انواع مبادلات و تجارت الکترونیکی:
امروزه انواع مبادلات و تجارت الکترونیکی متفاوت است. تجارت میان مشتریان با هم مشتریان با فروشنده و فروشندها با فروشندها صورت می پذیرد.
بر اساس طرف های تجاری در مبادلات الگوهای متفاوتی از اجرای تجارت الکترونیکی وجود دارد. البته هنوز تعریف جامعی از این الکوها وجود ندارد.
قسمت عمده ای از تجارت الکترونیکی خریدهایی است که در واقع با قصد مصرف انجام نمی گیرد بلکه تولیدکنندگان کالاهای واسطه ای را از تولیدکنندگان دیگر خریداری می کنند.
برای خرید بهتر این شرکت ها نیاز به اطلاعات دقیقی در مورد جزئیات کالا، فعالیت های ارتقایی، قیمت های دقیق، خدمات پس از فروش و دیگر ویژگی های یک محصول دارند تا با مقایسه آنها بهترین تصمیم را برای خرید محصولات بگیرند. به دلیل حجم زیاد خرید و تأثیر مستقیم آن در بهای تمام شده کالا استفاده از تجارت الکترونیکی اثر عمده ای روی قدرت رقابتی شرکت ها می گذارد.
اهمیت این روش هنگامی مشخص می گردد که بدانیم نزدیک به 4/3 حجم پولی تجارت الکترونیکی در این بخش صورت می گیرد. به طور خلاصه با استفاده از B2B بین دو مجموعه تولیدکننده می توان علاوه بر کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت، سرعت تولید را افزایش داد.
برای مثال با برقراری ارتباط شبکه ای بین تولیدکنندگان قطعات خودرو و سازندگان خودرو زمان تحویل خودروهای سفارش یافته، کاهش یافته و از طرف دیگر با استفاده از شبکه اینترنت تحولات عمده ای در مراحل تولید خودرو، کیفیت و هزینه را شاهد خواهیم بود. قطعه سازان با آگاهی از نیاز خودرو سازان محصولات را مطابق با نیاز آنها تولید خواهند نمود.
ارتباط بین خودروسازان و قطعه سازان برای سفارش و تغییر قطعه و اندازه های لوازم یدکی به روش سنتی با کاغذ و نامه حداقل بین یک تا دو ماه زمان لازم داشت ولی با روش های جدید اینترنتی زمان این کار به کمتر از یک هفته تقلیل می یابد.
همچنین در این روش خودروسازان با کنترل شاخص های کیفیت قطعات خودرو به سرعت می توانند تعداد و موارد قطعات معیوب را سریعا به خودروسازان اطلاع دهند.
فعالیت های بین بنگاه و مصرف کننده (B2C):
این نوع از تجارت الکترونیکی بسیار مرسوم گردیده است. در این روش شرکت ها سعی در فروش محصولات خود به مصرف کنندگان نهایی از روش های جدید اینترنتی می نمایند. البته مهممترین مسئله در این روش اعتماد خریداران و پرداخت بهای کالاها به صورت الکترونیکی می باشد.
به طور معمول کالاهایی از طریق اینترنت خریداری می شوند که نیاز به جزئیات زیاد و یا مشاهده فیزیکی ندارند.
در حال حاضر 10 گروه اول فروش کالاها و خدماتی که از طریق اینترنت و بر اساس B2C انجام میپذیرد عبارتند از:
سخت افزار کامپیوتر، امور مسافرت، جهانگردی، کتاب، موسیقی، ارسال هدیه، گل، مواد غذایی و نوشیدنی، جواهرات و کالاهای ورزشی و الکترونیکی که برخی از آنها نیز در فهرست کالاهای صادراتی کشورمان قرار دارند.
بنابراین با توجه به وجود این زمینه های لازم می توان با سرمایه گذاری در این بخش به موفقیت های ویژهای دست یافت.
فعالیت بین دو مصرف کننده (C2C):
شاید برای شما نیز پیش آمده باشد که یک کالا را خریداری می کنید ولی پس از مدتی دیگر از آن استفاده نکنید و یا بخواهید آن را با یک مدل جدیدتر عوض کنید. از طرف دیگر افراد زیادی نیز به دلیل قیمت پایین وسابل دست دوم مایل به خرید آنها می باشند.
اما معمولا پیدا کردن فروشنده یا خریدار در اینگونه موارد بسیار سخت است. بانک های اطلاعاتی ایجاد شده در اینترنت این ارتباط بین مصرف کنندگان را به وجود می آورند.
انواع مزایده و مناقصه کالاها از طریق اینترنت نیز در این حوزه از فعالیت ها قرار می گیرند. با توجه به استقبال عمومی آینده روشنی برای این بخش پیش بینی می شود.
گرچه این روش در حال حاضر از نظر پولی درصد ناچیزی از حجم تجارت الکترونیکی را به خود اختصاص داده ولی بازار بالقوه بسیار مناسبی در این زمینه وجود دارد. در ضمن جذابیت های خاص این سبک از کار میتواند مکمل مناسبی برای دیگر انواع تجارت الکترونیکی باشد.
فعالیت های بین مصرف کننده و بنگاه (C2B):
اگرچه این روش زیاد گسترش نیافته و تعداد کمتری از سایت ها از آن استفاده می کنند، ولی قدرت انتخاب مشتری و این حقیقت که مشتریان در این روش شروع کننده ارتباط تجاری هستند باعث توجه ویژه آنان به این روش شده است.
برای مثال فرض کنید که یک مشتری جهت تهیه بلیط یک تور هوایی به یک سایت C2B مانند Priceline.com مراجعه می کند و فرمی را که شامل تمام ویژگی های درخواست خود است، تکمیل می کند. این ویژگی ها می تواند شامل سقف قیمت، زمان، مکان، خدمات جانبی و غیره باشد.
پس از تکمیل این فرم موتور جستجوی این سایت تمام آژانس های هواپیمایی و تورها را برای یافتن موارد مطابق با درخواست شما جستجو کرده و با استفاده از کارت های اعتباری شما مورد مناسب را خریداری میکند.
از این روش می توان برای خرید سایر کالاها و خدمات مانند اتومبیل، خانه، لوازم خانگی و قطعات کامپیوتری نیز استفاده نمود. به دلیل مشتری مدار بودن این روش آینده روشنی برای آن پیش بینی می شود.
سایر الگوهای تجارت الکترونیک:
بر اساس تفاوت میان طرف های یک ارتباط تجاری الگوهای جدیدی معرفی شده اند که هنوز ب هاندازه چهار مدل ذکر شده به کار گرفته نشد هاند ولی با پیشرفت و گسترش اینترنت مطمئنا در آینده شاهد رواج آن خواهیم بود.
در اینجا به ذکر نام این الگوها و توضیح مختصری راجع به آنها اکتفا می کنیم:
B2E الگوی بنگاه و کارکنان؛ در این مدل یک شرکت اقدام به ایجاد رابطه الکترونیک با کارکنان خود می کند. برای مثال پرداخت حقوق و مزایا از طریق بانکداری الکترونیکی و آموزش کارکنان با استفاده از امکانات آموزش الکترونیکی.
G2C الگوی دولت و شهروندان؛ با شکل گیری دولت الکترونیک روابط بین دولت و شهروندان نیز الکترونیکی خواهد شد. در این بین الگوهایی نظیر دولت و بنگاه تجاری و بر عکس B2G و G2B نیز طراحی شده اند.