هزینه های قابل قبول مالیاتی

بر طبق اصلاحیه قوانین مالیات های مستقیم و با بررسی های صورت گرفته به این نتیجه می رسیم که تمامی بنگاه های اقتصادی حتی کوچک ترین آن ها، برای به دست آوردن درآمد، باید هزینه هایی را بپردازند و به عبارتی تمامی فعالیت های مالی ملزم به صرف هزینه هستند و در صورتی که فردی خواهان درآمد و سود بیشتری باشد لازم است هزینه های سنگینی بپردازد.

ولی چون بین درآمد و هزینه های یک بنگاه رابطه معکوس برقرار است، یعنی هر چه که هزینه ها افزایش یابند درآمد حاصله کم تر خواهد شد و به همین دلیل برخی از فعالان زمینه اقتصاد تلاش می کنند برای کاستن از مالیات های خود هزینه هایی که صرف کرده اند را بیشتر از میزان واقعی در مدارک و دفاتر ثبت کنند. البته ماموران مالیاتی از این موضوع با خبر هستند و به همین جهت در رسیدگی دفاتر بخش زیادی از توجه خود را روی مواردی که باعث کاهش درآمد مودیان بوده است صرف می کنند.

به صورتی که میزان قابل توجه ای از موارد کاهش دهنده درآمد مربوط به هزینه هایی است که مودیان پرداخته اند. به همین جهت ماموران رسیدگی برای این که به تشخیص میزان واقعی درآمدی که مشمول مالیات می شود برسند، همه یا بخشی از هزینه های مودیان که با واقعیت مطابقت ندارد را برگشت می دهند.به جهت حل این موضوع و اطلاع مودیان از هزینه هایی که اداره امور مالیاتی قبول دارد، فصل 2 از باب چهارم قوانین مالیات به هزینه های قابل قبول پرداخته است. به جهت آشنایی کامل فعالان زمینه اقتصاد لازم است نخست هزینه های قابل قبول را شرح دهیم.

تعریف هزینه های مورد قبول مالیاتی

از نظر قوانین مالیات هزینه های صرف شده در بنگاه های اقتصادی به دو گروه هزینه های مورد قبول و غیر قابل قبول قسمت می شوند. هزینه های مورد قبول آن دسته از هزینه هایی هستند که در هنگام بررسی به واسطه کارشناسان مالیاتی قابل قبول شناخته می شوند و مبلغ این هزینه ها از درآمد مودی کسر می شود.در جهت دیگر هزینه های غیر قابل قبول آن دسته از هزینه هایی هستند که از نظر کارشناسان مالیاتی قابل قبول نیستند و به اصطلاح رد می شوند و مبلغ آن از درآمد مودی کسر نمی شود.

در قوانین مالیات برخی نکات و ضوابط بیان شده است که این ضوابط ملاک رد یا مورد قبول قرار گرفتن هزینه ها توسط کارشناسان مالیاتی است، اگر هزینه ها با معیارهای بیان شده در قوانین مربوطه مطابقت داشته باشد قابل قبول شناخته می شوند و اگر مطابقت نداشته باشد رد می شوند ولی لازم است بدانید در برخی مواقع نظر و سلیقه کارشناس مالیاتی در رد و قبول این هزینه ها تأثیر می گذارد.

ماده 147 قوانین مالیات و موضوع هزینه های قابل قبول مالیاتی

شرایط هزینه های مورد قبول مالیاتی در ماده 147 قوانین مالیات، ذکر شده است. در ادامه مطلب به جزئیات این ماده خواهیم پرداخت:

هزینه های مورد قبول آن دسته از هزینه هایی هستند که در حدود متعارف اسناد بوده و فقط مرتبط به کسب درآمد موسسه در دوره اقتصادی مرتبط و با ملاحظه حد نصاب های تعیین شده باشد. گفته می شود اگر زمانی هزینه ای وجود داشته باشد که در قوانین مالیات ذکر نشده باشد یا بیشتر از نصاب های تعیین شده باشد، اما بر طبق قانون و تصویبات هیات وزیران پرداخت شده باشد، قابل قبول است.

