از جمله مشکلاتی که جوامع انسانی همواره با آن روبرو بوده و هست، هنجار شکنی و مخالفت با قانون است که باعث شد تدابیر تنبیهی علیه متخلفین در نظر گرفته شود.
فرار مالیاتی باعث کاهش بودجه مالیاتی دولت و بی نظمی در اعتبار و سرمایه سالانه می شود. اگر برای مقابله با فرار مالیاتی راه حل مؤثری اعمال نشود، سایر اشخاص نیز برای بالا بردن قدرت مالی خود به این کار تشویق می شوند و پس از مدتی فرار مالیاتی به مقبولیت عموم مردم خواهد رسید.
آشنایی مودیان و آگاه کردن آنان از مقررات، اساسنامه ها، بندهای مربوطه و بخش نامه های اداره امور مالیاتی تا حدی فرار از مالیات را کاهش داده و سبب بالا رفتن تمکین مالیاتی خواهد شد.
جرم شناسی
اصطلاحا به شاخه ای از علوم جنایی گفته می شود که به تحلیل و بررسی عوامل روانی، اجتماعی و زیستی پیدایش جرم می پردازد و هدف آن پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح و درمان متخلفین می باشد.
اجرای دقیق قوانین وضع شده برای پیشگیری از وقوع جرم، یکی از اساسی ترین راهکارها در نظام کشور است که پرداخت مالیات از این قاعده مستثنی نیست. مهم ترین تحول ایجاد شده در قانون مالیات های مستقیم، فرار مالیاتی است که در تاریخ 31 تیرماه 1394 مصوب شد.
فرار مالیاتی
هرگونه تلاش جهت عدم پرداخت مالیات یا کمتر پرداخت کردن آن که به صورت قانونی یا غیرقانونی صورت گیرد را در اصطلاح فرار مالیاتی گویند که از ماده 274 تا 279 ق.م.م به آن اختصاص داده شده است.
پیروی نکردن از قوانین مالیاتی از موضوعات مورد بحث در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران است. مودیان همواره در پی یافتن راهی برای فرار از مالیات یا به حداقل رساندن رقم آن بوده اند. از طرف دیگر سازمان امور مالیاتی در کشورهای مدرن، با به کار گیری دستگاه های اطلاعاتی فوق پیشرفته و تصویب و اجرای قوانین مرتبط، برای کاهش فرار از مالیات مودیان فعالیت می کند.
در ایران بندهای اصلاح شده قوانین مالیات های مستقیم از اوایل سال 1398 اجرایی شد. مطابق با این اصلاحیه، متخلفان مربوط به جرم های مختلف مالیاتی به کیفرهای درجه شش درج شده در اساسنامه مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.
موارد جرم مالیاتی
مواردی که طبق قوانین مالیات های مستقیم به عنوان جرم مالیاتی شناخته می شوند:
مجازات های مالیاتی
مجازات های درجه شش برای مجرمان مالیاتی طبق ماده 19 قوانین کیفری اسلامی شامل موارد زیر می شود:
لازم به ذکر است که مجازات شخص حقوقی مانع از مجازات شخص حقیقی نخواهد شد. در صورتی که هر کدام از مسئولان حسابداری، شرکت های حسابرسی، بازرسان مالیاتی و کارمندان بانک ها و ادارات مالی و اعتباری نقشی در اجرای جرایم مالیاتی داشته باشند یا جرایم را به سازمان امور مالیاتی اعلام نکنند، مشمول حداقل کیفر شخص مجرم خواهند شد.
متخلفان جرایم مالیاتی علاوه بر مجازات های اشاره شده، موظف به واریز اصل مالیات و جریمه های تعلق گرفته و هم چنین پرداخت زیان وارد شده به دولت یا حکم مرجع قانونی می باشند.