هر کالایی که در بازار برای فروش عرضه می گردد، در فرآیند تولید خود توسط چندین تولید کننده به تدریج ساخته می شود که قیمت آن در طول این روند و فرآیند، افزایش می یابد.این افزایش قیمت، حاصل زحمات و تلاش های تولید کنندگان از ابتدای کار تا انتهای چرخه تولید می باشد که به این ارزش اضافی ایجاد شده، ارزش افزوده می گویند.
مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده به نوعی از مالیات بر فروش کالا و خدمات چند مرحله ای گفته می شود که در طی مراحل زنجیره واردات، تولید، توزیع و مصرف با نرخ مالیاتی ثابت (غیر تصاعدی) اعمال می گردد اما نهایتا مصرف کنندگان نهایی تنها پرداخت کنندگان واقعی آن می باشند.
معافیت های مالیات بر ارزش افزوده
طبق قانون مالیات های مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده دارای معافیت هایی می باشد که در زیر مواد آن را ذکر می کنیم:
ماده 12 عرضه کالاها و ارائه خدمات زیر و همچنین واردات آنها حسب مورد از پرداخت مالیات معاف می باشد:
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده
- دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان
- انواع کود، سم، بذر و نهال
- آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان
- کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریر و انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
- کالا های اهدایی به صورت بلاعوض به وزارت خانه ها، موسسات دولتی و نهاد های عمومی غیر دولتی با تایید هیئت وزیران و حوزه های علمیه با تایید حوزه گیرنده هدایا
- کالاهایی که همراه مسافر و برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر طبق مقررات صادرات و واردات، وارد کشور می شود. مازاد بر آن طبق مقررات این قانون مشمول مالیات خواهد بود.
- اموال غیر منقول
- انواع دارو، لوازم مصرفی درمانی، خدمات درمانی (انسانی، حیوانی و گیاهی) و خدمات توان بخشی و حمایتی
- خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق، موضوع قانون مالیات های مستقیم
- خدمات بانکی و اعتباری بانک ها، موسسات و تعاونی های اعتباری و صندوق های قرض الحسنه مجاز و خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالا در بورس ها و بازار های خارج از بورس به موجب ماده 9 قانون توسعه ابزار ها و نهاد های مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی، مصوب 1388/09/25 مجلس شورای اسلامی اصلاح شده است و از تاریخ 1388/11/15 لازم الاجرا می باشد.
- خدمات حمل و نقل عمومی مسافربری درون و برون شهری جاده های ریلی، هوایی و دریایی
- فرش دستباف
- انواع خدمات پژوهشی و آموزشی که طبق آئین نامه ای که با پیشنهاد مشترک وزارت خانه های علوم تحقیقات و فناوری، امور اقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و کار و امور اجتماعی ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیئت وزیران می رسد.
- خوراک دام و طیور
- رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوا نوردی ویژه فرودگاه ها بر اساس فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و ظرف مدت شش ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیئت وزیران می رسد.
- اقلام با مصارف صرفا دفاعی (نظامی و انتظامی) و امنیتی بر اساس فهرستی که به پیشنهاد مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو های مسلح و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیئت وزیران می رسد. فهرست مذکور از اولین دوره مالیاتی پس از تصویب هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.
ماده 13- صادرات کالا و خدمات به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی، مشمول مالیات موضوع این قانون نمی باشد و مالیات های پرداخت شده بابت آنها با ارائه برگه خروجی صادره توسط گمرک (در مورد کالا) و اسناد و مدارک مثبته، مسترد می گردد.
تبصره- مالیات های پرداختی بابت کالا های همراه مسافران تبعه کشور های خارجی که از تاریخ خرید آنها تا تاریخ خروج از کشور بیش از دو ماه نگذشته باشد، از محل وصولی های جاری درآمد مربوط هنگام خروج از کشور در مقابل ارائه اسناد و مدارک مثبته مشمول استرداد خواهد بود.
ضوابط اجرائی این ماده توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.
