اطلاعات اولیه
روی، یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن Zn و عدد اتمی آن 30 می باشد.
تاریخچه
آلیاژهای روی از قرنها پیش استفاده می شده است. کالاهای برنجی که به 1000-1400 سال پیش باز می گردند، در فلسطین پیدا شده اند و اشیاء رویی با 87% روی در Transylvania ما قبل تاریخ یافت شده اند. به خاطر نقطه جوش پایین و واکنش شیمیایی این فلز خصوصیات واقعی این فلز در زمان باستان مشخص نشده بود.
ساخت برنج به رومی ها نسبت داده شده و مربوط به 30 سال پیش از میلاد می باشد. آنها Calamine و مس را با یکدیگر در بوته آهنگری حرارت می دادند که در این عمل اکسید روی در Calamine کاهش می یافت و فلز روی آزاد توسط مس به دام انداخته می شد و به شکل آلیاژ در می آمد. برنج به دست آمده، یا در قالب ریخته می شد یا با چکش به شکلهای مختلف در می آمد.
استخراج و تصفیه روی ناخالص در 1000 سال پیش از میلاد مسیح در هند و چین صورت می گرفته است. در غرب نیز کشف فلز روی به Andreas Marggraf آلمانی در سال 1746 بر می گردد. شرح تولید برنج در اروپای غربی در کتابهای Albertus Magnus در سال 1284 به چشم می خورد. این فلز در قرن 16 به میزان قابل توجه شناخته شد.
Agricola در سال 1546 اعلام کرد که وقتی که سنگ معدن روی گداخته می شود، فلز سفید می تواند منقبض شود و دیواره کوره را بتراشد. او در نوشته های خود به این مسئله نیز اشاره کرد که فلزی شبیه آن به نام Zincum در Silesia تولید می شده است. پاراسلیوس اولین کسی در غرب بود که گفت Zircum فلزی جدید است که در مقایسه با فلزات دیگر خواص شیمیایی جداگانه ای دارد.
نتیجه آن است که فلز روی زمانی شناخته شده کهMargaraf کشفیاتش را شروع کرد و در حقیقت فلز روی دو سال زودتر توسط شیمیدان دیگری به نام Anton Von Swab تجزیه شده و به دست آمده بود. اما تحقیقات Margraaf جامع تر بود و بخاطر تحقیقاتش به عنوان کاشف روی شناخته شد.قبل از کشف تکنیک غوطه وری سولفید روی، Calamine تنها منبع معدنی فلز روی بوده است.
پیدایش
روی، بیست و سومین عنصر در پوسته زمین از نظر فراوانی می باشد. بسیاری از سنگهای معدنی سنگین استخراج شده حاوی 10% آهن و 40-50% روی می باشند. معادنی که از آنها روی استخراج می شود، شامل Sphakrite , Zinc Blende , Smith sonite , Calamine , Franklinite می شوند.
خصوصیات قابل توجه
روی، فلزی است که در Vielle Montagne و Zinkgruvan استخراج می شود و برای آبه کاری فولاد مورد استفاده قرار می گیرد. مانند فلزات دیگر به آرامی واکنش نشان می دهد. با اکسیژن و دیگر غیر فلزات ترکیب شده، با اسید رقیق واکنش نشان داده، گاز هیدروژن آزاد می کند. چهارمین فلز متداول و مورد استفاده بوده، بعد از آهن، آلومینیوم و مس، بیشترین فلز تولیدی می باشد. حالت اکسیداسیون متداول این عنصر +2 است.