روسازی ر اهها به طور دائم در معرض انواع گوناگونی از تنشهای ناشی از عواملی مانند بارترافیکی، تغییر دما و میزان رطوبت، و تغییر شکل لایه های زیرین و بستر قرار دارند که این تنشها منجر به پیدایش نقایص و خرابی هایی در روسازی و بروز ترک ها، چاله ها، تغییر شکل ها و دیگر انواع خرابی ها و پیامد آن فرسوده شدن روسازی می شود. به دلیل بروز خرابی ها و نقایص ایجاد شده، روسازیها نیازمند نوعی از تعمیر و نگهداری هستند.هدف از نگهداری روسازی، اصلاح نقایص ایجاد شده توسط خرابیها و حفظ روسازی از آسیب و خسارت بیشتر می باشد.
لکه گیری فرآیندی است که در آن، محدوده ای از روسازی که دارای خرابی زیادی می باشد، برداشته شده و جایگزین می شود و یا مواد دیگری افزوده می شود تا محدوده تخریب شده را پوشش دهد.
هدف از لکه گیری رفع نواقص موضعی و جلوگیری از گسترش خرابی روسازی و نیز تامین سطحی ایمن می باشد.
در حال حاضر روشهای نوین زیادی به منظور لکه گیری خرابیها و درزگیری ترکها مورد استفاده قرار می گیرد دانستن این موضوع که در هر وضعیت، چه روش و چه ماده ای مقرون به صرفه تر می باشد، ضروریست.
روش های لکه گیری:
1- روش های لکه گیری چاله ها
- روش موقتی ( ریختن و رفتن یا ریختن و غلتک زدن)
- روش نیمه دائم
-روش تزریق فشاری (جدید)
2- روش لکه گیری عمیق و نیمه عمیق
3- روش لکه گیری سطحی (جدید)
4- روش لکه گیری با استفاده از بازیافت مصالح(جدید)
تعریفی دیگر از لکه گیری آسفالت
هر گاه در راهها بر اثر فشار ترافیکی و خرابی جسم راه آسفالت سطح راه خراب شده و با به شکل موزائیکی درآمده باشد بوسله دستگاه کاتر آسفالتهای خراب شده را به صورت شکلهای منظم خارج نموده و چنانچه زیرسازی نیز دچار آسیب دیدگی شده بود نسبت به اصلاح آن نیز اقدام می کنیم سپس یک لایه تک کت ریخته و با آسفالت مرغوب رویه را مرمت می نمائیم.
روسازی راه ها به طور د ایم در معرض انواع گوناگونی از تنشهای ناشی از عواملی مانند بار ترافیکی، تغییر دما و میزان رطوبت، و تغییر شکل لایه های زیرین و بستر قرار دارند. که این تنشها منجر به پیدایش نقایص و خرابی هایی در روسازی می گردند. ترکها، چاله ها، تغییر شکل ها و دیگر انواع خرابیها، آخرین نتیجه و پیامد فرسوده شدن روسازی می باشد. به دلیل بروز خرابی ها و نقایص ایجاد شده، روسازیها مستلزم نوعی از تعمیر و نگهداری هستند. هدف از نگهداری روسازی، اصلاح نقایص ایجاد شده توسط خرابیها و حفظ روسازی از آسیب و خسارت بیشتر می باشد.
به طور کلی عملیات تعمیر و نگهداری روسازی به سه نوع تقسیم می گردند: نگهداری پیشگیرانه، اصلاحی و اضطراری.
-لکه گیری به عنوان یکی از روشهای نگهداری، فرایندی است که در آن، محدوده ای از آسفالت که دارای خرابی زیادی است، برداشته شده و جایگزین می شود و یا مصالح دیگری افزوده می شود تا محدوده تخریب شده را پوشش دهد. لکه گیری معمولا به منظور آماده سازی برای انجام بهتر دیگر روشهای تعمیر و نگهداری اصلاحی، حفاظت رویه، یا عملیات پیش ترمیم قبل از پخش یک روکش انجام می شود. لکه گیری سطح رویه را به شکلی احیا می کند که امکان به کارگیری موفقیت آمیز سایر ترمیم های حفاظتی میسر گردد. لکه گیری عمیق روسازی روشی برای اصلاح دایمی خرابی هایی است که معمولا خرابی با شدت زیاد می باشند.
با توجه به موارد فوق، انتخاب روش مناسب مورد استفاده برای ترمیم خرابی ها باید براساس عوامل زیر انتخاب شود:
بهبود عملکرد یا عمر ترمیم و اقتصادی بودن ترمیم دو عامل مهم در انتخاب روش ترمیم است که اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل دارند.
