ترازنامه وضعیت مالی شرکت را در یک محدوده زمانی مشخص نشان می دهد، که معمولا در پایان دوره مالی توسط یک نهاد حسابرسی ارزیابی می گردد.تهیه ترازنامه از حیاتی ترین و مهم ترین کارهای یک شرکت محسوب می شود.ترازنامه از 3 بخش مهم دارایی، بدهی و سرمایه تشکیل شده است.
ترازنامه در واقع میزان دارایی های شرکت اعم از وجه نقد موجود در صندوق، زمین، ساختمان، اثاث های موجود و غیره را نشان می دهد.ترازنامه به سرمایه گذاران شرکت، میزان دارایی ها، بدهی ها و میزان سرمایه گذاری انجام شده در شرکت را نشان می دهد.
معادله ترازنامه
دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام
در این معادله حقوق صاحبان سهام و بدهی ها در یک طرف و دارایی های شرکت در طرف دیگر معادله قرار دارد که باید بین دو طرف معادله تعادل وجود داشته باشد.
دارایی های شرکت از بدهی ها پول های قرض گرفته شده از بانک ها و موسسات به اضافه سرمایه کسب شده از صاحبان سهام که به کسب و کار علاقه مند می باشند تشکیل شده است.با افزایش آورده نقدی از سرمایه گذاران، افزایش سرمایه را خواهیم داشت و به همان میزان دارایی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت نیز افزایش می یابد.
سود منافع به دست آمده از فعالیت های شرکت به حساب صاحبان سهام می رود که دارایی های خالص صاحبان شرکت را نشان می دهد.از دیگر دارایی های شرکت می توان به بدهکاران اشاره نمود که در واقع با پرداخت پول یا چک خود به صندوق باعث افزایش دارایی های شرکت می شوند.در ترازنامه میزان بدهی شرکت به افراد مختلف مشخص شده است.
سرمایه موجود در موسسه به دلیل بدهی شرکت به صاحبان سرمایه جزء بدهی های شرکت محسوب می شود، پس میزان بدهی و سرمایه دیون به افراد، هر دو در ترازنامه مشخص می گردد.با ترازنامه می توان ساختار سرمایه شرکت و نر خ های بازگشت را محاسبه و ارزیابی نمود.
دارایی ها، بدهی ها و سرمایه هر کدام از حساب های کوچکی تشکیل شده اند که مشخصات مالی شرکت را نشان می دهند.این حساب ها در صنعت های مختلف فراوانی متفاوتی با هم دارند، پس برحسب نوع صنعت یا کسب و کار اقتضائات متفاوتی می توانند داشته باشند.
انواع دارایی ها در ترازنامه
دارایی ها در ترازنامه از دو قسمت دارایی های جاری دارایی هایی که در طول یک سال یا کمتر به پول نقد تبدیل می شوند و دارایی های غیر جاری یا بلندمدت که در مدت زمان بیش از یک سال تبدیل به پول نقد می شوند تشکیل شده است.
دارایی های جاری
دارایی هایی غیر جاری
سرمایه گذاری های بلند مدت: مانند خرید سهام عمده یک شرکت
دارایی های ثابت مشهود و نامشهود
بدهی ها در ترازنامه دیونی است که شرکت باید بپردازد.بدهی ها در سمت چپ ترازنامه نمایش داده شده اند و از 2 دسته بدهی های جاری و بدهی های غیر جاری تشکیل شده است.
بدهی های جاری
بدهی های غیر جاری
حقوق صاحبان سهام در ترازنامه
پولی که به صاحبان سهام اختصاص می یابد که به آن دارایی خالص نیز گفته می شود، چون معادل همه دارایی های شرکت منهای پرداخت بدهی غیرصاحبان سهام می باشد.اگر شرکت بدهی های خود را با استفاده از دارایی هایی که دارد تسویه کند، پول باقی مانده از آن که حقوق صاحبان سهام است به دست می آید.
سرمایه
مالکین و سهامداران سرمایه شرکت را مشخص می کنند. تعداد سهام موجود در شرکت ضربدر هزارریال که ارزش اسمی هر سهام می باشد، سرمایه شرکت را نیز مشخص می کند.
اندوخته قانونی
طبق قانون، 5 درصد سود خالص، در هر دوره کاری شرکت، به اندوخته قانونی تعلق پیدا می کند، تا زمانی که میزان آن حداقل به میزان 10 درصد سرمایه افزایش پیدا کند.
سود یا زیان انباشته
برابر با مجموع سودهای خالص شرکت ها در دوره های قبل منهای سودهای تقسیم شده در مجامع عمومی عادی می باشد.