در اساسنامه تجارت، مفهوم شرکت های تجاری به شکلی روشن تشریح نشده است، به این دلیل امکان دارد دسته بندی شرکت های تجاری مقداری دشوار به نظر بیاید، ولی با استفاده از بعضی ملاک ها می توان آن ها را در چند گونه طبقه بندی کرد.
طبقه بندی برحسب شیوه تشکیل شرکت هااز دیدگاه شیوه تشکیل شرکت، شرکت ها به دو گروه تقسیم می شوند.
به شرکتی که ممکن است به شکل ظاهری یا پنهانی فعالیت های خود را انجام دهد و در این شرایط در چارچوب هیچ کدام از شرکت های مذکور در مطلب اساسنامه تجارت حضور نداشته باشد، شرکت عملی گفته می شود.
انواع شرکت های تجاری طبق زمینه شرکت ها
با اندکی مطالعه درباره شرکت های تجاری می توان فهمید که در طبقه بندی شرکت های تجاری، شرکت ها را هم از نظر زمینه آن ها و هم از نظر شکل می توان طبقه بندی کرد.شرکت هایی که زمینه آن ها تجارتی می باشد، شرکت هایی هستند که به فعالیت های تجاری مشغول می باشند. در گونه دیگر، تجارتی بودن شرکت به عنوان شرطی برای فعالیت محسوب نمی شود.
دسته بندی شرکت های تجاری طبق مسئولیت و وظایف اعضای شراکت
طبقه بندی شرکت های تجاری طبق توانایی جا به جایی سهم اعضای شراکت
تمام شرکت های تجاری در اساسنامه تجارت ایران را می توان مربوط به شرکت های افراد و شرکت های سرمایه دانست.
دسته بندی شرکت های تجاری طبق مالکان سرمایه
در دسته بندی شرکت های تجاری طبق مالکان سرمایه، شرکت ها شامل دو گروه خصوصی و دولتی می شوند. در تمام دنیا، شرکت هایی هستند که براساس فواید عمومی تأسیس شده اند.در این شرایط، در بعضی موارد دولت در فعالیت ها مداخله کرده و سرمایه ای را ارائه می دهد. به طور عمده این شرکت ها از قوانین شرکت های تجاری و لایحه های قانونی سال 1347 تبعیت می کنند.
طبقه بندی طبق تابعیت شرکت ها
به شرکت هایی که مکان احداث و جایگاه اصلی آن ها در ایران باشد، شرکت های داخلی یا ایرانی می گویند و از طرف دیگر به شرکت هایی خارج از این ضابطه شرکت های خارجی گفته می شود. هرگاه شرکتی در خارج از کشور احداث شود، ولی پایگاه اصلی آن در ایران باشد، آن شرکت شامل شرکت های ایرانی می شود.