مقابله با بحران اقتصادی:
بحران های مالی و اقتصادی یکی از معضلاتی است که همواره گریبان گیر کشورهای مختلف بوده و مشکلات و تبعات هنگفتی به همراه داشته است. اما منظور از بحران مالی و اقتصادی چیست و چه مشکلاتی برای تاجران ایجاد می کند؟
چه راهکارهایی برای خروج از بحران های اقتصادی وجود دارد؟ آیا می توان در زمان وقوع بحران، نه تنها ضرر و زیان مالی را کاهش داد، بلکه منفعت بیشتری نیز کسب کرد؟
منظور از بحران اقتصادی:
هر بحران اقتصادی، پدیده جدیدی است و به خاطر تنوع و تغییرات مداومی که در بحران ها پدید می آید، طبیعی است که برای مواجهه با بحران ها درگیری ها و نگرانی هایی وجود داشته باشد.
افزایش یا کاهش قیمت دلار یا نوسان های قیمت نفت برای تاجران بحران هایی ایجاد می کند. برخی بحرانها مثل تحریم کشتیرانی های ایران یا ممنوعیت ورود کالاهای ایرانی هم با تجارت ارتباط مستقیم دارند.
یا ممکن است ورشکستگی تولیدکننده ای باعث شود یکی از تامین کنندگان اصلی خود را از دست بدهید یا کالای خاصی شامل شرایط تعزیراتی شود.
بنابراین منظور ما از بحران اقتصادی، فقط بحران های کلان نیستند و تمام مواردی که نام بردیم، نوعی بحران اقتصادی به شمار می روند.
انواع بحران های اقتصادی:
بحران های اقتصادی به سه گروه تقسیم می شوند که مواجهه با هر کدام از آن ها نیازمند مدیریت و برنامه ریزی خاص خودش است:
حتی اگر شرایط کشور ایده آل باشد، همه فعالان حوزه تجارت و کسب و کار با بحران های شخصی و صنفی مواجه خواهند شد.
وجود بحران اقتصادی در کسب و کار یک تاجر، بر مشتریانش هم تأثیر می گذارد و اگر تاجری نتواند با این بحران مواجه شود، از کسب و کار خود عقب می افتد.
راهکارهای برون رفت از بحران ها:
به طور کلی برای مواجهه با بحران سه راه وجود دارد: می توانید فرار کنید، اما با عقب نشینی و ایجاد ترس و دلهره، به خودتان لطمه می زنید. یا می توانید هیچ کاری نکنید که البته امنیت بیشتری از فرار کردن دارد. راه دیگر این است که حمله کنید و حتی از چنین موقعیتی هم نفع ببرید.
برای حرکت به سمت بحران و عبور از آن، باید شجاعت و قدرت فکر بالایی داشته باشید. اگر چنین نیرویی را در خود نمی بینید و راه حل مناسبی ندارید، توقف و تعطیل کردن کار باعث می شود کمتر ضرر کنید. همان طور که بسیاری از تاجران قوی هم در شرایط بحرانی دست از کار می کشند تا وضعیت به حالت عادی برگردد.
در مواردی لازم است به سمت بحران بروید و ببینید در این تهدیدها و مشکلات چه فرصتی وجود دارد؛ چون با درک درست فرصت ها، امکان رشد بیشتری پیدا می کنید.
آیا باید از بحران اقتصادی فرار کنیم؟
کسی که از مواجهه با بحران ها می ترسد و از آن ها فرار می کند، مثل کسی است که از سگی فرار می کند، این سگ هم به دنبالش می دود و او را زخمی می کند.
تاجران نباید از بحران ها فرار کنند، بلکه باید به سمت مشکلات بروند. به عبارت دیگر، تاجر زرنگ باید در جنگ و صلح بفروشد و تهدیدها را به فرصت و خطرات را به منفعت و مزیت تبدیل کند.
بحران مثل سگی است که پارس می کند و اگر قدرتمند باشید، می توانید به آن قلاده بزنید و مالکش شوید.
زندگی انسان ها همیشه بالا و پایین دارد و کسانی که در سراشیبی و سقوط خودشان را می بازند، رشد نمی کنند، بلکه پشت سر هم می بازند و این باخت ها مثل فرار کردن از آن سگ، باعث می شود هیچ گاه در زندگی احساس امنیت و ثبات نکنند.
راهکارهای کسب سود در زمان بحران اقتصادی:
تاجر باید در هر بحرانی به این فکر کند که چگونه می تواند بیشترین منفعت را کسب کند.
مَثَل معروفی در بازار وجود دارد که می گوید: (آنچه همگان بخرند، من می فروشم و آنچه همگان بفروشند، من می خرم).
مردم معمولا در جهت خلاف بحران های تجاری حرکت می کنند؛ مثلا با کاهش قیمت، همه می خواهند بفروشند و با افزایش قیمت، همه می خواهند بخرند.
