بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده است که هدف اصلی آن ثبت تراکنش هاست. این فناوری دارای ویژگی های خاصی است که سبب محبوبیت آن شده است. تنها دو نوع تراکنش بر روی بلاک چین موجود است: تراکنش های روی زنجیره و تراکنش های خارج از زنجیره که افراد زیادی هنوز این دو نوع تراکنش را درک نمی کنند. هر یک از این تراکنش ها مزیت های خاص خود را دارد و برای مقاصد خاص خود مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا به بیان ویژگی های منحصر به فرد هر یک از این تراکنش ها می پردازیم.
تراکنش های روی زنجیره (On-Chain)
تراکنش های روی زنجیره تراکنش هایی هستند که به آنها تراکنش های بلاکچینی گفته می شود. این نوع تراکنش از نوع دیگر مشهور تر است و انجام آن نیازمند به روز رسانی کلی شبکه بلاک چین است. برای اینکه یک تراکنش روی زنجیره کامل شود، باید ماینر ها بر تعداد تایید تراکنش توافق داشته باشند. زمانی که برای تکمیل تراکنش طول می کشد، معمولا بستگی به تراکم شبکه دارد. گاهی تاخیرهایی در تکمیل تراکنش روی می دهد که این به دلیل حجم بالای تراکنش های نیازمند تایید است. البته اگر بخواهید تراکنش شما سریع تر تکمیل شود، باید کارمزد بالا تری را بپردازید. زمانی که بیش از 51 درصد از مشارکان شبکه بر صحت یک تراکنش توافق کنند، تراکنش روی زنجیره اعمال خواهد شد و در این حالت، دفتر کل کاملا به روز می شود.
تراکنش های خارج از زنجیره (SideChain)
دومین نوع تراکنش های بلاکچینی را تراکنش های خارج از زنجیره می نامند که این نوع تراکنش ها از چندین منظر با تراکنش های روی زنجیره تفاوت دارند. توافق تراکنش های خارج از زنجیره در خارج از بلاک چین اتفاق می افتد. پروتکلی که در تراکنش های خارج از زنجیره به کار می رود، بسیار شبیه آنچه است که در پلتفرم های پرداخت مانند پی پال (paypal) مورد استفاده قرار می گیرد. طرفین این تراکنش می توانند توافق را در خارج از بلاک چین انتخاب کنند. در مرحله بعدی می توان یک شخص ثالث را هم وارد کرد که نقش آن تایید تکمیل تراکنش و مشخص کردن این است که از توافق اطاعت شده است. این باعث می شود که این شخص ثالث مانند یک ضامن برای تراکنش باشد. این مدلی است که امروزه بسیاری از صرافی های غیر متمرکز مورد استفاده قرار می دهند. در اینجا، صرافی نقش یک شخص ثالث را ایفا می کند. این صرافی پلتفرم و قوانین تراکنش را فراهم می آورد و زمانی که طرفین بر شرایط در خارج از بلاک چین توافق کردند، تراکنش واقعی بر روی بلاک چین انجام می شود.
در بسیاری از موارد، استفاده از کد یا کوپن در خلال تراکنش های خارج از زنجیره پذیرفته می شود. این کد و کوپن ها قابل نقد شدن هستند و می توان آنها را با دارایی های کریپتویی مبادله کرد. شخص ثالث این کد یا کوپن ها را نگهداری می کند و مسئول نقد کردن آنها در لحظه مناسب است. تراکنش های خارج از زنجیره را همچنین می توان از طریق مبادله کلید های خصوصی توسط طرفین درگیر به انجام رساند. با استفاده از این روش، دارایی های کریپتویی کیف پول ها را ترک نمی کنند. چیزی که در اینجا اتفاق می افتد، این است که مالکیت تغییر می کند، بدون آنکه بلاک چین تغییر کند. این باعث می شود که تراکنش فوری و بدون تاخیر باشد.
ترکیب هر دو سیستم تراکنش روی زنجیره و خارج از زنجیره
بعضی از پلتفرم ها به دلایل خاصی این دو نوع تراکنش را با هم ترکیب می کنند و تراکنش های مرکب ایجاد می کنند. این اکثرا زمانی اتفاق می افتد که نیازمند تراکنش های فوری، کم هزینه و غیر متمرکز باشیم. این پیاده سازی تفاوت بین تراکنش های روی زنجیره و خارج از زنجیره را خنثی می کند. پلتفرم معمولی که چنین چیزی در آن قابل اعمال است، Vertex.Market نام دارد. این یک پلتفرم همتا به همتا است که حجم ترید در آن با ترید به ترید متنفاوت است. بازار ارز دیجیتال بسیار پرنوسان است و قیمت ها در دوره های زمانی کوچک تغییر می کنند. با توجه به این نوع حجم معاملات بر روی Vertex، وقتی که تراکنش ها فوری نیستند، ممکن است اثر نوسانات خود را نشان دهد. البته در حالی که این عوامل را به حساب می آوریم، همچنین لازم است که تراکنش ها غیر متمرکز باشند. این شفافیت قرارداد ها و اجرای فرآیند را ممکن می کند.
با در نظر گرفتن عوامل بالا، Vertex سیستمی را اعمل می کند که عناصر اساسی هر دو نوع سیستم تراکنشی ذکر شده را دارد. به همین خاطر است که Vertex را یک پروتکل تراکنش مرکب می نامند. این پروتکل تراکنش های روی زنجیره و خارج از زنجیره را ترکیب می کند. این سیستم یک محیط ترید شفاف و باز را ایجاد می کند که توسط فرد یا گروه خاصی کنترل نمی شود. این سیستم تفاوت بین تراکنش های روی زنجیره و تراکنش های خارج از زنجیره را لحاظ می کند. این سیستم همزمان اطمینان حاصل می کند که تراکنش ها آنی هستند و تاخیر غیر ضرور در این میان وجود ندارد.