• تبصره 1: طبق قوانین این فصل، تمامی افراد حقوقی و صاحب کسب و کار، در ماده 95 قوانین مالیات که موظف اند دفاتر را نگه داری کنند، موسسه به حساب می آیند و هزینه های مورد قبول مالیاتی در دیگر صاحبان کسب و کار هم قابل قبول است.
• تبصره 2: قبول کردن هزینه های پرداخت شده مورد قبول مالیاتی در این قانون که از راه تهاتری صورت نگرفته باشد، از مبلغ 50.000.000 ریال به بالا مشروط به پرداخت وجه آن از راه سامانه بانکی است.
• تبصره 3: هزینه های مرتبط با درآمدهایی که بر اساس قوانین مالیات، از دادن مالیات معاف شده اند یا شامل مالیات با نرخ صفر و نرخ مقطوع شده اند، هزینه قابل قبول نخواهند بود.

شرایط هزینه های مورد قبول مالیاتی
بنا به بررسی های صورت گرفته در ماده 147، هزینه های مورد قبول می بایست دارای شرایطی باشند

در حد و حدود متعارف وابسته به مدارک باشند:یعنی با وجود مدارک و اسناد بتوانیم درستی هزینه ها را به اثبات برسانیم. این مدارک شامل صورت حساب، اسناد مربوط به پرداخت و… است.

فقط مرتبط به کسب درآمد موسسه در دوره اقتصادی مربوطه باشد:این جمله به مطابقت هزینه با درآمد و رابطه هزینه با موسسه مرتبط اشاره دارد. بر این اساس هزینه صرف شده می بایست جهت به دست آوردن درآمد در همان موسسه صرف شده باشد و هم چنین تاریخ هزینه های صرف شده مربوط به همان سال مالی باشد که اظهارنامه فرستاده شده است.

حد نصاب های تعیین شده برای هزینه ها رعایت شوند:یکی از شروط اداره امور مالیاتی برای پذیرفتن هزینه، رعایت حد نصاب های تعیین شده برای این هزینه ها است. به عنوان مثال هزینه مربوط به ماموریت خارجی، اگر از سطح تعیین شده بیشتر باشد، مورد قبول قرار نمی گیرد.

هزینه های مرتبط به درآمدهای معاف شده از مالیات، پذیرفته نمی شود:هزینه هایی که برای به دست آوردن درآمدهای معاف شده از مالیات یا نرخ صفر مالیاتی و مالیات مقطوع صرف می شوند، شامل هزینه های قابل قبول نیستند و در بررسی های مالیاتی کنار گذاشته شده و کسی نمی تواند این هزینه ها را از درآمدهای مشمول خویش کم کند.

پرداخت هزینه های بیشتر از 50.000.000 ریال از راه سیستم بانکی:این مورد در گذشته ذکر نشده بود و در اصلاحیه ای که سال 1394 تصویب شد، اضافه گردید. بر طبق این تبصره، هزینه های بیشتر از 50.000.000 ریال می بایست همراه با داشتن دیگر شرایطی که در ماده 147 بیان شده، از راه سیستم بانکی به حساب شخص فروشنده واریز گردد.

هزینه های مرتبط به استخدام، مطابق با میزان خدمت کارکنان بر طبق قوانین استخدامی موسسه:

• حقوق اصلی و مزایای دائمی، چه نقدی و چه غیر نقدی
• مزایای غیر دائمی، چه نقدی و چه غیر نقدی مثل خواروبار، عیدی، پاداش، اضافه کار، هزینه های مربوط به مسافرت.
• هزینه های مربوط به مسائل بهداشتی و درمانی و وجه پرداختی برای بیمه کارکنان.
• حقوق پایان خدمت، بازنشستگی و وظیفه براساس قوانین استخدامی موسسه و ضررهای اخراج و باز خرید بر اساس مقررات.
• وجه پرداخت شده به اداره تامین اجتماعی، بر اساس قوانین مرتبط و همین طور تا مقدار 3 درصد حقوق سالانه پرداختی برای پس انداز کارمندان، بر طبق آیین نامه ای که به واسطه پیشنهاد اداره امور مالیاتی، وزیر امور مالی تصویب می کند.

