مالیات بر درآمد سهام بورس

بر اساس مصوبه های قانون تجارت و قانون مالیات های مستقیم، شرکت های فعال در ایران موظفند که هر سال 25 درصد از سود خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. در این میان شرکت های بورسی و فرابورسی دارای برخی معافیت های مالیاتی هستند.

مالیات شرکت های بورسی

شرکت های بورسی روی نرخ مالیات، مشمول 10 درصد تخفیف می شوند و اگر سهام آزاد شناور شرکتی که عضو بورس است، بیش از 20 درصد کل سهام باشد، این تخفیف مالیاتی دو برابر می شود.به عبارت دیگر، نرخ مالیات برای شرکت های بورسی 22.5 و برای شرکت های بورسی دارای سهام آزاد شناور بیش از20 درصد، 20 درصد محاسبه می شود.

تخفیفی که برای نرخ مالیات شرکت های فرابورسی اعمال می شود، نصف تخفیف شرکت های بورسی است. به عبارت دیگر شرکت های فرابورسی موظفند که 23.75 درصد از سود خود را به عنوان مالیات، به دولت بپردازند.هم چنین شرکت های فرابورسی که سهام آزاد شناور آنها بیش از 20 درصد کل سهام باشد، موظفند که 22.5 درصد از سود پیش از کسر مالیات را پرداخت نمایند.

چرا سود ناشی از سرمایه گذاری در سهام، معاف از مالیات است؟

جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف، دلیل اصلی معافیت مالیاتی سود ناشی از سرمایه گذاری در سهام شرکت ها می باشد. به عبارت دیگر، از چون شرکت های سهامی قبل از آنکه سودی تقسیم کنند مالیات آن را پرداخت کرده اند، لازم نیست سهامداران شرکت نیز بابت سودی که دریافت می کنند مالیات مضاعفی پرداخت نمایند.

مالیات نقل و انتقال سهام

نقل و انتقال سهام، مانند نقل و انتقال سایر دارایی ها مشمول مالیات مقطوع می باشند. به طور کلی تا پیش از بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی، سهامداران حقیقی و حقوقی به ازای نقل و انتقال سهام مالیاتی معادل 0.5 درصد از ارزش معامله را پرداخت می کردند، اما طی بخش نامه جدید، قرار بر این است که بابت افزایش ارزش دارایی های سهامی مالیاتی جدیدی از شرکت ها اخذ شود.

بخش نامه جدید سازمان امور مالیاتی

طبق بخشنامه معافیت های مالیاتی جدید، قرار است ملاک تشخیص مالیات شرکت ها قرار گیرد، در این راستا، از این پس شرکت ها موظفند بابت افزایش ارزش سرمایه گذاری های کوتاه مدت مالیات پرداخت نمایند.به طور کلی سرمایه گذاری کوتاه مدت شرکت ها شامل سه بخش می باشد که در زیر به آنها اشاره می شود:

• سپرده گذاری در بانک ها
• سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و صندوق های سرمایه گذاری
• سرمایه گذاری در سهام شرکت ها

تا پیش از بخشنامه جدید، درآمد این سه حوزه، از پرداخت مالیات معاف بود و تنها بابت نقل و انتقال سهام شرکت ها، مالیات مقطوع ذکر شده در بالا در نظر گرفته شده بود.حالا طبق بخشنامه مذکور، شرکت ها موظفند به ازای افزایش ارزش سهام شرکت های خود، مالیات پرداخت نمایند. طبق بند الف این بخشنامه، درآمد ناشی از سرمایه گذاری های بلند مدت شرکت ها همچنان معاف از مالیات است.

اما در بند 2 بخش ب این بخشنامه آمده است:  در خصوص سرمایه گذاری های جاری که به ارزش بازار یا خالص ارزش فروش در دفاتر منعکس می شود، خالص افزایش سرمایه گذاری های مذکور به عنوان درآمد، مشمول مالیات است و در صورت زیان با توجه به تبصره 2 ماده 147 قانون مالیات های مستقیم، زیان مذکور قابل پذیرش نخواهد بود.

در ضمن افزایش ارزش سرمایه گذاری تا سقف کاهش ارزش قبلی همان سرمایه گذاری در صورتی که در سنوات قبل هزینه کاهش ارزش آن در محاسبه خالص افزایش سرمایه گذاری های آن دوره منظور نشده باشد مشمول مالیات نخواهد بود. 

مالیات معاملات سهام پذیرفته شده در فرابورس

مالیات معاملات انجام شده در بازار فرابورس تفاوت چندانی با بازار بورس ندارد و تنها کارمزد معاملات خرید سهام به جای 0٫464 درصد رقم 0٫454 درصد است و کارمزد فروش نیز مشابه بازار بورس است.