مالیات بر درآمد، به مالیاتی گفته می شود که توسط دولت، بر اشخاص حقیقی و حقوقی اعمال می گردد و بسته به میزان درآمد و عایدی پرداخت کننده متغیر می باشد.به طور معمول، مقدار این نوع مالیات برابر با درصدی از درآمد قابل مالیات گیری است و نرخ مالیات با افزایش درآمد قابل مالیات گیری تغییر می کند.
مالیات بر درآمد
به مالیاتی که دولت بر درآمد مالی حاصل شده است و به وسیله تمامی اشخاص و نهاد ها در حوزه قوانین حسابرسی اعمال می شود، مالیات بر درآمد گفته می شود که معادل انگلیسی آن Income Tax می باشد.بر اساس قانون، کسب و کار ها و اشخاص، هر ساله بایستی درآمد های خود را گزارش نمایند تا مشمولیت آنها برای پرداخت مالیات معین گردد.
درآمد مالیاتی در واقع یک نوع منبع مهم مالی برای دولت است که دولت از آن به منظور تامین مالی فعالیت های خود استفاده می نماید و به جامعه خدمت می کند.اکثر کشور های دنیا، از سیستم مالیات بر درآمد تصاعدی استفاده می کنند که در آن اشخاص با درآمد بالا تر، نرخ مالیاتی بیشتری نسبت به افراد با درآمد پایین تر در جامعه دارند.
اولین مالیات بر عملکرد وضع شده در آمریکا در طول جنگ 1812 اتفاق افتاد که هدف اصلی آن تامین مالی باز پرداخت یک بدهی 100 میلیون دلاری بود که مربوط به هزینه های جنگ می شد. پس از جنگ، مالیات لغو شد ولی در اوایل قرن بیستم این موضوع تبدیل به یک مسئله دائمی شد.
در ایران نیز قوانین مربوط به پرداخت مالیات بر عملکرد وجود دارد اما به دلیل گروه بندی های غیر متعارف و عدم شفافیت اطلاعاتی ساز و کار اجرایی برای دریافت مالیات چندان کارآمد نیست.
انواع مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد شامل موارد زیر می باشد:
مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف:این نوع مالیات، بر اساس قوانین و ماده های زیر، از مودی مالیاتی اخذ می گردد.
ماده 129
این ماده در تاریخ 27/11/1380 حذف شده است.
ماده 130
بدهی های گذشته موضوع مواد 3 تا 16 و تبصره 3 ماده 59، ماده 129 قانون مالیات های مستقیم مصوب 3/12/1366 و اصلاحیه های بعدی آن قابل مطالبه و وصول نخواهد بود.
تبصره
وزارت امور اقتصادی و دارایی می تواند بدهی مالیات هایی که سال تحصیل درآمد مربوط یا تعلق آنها حسب مورد قبل از سال 1381 باشد را تا سقف ده میلیون (10,000,000) ریال برای هر مودی در نقاطی که مقتضی بداند کلا و جزئا مورد بخشودگی قرار دهد.
ماده 131
نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد به شرح زیر است:
تبصره
به ازای هر ده درصد 10% افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آن ها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ های مذکور کاسته می شود.شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.