انواع هزینه های مورد قبول مالیاتی

• خرید کالای به فروش رسیده و یا بهای خرید مربوط به مواد استفاده شده در کالا به فروش رسیده.
• اجاره محل موسسه، مال الاجاره پرداخت شده بر اساس سند رسمی که در حد و حدود متعارف باشد.
• اجاره مربوط به ماشین آلات ابزارهای موسسه اگر اجاری باشد.
• هزینه های مربوط به آب، برق، روشنایی، سوخت و ارتباطات.
• وجه پرداخت شده برای تمامی بیمه های مربوط به فعالیت و دارایی موسسه.
• حق الامتیاز پرداخت شده و حقوق و عارضه ها و مالیات هایی که به جهت فعالیت موسسه ها به ادارات دولتی و شهرداری ها و هم چنین وزارت خانه ها پرداخت می گردد.
• هزینه های صرف شده در زمینه های آزمایشی، تحقیقاتی و آموزشی، خرید لوح فشرده، کتاب و نشریات، هزینه های مربوط به تبلیغات و بازاریابی موسسه، که بر طبق آیین نامه ای که به واسطه اداره امور مالیاتی پیشنهاد می شود و توسط وزیر امور مالی به تصویب می رسد.
• هزینه های ورزشی، فرهنگی و رفاهی مربوط به کارگران که پرداخت شده به وزارت امور اجتماعی و در بیشترین مقدار برابر 10 هزار ریال برای هر کارگر است.
• ضررهای افراد حقوقی و حقیقی که از راه بررسی دفاتر آن ها و با در نظر گرفتن قوانین کسب شود، از میزان درآمد سال یا حتی سال های بعدی کسر می شود.
• هزینه های کوچک مرتبط به محل موسسه که به صورت عمومی پرداخت آن وظیفه فرد مستاجر است (اگر اجاری باشد).

• هزینه هایی که در جهت حفظ محل موسسه صرف شده است (اگر ملکی باشد).
• هزینه های حمل و نقل.
• هزینه های مربوط به انبارداری، پذیرایی و رفت و آمد.
• دستمزدهای پرداخت شده متناسب با کارهایی که صورت گرفته، مثل حق مشاوره، دلالی، حق العمل، هزینه های مرتبط با حسابرسی و دیگر خدمات اداری و بازرسی، هزینه های نرم افزاری و سایر هزینه های کارشناسی مرتبط با فعالیت های موسسه.
• کارمزد یا سودی که موسسه برای صورت گرفتن عملیات به بانک ها و موسسات اعتباری مجاز، پرداخت کرده است.
• هزینه ابزار و لوازم اداری که غالبا پس از یک سال فرسوده می شوند.
• بهای اکتشاف معادن که باعث استفاده نشده باشد.
• هزینه تعمیر و حفاظت از لوازم و ماشین آلات مرتبط با کار و عوض نمودن قطعات که تعمیر اساسی شناخته نشود.
• هزینه های مرتبط با حق اشتراک و عضویت پرداخت شده که مربوط به فعالیت های موسسه باشد.
• ضایعات رایج تولید.
• ضررهای حاصل از تبدیل ارز بر طبق معیارهای رایج حسابداری به شرط استفاده از یک شیوه یک نواخت در طول سال های متفاوت از طرف فرد مودی.
• ذخیره مرتبط با هزینه های قابل پرداخت مورد قبول که مربوط به سال مورد بررسی است.
• هزینه های مورد قبول مرتبط به سال های پیشین که پرداخت آن به سال مالیاتی مورد بررسی تعلق دارد.
• هزینه هایی که صرف خرید کتاب و دیگر کالاهای فرهنگی برای کارمندان و اشخاصی که تحت تکفل کارکنان هستند می شود تا مقدار 5 درصد معافیت از پرداخت مالیات در ماده 84 این قوانین برای هر نفردر نظر گرفته شده است.

هزینه های مرتبط با جبران ضررهای وارده مرتبط به دارایی و اقدامات موسسه، به شرط این که:

• وجود ضرر و خسارت حقیقی باشد.
• مقدار و موضوع خسارت معلوم و مشخص گردد.
• بر اساس قوانین و قرارداد ها، جبران آن وظیفه دیگران نباشد یا به هر شیوه ای توسط دیگران اقدام به جبران نشده باشد.