مجازات فرار مالیاتی

یکی از موضوعاتی که در زمینه مالیاتی در همه جوامع از جمله کشور ما مورد بحث و چاره جویی قرار دارد، مسئله فرار از پرداخت مالیات توسط مودیان مالیاتی می باشد.بررسی محل های اشکال قوانین و تدوین قوانین جدید همواره از جمله مواردی بوده که برای جلوگیری از این اقدام انجام می گرفته و البته هم چنان نیز در همه جوامع ادامه دارد.

در کشور ما متاسفانه هیچ زمانی نگرش مثبتی نسبت به پرداخت این مهم وجود نداشته و همواره با وجود قوانینی که مودی را ملزم به پرداخت می نموده، باز هم مودیانی بوده و هم چنان هستند که مسیری در جهت فرار از این اقدام پیموده اند.

از این رو یکی از راه حل های مهمی که در این زمینه می توان نسبت به تأثیر آن در جلوگیری از فرار مالیاتی مودیان امیدوار بود مسئله فرهنگ سازی و آموزش در این زمینه می باشد تا شاید از این جهت دید بهتری نسبت به پرداخت مالیات به وجود آید و از شمار فراریان از پرداخت مالیات کاسته شود.

تعریف فرار مالیاتی

به هر اقدامی که به صورت غیر قانونی با هدف عدم پرداخت مالیات انجام می شود، فرار مالیاتی گویند. از جمله این اقدامات عدم گزارش کامل در مورد درآمد و عوایدی که مشمول مالیات می باشند، است.

تفاوت فی مابین فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی

از آن جایی که این عبارات ممکن است یکی تلقی شده و به جای هم استفاده گردند لازم است که وجه تمایز آن ها تشریح گردد. تفاوت بین این دو عبارت در اصل به وجهه قانونی و غیر قانونی انجام شدن این دو عمل بر می گردد.به عبارت دیگر در فرار مالیاتی طی اقدامی که غیر قانونی می باشد، مودی از گزارش دادن درست و جامع در مورد عواید حاصل شده از کسب و کار خود پرهیز می نماید.

اما در اجتناب مالیاتی مودی گزارش را کامل و با جزئیات دقیق و البته غیر واقعی به سازمان امور مالیاتی تحویل می دهد و به صورت کاملا قانونی، از همان مواد قانون مالیاتی سوء استفاده نموده و برای گریز از پرداخت مالیات استفاده می نماید.

چه کسانی مشمول مجازات فرار مالیاتی هستند؟

1. افرادی که از تحویل اظهار نامه مالیاتی و مدارک و گزارش های مالی مربوطه به سازمان امور مالیاتی سر باز می زنند.
2. افرادی که طی سه سال پشت سر هم از رد اظهارنامه مالیاتی شانه خالی می کنند.
3. افرادی که از کارت امور بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار از مالیات استفاده می نمایند.
4. افرادی که مدارک و اسناد ارسالی به سازمان امور مالیاتی را با اطلاعات مالی غیر واقعی و دروغین تکمیل می کنند.
5. افرادی که با هدف فرار از پرداخت مالیات٬ به صورت آگاهانه و از روی عمد قرار دادها را با نام دیگران تنطیم می نمایند.
6. افرادی که قرارداد های مودیان دیگر را به نام خود تنظیم می کنند و از این جهت در فرار مالیاتی به آن ها کمک می رساند.
7. افرادی که از دسترسی بازرسین مالیاتی یا شخص ثالث به اطلاعات و گزارش های مالی کسب و کار خود جلوگیری می نمایند.
8. افرادی که از ارسال و ایفاد اطلاعات مالی به سازمان امور مالیاتی امتناع می کنند.
9. افرادی که مکلف به انجام وظایف قانونی مربوط به مالیات بر ارزش افزوده و مالیات های مستقیم هستند اما آن را در موعد مقرر انجام نمی دهند.

مجازات فرار مالیاتی

کشف فرار مالیاتی مودیان توسط سازمان امور مالیاتی و سازمان های اجرایی- نظارتی صورت می گیرد. اشخاص حقوقی مشمول مجازات از مدیر عامل تا اعضای هیات مدیره بنا به تشخیص قاضی پرونده به صورت جمعی و یا انفرادی می توانند مشمول مجازات از نوع درجه شش باشند.

لیکن در مورد اشخاص حقیقی٬ مجازات هایی از نوع ممنوعیت از فعالیت شغلی ومحرومیت از صدور بعضی از اسناد و مدارک تجاری در نظر گرفته می شود.لازم به ذکر است که در هر حال ضمن مجازات در نظر گرفته شده، مجرم و یا مجرمین ملزم به پرداخت مالیات تعیین شده توسط بازرسین و سایر جریمه های نقدی قانونی و نیز پرداخت ضرری که به دولت از این جهت وارد نموده اند٬ هستند.

در صورتی که قبل از کشف و ضبط جرم شخص حقوقی و یا حقیقی٬ مودی از ارتکاب جرم پشیمان شده و روال قانونی پرداخت مالیات و ارائه گزارش های لازم و رد اظهارنامه مالیاتی را طی نماید، از نظر کیفری مورد تعقیب قرار نخواهد گرفت.اما چنان چه این جرم توسط ماموران مربوطه کشف گردد، شخص حقوقی بنا به تشخیص قاضی مربوطه موارد زیر در نظر گرفته می شود:

1. 6 الی 24 ماه حبس به صورت تعزیری
2. پرداخت جزای نقدی به میزان 2 تا 8 میلیون تومان
3. سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق
4. محرومیت شش الی پنج ساله از حق و حقوق اجتماعی

برای مودی مورد نظر در رسانه ها به موارد زیر محکوم می شود:

1. ممنوعیت حداکثر 5 ساله از یک سری فعالیت های اجتماعی وشغلی
2. ممنوعیت حداکثر 5 ساله از دعوت افراد توسط شخص حقوقی به جهت افزایش درآمد و سرمایه
3. ممنوعیت حداکثر 5 ساله از صدور یک سری اسناد و مدارک تجاری توسط شخص حقوقی

البته ممکن است قبل از صدور رای نهایی، مودی با ارائه دلایلی که مورد توجه مرجع رسیدگی قرار گیرد و از جهت آن دلایل، ضرر وارده به دولت جبران گردد٬ موجبات تخفیف در حکم خود را فراهم آورد.