بازیافت پلاتین و پلادیوم

استخراج پلاتین، پالادیوم و رودیوم نسبت به استخراج طلا و نقره، در حجم و مقدار پایین تری انجام می شود. معمولا استخراج این فلزات از کاتالیست های فرسوده اگزوز انجام می گیرد و در رده های بعدی ضایعات الکترونیکی و جواهرات مستعمل قرار می گیرند.

به طور کلی پلاتین، پالادیوم و رودیوم را در ضایعات و وسایلی مثل جواهرات، مدال ها، سکه ها، زیورآلات و وسایل تزئینی، کاتالیست های خودرو، ضایعات الکترونیکی، کاتالیست های شیمیایی و پتروشیمی وجود دارند و می توان از همه انها فلزات گروه پلاتین را بازیافت نمود.

البته بیشترین تمرکز برای بازیافت فلزات گروه پلاتین روی ضایعات کاتالیست های خودرو است، چراکه این منابع علاوه بر این که حاوی پلاتین، پالادیوم و رودیوم هستند، با سرعت قابل توجهی در حال رشد هستند و می توان به مقدار قابل توجهی از آنها دست پیدا کرد.

لازم به ذکر است که به جز محدودیت های زیست محیطی که برای همه فعالیت های مرتبط با استخراج و بازیافت فلزات گرانبها و ضایعات الکترونیکی و صنعتی وجود دارد، محدودیت خاصی برای بازیافت فلزات گروه پلاتین وجود ندارد.

ضایعات کاتالیست به چه صورتی هستند

کاتالیست های خودرو ممکن است تنها حاوی پلاتین و یا ترکیبی از پلاتین، پالادیوم و رودیوم باشند. ضایعات کاتالیست های اگزوز ممکن است به صورت یک مجموعه کامل مبدل اگزوز، پایه یا پایه خرد شده و آماده برای بازیافت به روش قالکاری یا اسیدکاری و تیزابه کاری باشند.

همان طور که گفته شد مواد ثانویه حاوی فلزات گروه پلاتین متنوع بوده و به همین دلیل باید به روش های مختلفی بازیافت شوند. موادی نظیر جواهرات معمولا به روش شیمیایی بازیافت می شوند و ضایعات کاتالیست ها و ضایعات الکترونیکی نیز به روش غالکاری بازیافت می شوند.

هرچند روش شیمیایی چه برای کاتالیست ها و چه برای ضایعات الکترونیکی قابل استفاده است. در صورتی که فرآیند استخراج به درستی انجام شود، به طور معمول درصد بازیابی این مواد بالا می باشد. برای مثال ضایعات کاتالیست ها، درصد بازیابی آنها با توجه به شرایط می تواند بین 95 - 85 درصد باشد.

بازیافت پلاتین، پالادیوم و رودیوم از ضایعات الکترونیکی

بازیافت فلزات گروه پلاتین موجود در ضایعات الکترونیکی به روش بازیافت طلا و نقره انجام می شود. برای مثال در یک روش، این ضایعات به واحدهای ذوب مس انتقال می یابند و در این واحدها با عبور از مراحل ذوب و تصفیه به صورت لجن آندی بازیابی می شوند.

سپس هر کدام از فلزات گرانبها شامل طلا، نقره، پلاتین، پالادیوم و رودیوم به روش اسیدکاری و تیزابه کاری، به صورت انتخابی استخراج می شوند. در روش دیگر این ضایعات پس از آماده سازی اولیه، قال کاری می شوند و سپس فلزات گرانبهای موجود در آنها به روش شیمیایی بازیافت می گردد.