کاربرد فلز پلاتین

کاربرد های عنصر پلاتین

• فلز پلاتین یا پلاتینیوم یکی از فلزاتی می باشد که موارد استفاده گوناگونی دارد.
• این فلز به طور گسترده در صنعت جواهر سازی، ساخت انواع سیم، صنایع شیمیایی و… مورد استفاه قرار می گیرد.
• از پلاتین در ساخت کوره های الکتریکی دمای بالا نیز استفاده می شود.
• با گرم کردن فلز پلاتین می توان مقداری از گاز هیدروژن را آزاد ساخت.
• با ذخیره سازی این گاز می توان از آن به صورت سوخت وسایل نقلیه استفاده کرد.
• از یکی از آلیاژ های فلزات پلاتین و رادیوم در صنعت شیمیایی به عنوان کاتالیزور استفاده می شود.
• یکی از این کاتالیزور های پلاتین نام دارد که در تولید گاز با عدد اکتان بالا مورد استقاده قرار می گیرد.
• یکی از آلیاژ های فلزات پلاتین و کبالت، دارای خاصیت مغناطیسی می باشد که از آن در تشکیل میدان های مغناطیسی بسیار قوی استفاده می شود.
• فلز پلاتین در علم پزشکی نیز موارد استفاده متعددی نیز دارند.
• از آلیاژ این فلز و فلز اوسمیوم در تولید و ساخت دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب استفاده می گردد.
• همچنین این آلیاژ در ساخت دریچه های جایگزین برای قلب، کاربرد دارد.
• از فلز پلاتین در علم داروسازی، در تولید دارو های درمان سرطان خون نیز استفاده می شود.
• این فلز در ساخت دهانه های موشک، سوخت موشک و سایر سیستم هایی که در مدت طولانی می بایست در دمای بالا قرار گیرند، استفاده می گردد.

قیمت پلاتین

قیمت پلاتین از طلا نوسان بیشتری دارد. این فلز معمولاً در وضعیت ثبات و رشد اقتصادی گرانتر از طلاست و قیمت آن تا دو برابر طلا می رسد اما در دوره های بی ثباتی اقتصادی گاهی از طلا ارزانتر می شود. چراکه پلاتین در درجه اول کاربرد صنعتی دارد و در زمان رشد اقتصادی تقاضای آن افزایش پیدا می کند در حالی که طلا بیشتر کاربرد سرمایه گذاری دارد و در زمان ناآرامی اقتصادی تقاضای آن بیشتر می شود.

مثلاً در جریان رکود اقتصادی سال 2008 قیمت پلاتین از 2252 دلار برای هر اونس تروا به 774 دلار رسید و در واقع دوسوم ارزش خود را از دست داد اما در همان مقطع طلا از 1000 دلار به 700 دلار کاهش یافت و فقط کمتر از یک سوم ارزش آن کاهش یافت. قیمت پلاتین در اوایل سال 2013 حدود 1450 دلار برای هر اونس  بوده است.

ایزوتوپ های پلاتین

پلاتین طبیعی از 5 ایزوتوپ پایدار و یک رادیوایزوتوپ Pt-190 که نیم عمر بسیار طولانی 6 میلیارد سال را دارد تشکیل شده است. ایزوتوپ های رادیواکتیوی زیاد دیگری نیز برای این عنصر وجود دارند که پایدار ترین آنها Pt-193 بوده که نیمه عمر آن 50 سال می باشد.

تأثیر پلاتین بر سلامتی

از برخی از ترکیبات دارویی حاوی پلاتین برای شیمی درمانی برخی انواع سرطان استفاده می شود. پلاتین به عنوان فلز خطر جدی برای انسان ندارد، اما نمک های پلاتین خطراتی از قبیل دگرگونی ژنتیکی، سرطان، حساسیت های پوستی، تخریب ارگان های بدن مانند معده، کلیه و مغز استخوان و سیستم شنوایی دارد. البته با توجه به مقاومت بسیار بالای پلاتین در مقابل فرسایش خطر واقعی این فلز در حد فلزات دیگر نیست.

اثرات زیست محیطی پلاتین

اثرات زیست محیطی پلاتین هنوز ثابت نشده که کاربرد پلاتین در محصولات فلزی باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی می شود اما ثابت شده که در محیط های کاری عوارض شدیدی را برای سلامتی ایجاد می کند. پلاتین از اگزوز ماشینهایی که بنزین سرب دار مصرف می کنند، وارد هوا می شود.

در نتیجه در گاراژها و تونل ها میزان پلاتین در هوا بیشتر از حد معمول می باشد. اثرات پلاتین بر روی جانوران و محیط زیست هنوز به طور دقیق بررسی نشده است. تنها چیزی که می دانیم این است که پلاتین بعد از جذب در ریشه گیاهان تجمع می یابد.

این که آیا خوردن ریشه گیاهانی که حاوی پلاتین هستند برای انسان و جانوران مضر است یا نه، هنوز معلوم نیست. میکروارگانیسم های موجود در خاک قادرند پلاتین را به ماده ای مضرتر تبدیل کنند اما در این مورد اطلاعات اندکی داریم.