن و کشورهای جنوب شرقی آسیا وابسته بوده است در اوایل دهه 80 میلادی وقفه در تولید فولاد منجر به کاهش شدید تقاضا برای منگنز شد.
از تولید بیش از 20 میلیون تن کانسنگ منگنز در سال، فقط 8 میلیون تن وارد بازار تجارت می شود. بیش از 85 درصد عرضه منگنز توسط 4 کشور استرالیا، برزیل، گابن و آفریقای جنوبی تامین می شود امروزه بیشتر کشورهای صنعتی منگنز مورد نیاز برای خود را به شکل فرو آلیاژ تامین می کنند. کشورهایی نظیر فرانسه، نروژ و اسپانیا بزرگ ترین صادر کنندگان فرو آلیاژهای منگنزدار هستند.
نوع خاصی از فولادهای غیر مغناطیسی دارای منگنز بالا به مقدار کم برای مصارف ویژه ای نظیر رینگ آلترناتورهای و فولادهای حافظه دار تولید می شوند. فولادهای منگنز دار همچنین شامل فولاد هد فیلد می شود که بیش از 13 درصد منگنز دارد. این فولادها در محلهایی که سختی بالا و مقاومت در برابر سایش مورد نیاز است مصرف دارند کاربردهای این نوع فولادها در ساخت قطعات سنگ شکنها، نقاط تلاقی و تعویض در خطوط راه آهن، تیغه لودرها و سایر ماشین آلات حمل و نقل است. پس از فولاد، آلومینیوم مهم ترین فلز آلیاژی با منگنز است.
تولید 3 سالیانه آلومینیوم بالغ بر 23 میلیون تن می شود ولی مقدار کمی از انواع آلیاژهای آلومینیوم دارای منگنز هستند. افزودن منگنز به آلیاژهای آلومینیوم باعث بهبود مقاومت سایشی و خوردگی این آلیاژها می شود. نقش منگنز در اینجا، جایگزینی ترکیبات آهن و سیلیس است که به دلیل اختلاف بار الکتریکی با آلومینیوم توسط آلومینیوم احاطه شده و نمی توانند در مقابل خوردگی مقاومت کنند.
در عوض ترکیب سیلیس آهن و منگنز اختلاف بار الکتریکی کمی با آلومینیوم داشته و می تواند در سطح قرار بگیرد و باعث افزایش مقاومت سایشی بشود. منگنز در آلیاژهای آلومینیوم تا 1/5 درصد وزن آلیاژ را تشکیل می دهد. این آلیاژها که انواع آلومینیوم منگنز و یا آلومینیوم منگنز منیزیم را شامل می شوند. تحت نامهای تجارتی مختلفی فروخته می شوند و کاربردهایی در ساخت وسایل آشپزخانه، سقفهای فلزی، رادیاتور اتومبیل و صنایع حمل و نقل دارند.
بزرگ ترین بازار مصرف آلیاهای آلومینیوم منگنز در تولید قوطی های فلزی نوشابه است که سالیانه در حدود 100 میلیارد عدد از این قوطیها در جهان ساخته می شود. تولید این قوطیها به دلیل امکان بازیافت آنها رو به رشد است. نوع خاصی از آلیاژهای آلومینیوم منگنز که تا 9 درصد منگنز در ترکیب خود دارند دارای خواص ویژه ای هستند.
این نوع آلیاژ هنوز به طور اقتصادی تولید نمی شود. ولی به دلیل خاصیت سرد شدن سریع آن مورد توجه قرار گرفته اند. فرآیند تولید این آلیاژ گران بوده و در حال حاضر فقط دارای کاربردهایی در تولید مواد ویژه در صنایع هوا فضا هستند. ذخایر منگنز کانسنگهای منگنز از نظر عیار منگنز به صورت زیر تقسیم بندی می شوند:
هر چند ذخائر منگنز ممکن است در طیف وسیعی از شرایط و تشکیلات زمین شناسی از پر کامبرین تاسنوزوییک پیدا شوند، با این وجود 70 درصد ذخائر شناخته شده در تشکیلات زمین شناسی سنوزوییک وجود دارند و 10 درصد نیز در سنگهای کامبرین یافت 4 می شوند.
