مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات اتفاقی ( Capital gain tax) مالیاتی است که در بودجه اکثر کشورها پیش بینی می گردد. این درآمد اتفاقی سال های زیادی است که در ردیف بودجه های کشور وجود دارد اما غالبا به چشم نیامده است.

در لایحه بودجه سال آینده کشور، میزان مالیات بر درآمد اتفاقی رقمی حدود 5 میلیارد تومان پیش بینی شده است.اگر شخصی وجهی را به صورت بلاعوض به شخص دیگری هبه دهد و یا مالی را در قبال دریافت چیزی، به شخصی دیگر واگذار نماید و یا شخصی در قرعه کشی خرید کالا، جایزه ای نصیبش شود، شخص منتفع مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی خواهد بود.

درآمد اتفاقی

درآمد نقدی و یا غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگری به دست آورد، مشمول مالیات اتفاقی می گردد.

درآمد مشمول مالیات اتفاقی

درآمد های اتفاقی، بر طبق قانون، صد در صد درآمد حاصل شده در صورت نقدی بودن، و طبق قیمت روز در صورتی که غیرنقدی باشد، مشمول مالیات قرار می گیرد.لازم به ذکر است در مورد املاکی که در اجرای مفاد ماده 64 این قانون برای آنها ارزش معاملاتی تعیین شده است، در این صورت ارزش معاملاتی مأخذ محاسبه مالیات قرار خواهد گرفت.

در مورد صلح معوض و هبه معوض به استثنای مواردی که مشمول ماده 63 این قانون می باشد درآمد مشمول مالیات موضوع این فصل عبارت است از مابه التفاوت ارزش عوضین که براساس مقررات این ماده تعیین می گردد نسبت به طرف معامله ای که از آن منتفع شده است.

معافیت های مالیاتی درآمد اتفاقی بر اساس ماده 127 ق.م.م، موارد زیر مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی نمی باشند:

الف- کمک های نقدی و غیرنقدی بلاعوض سازمان های زیر به اشخاص حقیقی:

• خیریه
• عام المنفعه
• وزارتخانه ها
• مؤسسات دولتی
• شرکت های دولتی
• شهرداری ها
• نهاد های انقلاب اسلامی

ب- وجوه یا کمک های مالی اهدایی به خسارت دیدگان اعم از:

• جنگ
• زلزله
• سیل
• آتش سوزی
• سایر حوادث غیر مترقبه

ج- جوایزی که دولت برای تشویق بخش های زیر ارائه می دهد:

• صادرات
• تولید
• خرید محصولات کشاورزی

نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی

نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی در خصوص اشخاص حقیقی، نرخ مقرر در ماده 131 ق.م.م و در مورد اشخاص حقوقی به استناد رأی شماره 201/14302 مورخ 1388/08/03 هیأت عمومی شورای عالی مالیاتی، نرخ 25 درصد موضوع ماده 105 ق.م.م قابل اعمال می باشد.

مواد مالیات بر درآمد اتفاقی طبق ق.م.م، باب سوم مالیات بر درآمد، فصل ششم داریم:

ماده 119
درآمد نقدی و غیرنقدی که شخص حقیقی یا حقوقی به صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات محاباتی و یا به عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبیل تحصیل می نماید مشمول مالیات اتفاقی به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون خواهد بود.

ماده 120
درآمد مشمول مالیات موضوع این فصل عبارت است از صد در صد درآمد حاصله و در صورتی که غیر نقدی باشد به بهای روز تحقق درآمد طبق مقررات این قانون تقویم می شود.در مورد املاکی که در اجرای مفاد ماده 64 این قانون برای آنها ارزش معاملاتی تعیین شده است که در این صورت ارزش معاملاتی ماخذ محاسبه مالیات قرار خواهد گرفت.

تبصره
در مورد صلح معوض و هبه معوض به استثنای مواردی که مشمول ماده 63 این قانون می باشد درآمد مشمول مالیات موضوع این فصل عبارت خواهد بود از مابه التفاوت ارزش عوضین که بر اساس مقررات این ماده تعیین می شود نسبت به طرف معامله ای که از آن منتفع شده است.

ماده 121
صلح با شرط خیار فسخ و هبه با حق رجوع از نظر مالیاتی قطعی تلقی می گردد ولی در صورتی که ظرف شش ماه از تاریخ وقوع عقد معامله فسخ یا اقاله یا رجوع شود وجوهی که به عنوان مالیات موضوع این فصل وصول شده است قابل استرداد می باشد.در این صورت اگر در فاصله بین وقوع عقد و فسخ یا اقاله یا رجوع منتقل الیه از منافع آن استفاده کرده باشد نسبت به آن منفعت مشمول مالیات این فصل خواهد بود.

ماده 122
در مورد صلح مالی که منافع آن مادام العمر یا برای مدت معین به مصالح یا شخص ثالث اختصاص داده می شود بهای مال به ماخذ جمع ارزش عین و منفعت در تاریخ تعلق منافع، ماخذ مالیات متصالح در تاریخ مزبور خواهد بود.

تبصره
در صورتی که قبل از تاریخ تعلق منفعت انتقالاتی صورت گیرد قیمت مذکور در سند ماخذ مالیات انتقال دهنده قرار خواهد گرفت که طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود.لیکن ماخذ مالیات آخرین انتقال گیرنده عین که منافع مال نیز به او تعلق بگیرد عبارت خواهد بود از مابه التفاوت بهای مال به شرح حکم فوق و مبلغی که طبق سند پرداخته است.

ماده 123
در صورتی که منافع مالی به طور دائم یا موقت بلاعوض به کسی واگذار شود انتقال گیرنده مکلف است مالیات منافع هر سال را در سال بعد پرداخت نماید.

ماده 124
مال مورد وصیت به نفع اشخاص معین در حدودی که وصیت قانونی نافذ است بعد از قطعی شدن آن در مورد وراث به سهم الارث آنها اضافه و مشمول مالیات بر ارث می باشد و در مورد غیر وارث نسبت به کل آن مشمول مالیات این فصل خواهد بود.

ماده 125
انتقالاتی که طبق مقررات فصل مالیات بر ارث مشمول مالیات می باشد مشمول مالیات این بخش نخواهد بود.

ماده 126
صاحبان درآمد موضوع این فصل مکلفند در هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را در مورد منافع موضوع ماده 123 این قانون تا آخر اردیبهشت ماه سال بعد و در سایر موارد ظرف سی روز از تاریخ تحصیل درآمد یا تعلق منافع به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را بپردازند.در صورتی که معامله در دفاتر اسناد رسمی انجام و مالیات وصول شده باشد تکلیف تسلیم اظهارنامه ساقط می شود.