تاجر زیرک چگونه می تواند از افزایش تقاضا منفعت بیشتری ببرد؟ از آنجایی که مشتریان جدید نمی توانند از تامین کنندگان قبلی خود به قیمت توافقی بخرند، با آن ها دچار اختلاف می شوند و به دنبال تامین کنندگان جدید می گردند، شما هم این فرصت را دارید که چنین مشتریانی را به سمت خود بکشید.
اما در زمان کاهش قیمت ها و رکود، باید به دنبال کسانی باشید که می خواهند قبل از کاهش قیمت ها، کالای خود را با بهترین شرایط بفروشند.
امکان پیش بینی بحران های اقتصادی:
برخی بحران ها چنان ناگهانی رخ می دهند که واقعا پیش بینی شدنی نیستند؛ مثل افزایش ناگهانی قیمت بنزین و تبعات آن که از نظر اقتصاددان های بسیاری، قابل پیش بینی و محاسبه نبود.
هر بحران یک ریسک است و در کشورهایی که با بحران های بیشتری مواجه اند، تجار امکان سودآوری و کسب منفعت بیشتری دارند.
در کشورهایی که بحران های کمتری رخ می دهد، به این دلیل که شرایط پیش بینی شدنی است، سود و درآمد سرانه هم پایین تر است.
سود در تجارت وابسته به میزان ریسک است؛ با افزایش ریسک، سود افزایش می کند و کاهش ریسک، کاهش سود را به دنبال دارد. به همین دلیل تاجران کشوری مثل آلمان حاضرند برای تجارت به سراغ کشورهای آفریقایی بروند و ریسک بالاتری را بپذیرند، اما سود بیشتری داشته باشند.
اهمیت تغییر استراتژی های تجاری:
تاجران باید با توجه به شرایط، استراتژی های خود را تغییر دهند و خود را با بحران ها همگام کنند. مثلا زمانی که اینترنت قطع شد، ما برای مواجهه با این مشکل راهکارهایی ارائه کردیم. در واقع حتی اگر قطعی اینترنت ادامه پیدا می کرد، ما برای آن هم راه حل هایی پیش بینی کرده بودیم و استراتژی خود را تغییر می دادیم.
درست است که پایه تجارت ما بر اینترنت بنا شده، اما ما استراتژیست هستیم و سیستمی ایجاد می کنیم تا کسانی که با ما تجارت می کنند، بتوانند در هر شرایطی رشد کنند.
امروز اینترنت بهترین بستر تجارت است و ما در اینترنت فعالیت می کنیم، اما اگر در آینده محیط VR (واقعیت مجازی) بهترین محیط برای تجارت باشد، به آن سمت می رویم و اگر روزی اینترنت دوباره قطع شود، به سراغ ساختارهای جایگزین می رویم.
اتاق فکری برای مدیریت بحران:
زمانی که اینترنت قطع بود، ما توانستیم راه حلی بیابیم و به اینترنت دسترسی پیدا کنیم. رسیدن به چنین راهکارهایی در زمان بحران ها، از مزایای داشتن یک اتاق فکر بزرگ است.
اهمیت اطلاعات در مدیریت بحران:
دسترسی به اطلاعات معتبر در زمان بحران، مزیت مهمی به شمار می رود؛ چون رسانه ها در زمان بحران، متناسب با افکار عمومی اطلاع رسانی می کنند، در حالی که تاجر به دنبال اطلاعات دیگری است.
نقش رسانه ها در ایجاد بحران:
بسیاری اوقات خود ما بحران ها را بزرگ می کنیم، در حالی که شاید در واقعیت آن قدر بزرگ و فاجعه بار نباشند. مثلا با کوچک ترین اتفاقی همه گمان می کنند قرار است جنگ شود، در حالی که هیچ دلیل منطقی برای اثبات آن وجود ندارد و فقط رسانه ها باعث ایجاد این جو روانی و چنین ذهنیتی برای مردم می شوند.
توصیه هایی به تاجران:
جو روانی که رسانه ها در جامعه ایجاد کرده اند، جو افسرده کننده ای است و فعالان عرصه تجارت باید از این جو دوری کنند.
حتی اگر راه حلی برای مواجهه با بحران ها ندارید، شتاب زده عمل نکنید و دست نگه دارید تا اوضاع آرام شود. اگرچه ممکن است با هیچ کاری نکردن ضرر کنید، اما بهتر از انجام کاری است که زیان آن چند برابر و جبران ناپذیر باشد.
برای افراد بادرایت و یا کسانی که به اتاق فکر دسترسی دارند، بهترین راهکار برای مواجهه با بحران ها، حرکت به سمت آن است. چون پس از رویارویی و بررسی بحران از جهات مختلف، چیزی که ابتدا برای شما ترسناک بوده، وضعیت شفافی پیدا می کند و حالا می توانید برای مقابله با آن راه حل مناسبی پیدا کنید.
حفظ آرامش درونی در زمان بحران ها بسیار مهم است، بنابراین خودتان را نبازید و نترسید، بلکه محکم بایستید. یک تاجر با آرامش درون خودش قدرت به دست می آورد و این قدرت برای مقابله با بحران ها لازم است.