هر فردی که برای معامله یا طلب شخصی یا هر فعالیتی، از شخص دیگری چک دریافت میکند، میتواند در همان لحظه از اعتبار چک به روشی که در ادامه ذکر میشود مطلع شود.
سیستم پیامکی استعلام
شناسه چک یک کد 16 رقمی است که در همه ی چک های صیادی درج شده است. فرد متقاضی با ارسال شناسه چک به سیستم پیامکی بانک میتواند وضعیت اعتباری شخص صادر کننده را از این جهت که چه تعداد چک برگشتی دارد و مبالغ آن ها چقدر بوده است، آگاه شود.سر شماره بانک مرکزی که جهت اعتبار سنجی باید به آن پیامک دهند، 701701 است و قالب پیامکی که برای آگاهی از اعتبار ارسال میشود باید این گونه باشد:
1*1* شناسه استعلام 16 رقمی
افراد صادر کننده چک برپایه میزان اعتبارشان نزد بانک دسته بندی می شوند.بانک مرکزی از 5 رنگِ سفید، زرد، نارنجی، قهوه ای و قرمز، برای نشان دادن وضعیت اعتبار شخص صادر کننده چک استفاده میکند. به این شکل که وضعیت هر چه از رنگ سفید به سمت رنگ قرمز برود از اعتبار چک های فرد کاسته میشود.
معنای رنگ های پیامک شده از طرف بانک مرکزی
هر رنگی که بانک مرکزی برای فرد استعلام کننده ارسال می کند دارای معنایی می باشد که در ادامه به معرفی این رنگها می پردازیم.
سفید
وضعیت سفید به این معنا است که فرد صادر کننده تا کنون چک برگشتی نداشته است. یا در صورت داشتن سابقه برگشت چک، همه ی موارد آن رفع شده است.
زرد
این وضعیت به معنی این است که فرد فقط یک چک برگشتی داشته است یا تعهد برگشتی او حداکثر 5 میلیون بوده است.
نارنجی
در وضعیت نارنجی فرد 2 تا 4 چک برگشتی یا تعهد برگشتی با مبلغ حداکثر 20 میلیون داشته است.
قهوه ای
این رنگ نشان دهنده وضعیتی بدتر از دو حالت قبل است. در این وضعیت فرد 5 تا 10 چک برگشتی یا تعهد برگشتی با مبلغی حداکثر 50 میلیون داشته است.
قرمز
این وضعیت یکی از بدترین وضعیت هایی است که در این موضوع وجود دارد که شخص بیشتر از 10 چک برگشتی دارد یا تعهدات برگشتی او بیشتر از 50 میلیون بوده است. پذیرش چک از این دسته افراد دارای ریسک بالایی است.
چند نکته ضروری در استعلام آنی اعتبار چک
سر شماره جواب استعلام اعتبار: در گام نخست متقاضی باید دقت داشته باشد که همه پیامک هایی که از سوی بانک مرکزی ارسال میشود فقط با سر شماره ی 701701 است. بنابراین دقت کردن به سر شماره ضرورت زیادی دارد.
متن استعلام اعتبار: متنی که برای دریافت استعلام ارسال میشود، نباید کاراکترهای اضافی مانند خط فاصله داشته باشد. فقط به شکل عددی و مطابق قالب اعلام شده از سوی بانک باشد.
هزینه استعلام اعتبار: هر استعلامی که با موفقیت انجام شود، هزینه آن برای متقاضی 350 تومان تمام میشود و این هزینه ربطی به تعداد پیامک ها ندارد و در طول روز فقط 4 بار میتوان از هر خط تلفن همراه استعلام اعتبار گرفت.
اشخاص حقوقی: امکان استعلام اعتبار برای اشخاص حقوقی که شناسه ملی آن ها در بانک مرکزی ثبت نشده است وجود ندارد و این موضوع در قالب پیامکی با این مضمون که شناسه ملی قابل استعلام نیست به افراد اطلاع داده میشود.
حساب مشترک: در مورد چک هایی که توسط افراد حقیقی از حساب های مشترک صادر میشود، وضعیتی که توسط پیامک اعلام میشود مربوط به شخصی است که بیشترین تعداد چک و مبالغ برگشتی را در میان صاحبان حساب دارد.
ضرب العجل: اگر به هر دلیلی مانند عدم بروز رسانی سیستم های زیر ساختی تا مدت 15 دقیقه پاسخی از سوی بانک مرکزی دریافت نشد، نتیجه استعلام با پیامکی با این مضمون عدم دریافت استعلام به متقاضی اعلام میشود. در این شرایط متقاضی باید در زمان دیگری برای دریافت استعلام اعتبار اقدام کند.