وجود ذخائر مهم منگنز در سنگهای دوران مزوزییک نادر است بجز در مورد ذخائر منطقه گروت آیلنت در کشور استرالیا و مولانگو در کشور مکزیک بزرگ ترین و اقتصادی ترین ذخائر منگنز از نوع رسوبی بوده و به شکل تقریبا لایه ای و گسترده در سطح یافت می شوند. مثالهای این نوع ذخایر وجود ذخائر غنی منگنز در کشورهای مراکش، نیکوپال اوکراین، چیاتورا گرجستان مورودواروکم برزیل و ماهاراشتای هندوستان هستند.
انواع دیگری از ذخایر منگنز در ارتباط با تشکیلات رسوبی آهنی دوران پر کامبرین یافت شده اند. در این ذخائر منگنز به صورت کربنات و یا اکسید منگنز و معمولا با عیار کم تمرکز یافته است. مثالهای معروف این نوع ذخائر پست مازبورگ و کورومان در کشور آفریقای جنوبی و ماتوگراس برزیل هستند.
نظیر ذخایر لاتریتی آهن، بوکسیت و نیکل، ذخائر بر جای منگنز نیز تحت شرایط مناطق حاره دچار هوازدگی شده و این امر منجر به غنی تر شدن کانسار و تبدیل کانیهای منگنز دار کم عیار به کانی های پرعیارتری نظیر پیرولوزیت و کریپتوملان و مانگانیت می شود. مثالهای بارز این نوع ذخائر در کشورهای برزیل منطقه آماپا گابن منطقه مداندا، غنا، استرالیا و هندوستان وجود دارند.
اداره زمین شناسی آمریکا ذخائر منگنز را در گروه ذخائر اقتصادی و پایه منتشر می کند. ذخائر اقتصادی شامل ذخائری می شوند که استخراج آنها در شرایط فعلی امکان پذیر و اقتصادی می باشد. ذخائر پایه شامل مجموعه ذخائر اقتصا دی و غیر اقتصادی می شود که از نظر عیار، ضخامت و عمق در شرایطی قرار دارند که از نظر فنی قابل معدنکاری هستند.
براساس گزارش USGS مجموع ذخایر پایه شناخته شده جهان در حدود 5000 میلیون تن است که برای سالها بدون تغییر باقی مانده است. و ذخیره عمده جدیدی کشف نشده است. از این مقدار استخراج 680 میلیون تن آن در شرایط فعلی اقتصادی می باشند. ندولهای کف اقیانوسی با توجه به اینکه ذخائر منگنز موجود در خشکیها قادر به تامین نیاز صنایع برای سال های آتی هستند، به نظر نمی رسد که در آینده نزدیک استخراج ذخائر کف اقیانوسی جهت تامین منگنز اقتصادی بشوند.
ولی در صورتیکه این ذخائر به منظور دستیابی به مس و یا نیکل آن مورد استخراج قرار گیرند، منگنز و کبالت نیز به عنوان محصولات جانبی می توانند تولید بشوند. با توجه به کفایت ذخائر مس و نیکل در خشکیها مشخص نیست که دقیقا چه زمانی استخراج ازذخائر کف اقیانوسی اقتصادی بشود.
با این حال کشورهای آمریکا، چین، هندوستان، ژاپن و روسیه استخراج ذخائر کف اقیانوسی از آب های بین المللی و سواحل خودشان ادامه می دهند.به تحقیقات خود در قالب پروژههای بلند مدت در خصوص اکتشاف و امکان پذیری 5 کشورهای افریقای جنوبی، اکراین، هند، گابون و چین بیشترین میزان ذخایر منگنز دنیا را بخود اختصاص داده اند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