خرابی های رایج در روسازی های آسفالتی شامل ترک خوردگی ها، خراب ی های سطحی، تغییر شکل ها و چاله بشرح زیر می شود:
-1 ترک خوردگی ها نظیر ترک های پوست سوسماری، ترک های عرضی، ترک های بلوکی، ترک های طولی، ترک های برشی لبه و تر کهای انعکاسی
-2 خرابی های سطحی مانند قیرزدگی، صیقلی شدن، شن زدگی
-3 تغییر شکل ها مانند شیارافتادگی، نشست، برآمدگی، تورم، موج افتادگی
-4 چاله ها و وصله ها
علت یا علل بروز انواع خرابی های زودرس روسازی ها می تواند در اثر تغییرات در هر یک، هر دو و یا تمامی عوامل ذیل باشد:
الف: تعداد و نوع وسایل نقلیه عبوری
ب: نوع و جنس مصالح بستر و روسازی
ج: شرایط جوی
د: شرایط زهکشی
ه: کیفیت اجرا
و: ضوابط و معیارهای طرح و اجرا
ز: نگهداری
ترمیم ترک ها
ترک خوردگی از متداول ترین خرابی هایی ایجاد شده در روساز یهای آسفالتی هستند.
عوامل متعددی بر گسترش ترک تأثیرگذار هستند. سه نوع عمده ترک خوردگی عبارتند از:
- ترک های ناشی از بارگذاری
- ترک هایی غیر ناشی از بارگذاری
- ترک های ترکیبی
ترک های ناشی از بارگذاری بخاطر عبور ترافیک سنگین بر روی روسازی اتفاق می افتد و ترک های غیر ناشی از بارگذاری بر اثر عوامل محیطی اتفاق می افتد و ترک های ترکیبی بخاطر هر دو عامل فوق ایجاد می شود.
مخلوط های آسفالتی گرم
بتن آسفالتی گرم مخلوطی از سنگدانه های شکسته و دانه بندی شده و فیلر که در کارخانه آسفالت حرارت داده شده و با قیر گرم در درجه حرارت م عین مخلوط و به همان صورت گرم برای مصرف در راه، حمل، پخش و کوبیده می شود. آسفالت گرم در ساخت لایه های روسازی آسفالتی و در نگهداری آن به صورت لکه گیری در وصله ها، و اجرای روکش های نازک و سازه ای و نیز لکه گیری های دایمی و عمیق و در راه های با ترافیک کم تا سنگین کاربرد دارد. با توجه به عملکرد و اجرا، مخلوط آسفالت گرم بهترین مخلوط جهت مرمت و بهسازی روسازی های آسفالتی می باشد. اگر چه لکه گیری با مخلوط گرم، هزینه های تجهیزات و کار بیشتری را در بر دارد، اما از دوام و عملکرد بهتری برخوردار بوده ارجح تر و مقبول تر می باشد.
ماشین ترمیم و لکه گیری 054- DGL5163TYH که توسط شرکت بهبود صنعت تامین می شود برای عملیات نگهداری راه ها طراحی و ساخته شده است وکاربرد گسترده ای در ترمیم چاله های ایجاد شده در جاده ها و بزرگراه ها دارد.
این دستگاه شامل شاسی، سیستم هیدرولیک، سیلوی نگهداری آسفالت گرم، سیستم گرمکن، نازل قیرپاش و سیستم کنترل و دیگر ملزومات است.
دستگاه مجهز به سیستم گرمکن است که قادر به بالابردن دمای مخلوط آسفالت تا حدود 140- 160 درجه سانتیگراد می باشد. سیستم عایق آن سبب می شود این دما برای مدت طولانی حفظ شود. این گرمکن جداگانه فرمان می گیرد و کنترل می شود و حرارت دهی به صورت یکنواخت می باشد. دستگاه قادر به پاشش قیر امولسیون و قیر داغ می باشد تا بتوان چاله را قبل از پر کردن قیرپاشی کرد. بعد از پرکردن چاله با استفاده از غلطک ویبره دار فشرده سازی انجام می گیرد.
مهم ترین ویژگی ها:
-1 گرمکن پربازده جهت کاهش اتلاف و حفاظت از محیط زیست
-2 گرم نگهداشتن مخلوط آسفالت در مخزن در حین جابه جای منجر می شود تا کیفیت کار بالا رود.
-3 به کارگیری در طیف وسیعی از پروژه های ترمیم چاله ها و لکه گیری جاده ها
-4 مجهز به سیستم پاشش و گرمکن قیر